Vakıflar Bakanlığı

13 Mayıs ve 19 Mayıs tarihleri arasında yapılan etkinliklerle Vakıflar Haftası kutlandı.

Bendeniz üniversitede ekonomi okudum. İslam iktisadında bir sosyal güvenlik kurumu olarak, ayrıca günümüz medeni hukuk ve sivil toplum anlayışında vakıf kurumu nedir konulu araştırmalar yaptım.

21 yıl Büyük Selçuklu Kültür ve Eğitim Vakfında görev aldım. Başbakanlık Sosyal Yardımlaşma Vakfında mütevelli heyeti üyeliği görevinde bulundum.

Örnek Medeniyetimiz Vakıflar ve Dernekler isimli bir kitap gazetelerde Vakıf Medeniyetimizle ilgili makaleler yazdım. Farklı platformlarda konferanslar verdim. Televizyonlarda bu hususta yapılan programlara katıldım.

Hülasa Vakıf Müessesesi ile ilgili hem teori hem de uygulama da malumat ve tecrübe sahibi oldum.

Bu vesile ile Vakıflar hususunda bazı değerlendirmeler yapmak istiyorum.

Vakıflar İslam Medeniyetinin en değerli kurumlarındandır..

Hem tarihimizde hem de günümüzdeki fonksiyonları itibariyle önemli kuruluşlar olarak karşımıza çıkmaktadırlar.

Vakıflarda belirli bir amaç için ortaya konan mal topluluklarından söz edilebilinir.

Günümüzde vakıflar birer gönüllü kuruluş olarak hizmetler yapmaktadırlar. 

Medeniyet anlayışımızı göstermekte ve içinde bulunduğumuz zamanda örnek çalışmaları ortaya koymaktadırlar.

Bizim medeniyetimiz o kadar büyük ki örnek alınması gerekir diye düşünüyoruz. Yine bu medeniyetin en önemli unsurlarından biri de vakıflardır diye değerlendiriyoruz.

Biz komşusu açken kendisi tok yatan bizden değildir diyen bir Peygamberin ümmetiyiz.

Yine sağ elin verdiğini sol el görmemesi gerekir hassasiyetine sahibiz.

Bu zarafeti günümüz şov dünyası anlayamaz!

Bu zarafetin referans noktası ise İslam Medeniyetidir.

Bu iş gerçekten gönül işidir.

Türkiye de birçok vakıf hem yurt hem yurtiçi hem yurtdışı garip guraba yardım ve hizmetler eğitim hizmetleri yapıp ecdadımızdan kalan geleneği fedakarca sürdürüyor.

Vakıf kelimesi bir mülkün kıyamete kadar Allah’ın mülkü olarak tescil edilmesi anlamına gelir.

Vakıfnamede belirtilen hizmetleri yapmak için bir özel ya da tüzel kişilik sahip olduğu herhangi bir malı vakfeder. 

O andan itibaren mevcut mal Ümmet-i Muhammedin işleri için vakfeden kişi vakfiyede belirlediği şartlara uygun olarak kullanılabilir.

Vakıf müessesesi bilhassa İslam aleminde uygulamalar sebebiyle adeta bir medeniyet sembolü haline gelmiştir.

İlk vakıf Hz. İbrahim (as) zamanında kurulmuştur.

Hz. İbrahim (as) kendisini ziyaret ve imtihan için gelen meleklere ‘Allah’ı zikredin size sürülerimi vereyim’ demiştir.

Gerçekten meleklere Allah’ı zikretmeleri sonucunda sürülerini bağışlamıştır. 

Daha sonra melekler biz meleğiz sürüleri istemeyiz deyince, Hz. İbrahim ben de Allah’ın haliliyim verdiğim sürüleri geri almam demiştir.

Bunun üzerine malları vakfetmiştir.

İslam’da ilk vakıf Peygamberimiz Hz. Muhammed (sav) zamanında kurulmuştur.

Sevgili Peygamberimiz sahibi olduğu hurmalıkları daha sonra da Medine Çarşısını vakfetmişlerdir.

İslam tarihi eşi bulunmaz zarafet muhabbet ve vakıf hizmet örnekleriyle doludur.

İnsan öldükten sonra amel defteri kapanır.

Ancak sadak-ı cariye, istifade edilen ilim ve hayırlı evlat bırakanın defteri kapanmaz.

İşte vakıf hizmetleri bu sadak-ı cariye kapsamında mütalaa edilirler.

Bu nedenle Müslümanlar vakıf hizmetlerini çok önemserler ve öldükten sonra amel defterinin kapanmaması için vakıf eseri bırakırlar.

Tarihi inceldiğimiz zaman Selçuklu ve Osmanlıda bi çok vakıf kurulduğunu görmekteyiz.

Vakıflar; sosyal yardım, bayındırlık ve diyanet hizmetleri yapmışlardır.

Bilhassa İstanbul, Edirne, Konya, Bursa, Erzurum gibi birçok yerde vakıflar kurulmuştur.

Özellikle Osmanlı Devleti bir vakıf medeniyetidir.

Vakıflar vasıtasıyla hayır işleri kurumsallaşmıştır.

Padişahların hemen hemen hepsi hanım sultanlar vakıf eserleri yaptırdılar.

Camiler, kervansaraylar, çeşmeler, medreseler, imaretler yapıldı.

Galata Köprüsü bile vakıf eseridir.

Osmanlıda bu iş öyle zirveye ulaşmıştır ki, sadece insanlar değil hayvanlara, tabiata, yeşile merhamet nazarıyla bakılmıştır.

Leylek koruma vakıfları, sokakları temizleme vakfı, borçlarını ödeyemeyenler vakfı, misafir ağırlama vakfı, bahçe meyve vakıfları kurulmuştur.

Günümüzde vakıflar, vakfedenin belirttiği şartlar çerçevesinde kurulur.

4721 sayılı Medeni Kanun ve 5737 sayılı Vakıflar kanunu hükümlerine göre faaliyet gösterirler.

Türkiye’de bu kanundan evvel kurulan vakıflar cemaat azınlık vakıfları ve yeni vakıflar dahil en son rakamlara göre adet olarak 65,000 civarında vakıf vardır.

Önce notere gidilir, vakıf senedine vakıf kurucuları kanundaki esaslara uygun olarak iradelerini beyan ederler, sonra mahkeme tüzel kişiliği onaylar ve vakıflar genel müdürlüğü tarafından tescil edilerek faaliyete başlarlar. Faaliyet süresince vakıflar genel müdürlüğü denetlemesine tabi olarak çalışırlar.

Dernekler mülki amirin tasarrufuyla kapatılabilir.

Halbuki vakıfların mahkeme kararıyla kapatılması mümkün olur..

Vakıflar geçmişte de günümüzde de hem hayır hizmetleri hem de demokratik katılımlar açısından faydalı hizmetler görmektedirler.

Vakıflar önemli kurumlardır.

Tescil edildikten sonra, vakfın statüsü değiştirilemez. 

Vakıflar sadece bizim coğrafyamızda değil dünya üzerinde farklı coğrafyalar da hayır hizmetleri yapmaktadırlar..

Bu bir aşk işidir.

Sevdası olmayan bu iş yapamaz.

Sevgi emek ister. 

Tevazu olmayan kalpte feyz olamaz.

Emek vermeyen insan yaptığı kuru bir dedikodudan ibarettir.

Kişinin değeri topluma verdiği hizmetlerle ölçülür.

Hizmetlerse en güzel şekilde vakıf müessesi aracılığıyla olur. 

Son zamanlar da deprem savaş sel vb. felaketlerde ya da Ramazan, Kurban ve diğer yardım işlerinde AFAD YEŞİLAY TİKA KIZILAY veya vakıf medeniyetimize düşman olan bazı mihrakların aleyhlerinde söylemlerine rağmen Aziz Mahmut Hüdayi Vakfı, Birlik Vakfı ,Ensar Vakfı, İHH, İlim Yayma Vakfı vb. kurumlar çok faydalı çalışmalar yaptılar.

Üzülerek görüyoruz ki;

1924 yılında Evkaf Vekaleti kapatıldı. 

Bu memlekette 3500’ü aşkın vakıf eseri talan edildi, camiler satıldı.

Çok şükür, Menderes, Özal, Erbakan ve Tayyip bey iktidarlarında bu kurumlara sahip çıkılmaya çalışıldı..

Dikkatinize sunuyorum; Kudüs ve Mescidi Aksa vakıf mülküdür.

Vakıf kurumu eski hüviyetini muhafaza etseydi İsrail günümüzde bu kadar cüretkar olamazdı.

Hali hazırda Vakıflar Genel Müdürlüğü Turizm Bakanlığı bünyesinde hizmet vermektedir.

Biz bu yapının Vakıf kurumunun ağırlığıyla bağdaşmayacağını düşünüyoruz.

2023 Türkiye Yüzyılı 2053 ve 2071 vizyonu için ekonomi kültür eğitim topyekûn bu ülkenin daha iyi noktalara gelmesi içi vakıf medeniyetimizin kıymetini bilmek ve buna uygun bir yapılanma gerekmektedir.

Ufukta Yeni Anayasa hazırlığı var. 

Yeni düzenlemeler yapılarak Vakıfların, VAKIFLAR BAKANLIĞI şeklinde kabinede temsil edilmesinin sağlanması gerektiğini düşünüyoruz.