Kan, Kalp ve Yatırım Bankaları
Bir ülkeyi ayakta tutan sütunları saymaya kalksak ordusundan, meclisine, gencinden yaşlısına, fabrikalarından üniversitelerine, madenlerinden akarsularına çok şey sıralamak mümkün. Fakat dünyadaki tüm ülkeler için tüm bu sütunları ayakta tutan, öneminin çok da farkında olmadığımız ana bir sütun var: ülkelerin milli paraları…
Bir ülkenin parası o ülkenin kaderinin iz düşümüdür. Aslında basit bir borçlanma senedi olan bu kağıttan evrakların arkasındaki tek gerçeklik o ülkenin itibarıdır. İtibarı oluşturan bileşenler de yine yukarıda sayılacak sütunların ta kendisidir. Ordusu, üniversitesi, madenleri… Birebir aynı liste…
Para adeta bir ülkenin vücudunda dolaşan kandır. Kan değerlerindeki her problem vücudu oluşturan o sütunları, yani organları etkilediği gibi, organlardaki her problem de kanın değerlerini etkiler.
Bu vücuda kanı pompalayan kalp de başta merkez bankası olmak üzere tüm bankalarının oluşturduğu birliktir. O sebeple bankaların önemi vücut için kalbinki neyse ülke için de aynen odur.
Türkiye bankacılık sistemi açısından dünyanın sayılı ülkeleri arasındadır. 2001 Krizinden sonra Kemal Derviş döneminde başlayan reformlar ve özellikle Ak Parti iktidarında kurulan 59. Hükümet zamanında atılan adımlarla 94 Krizi’nde dünyanın en kötü bankacılık sistemlerinden birine sahip olan ülkemiz dünya sıralamasına girecek bir başarı yakaladı ve bugüne kadar bu başarısını korudu.
Bir ülkenin doğrudan yabancı yatırım çekmesinde bankalarının gücü ve güvenirliliği son derece önemlidir. Özellikle borsanın itici gücü her zaman ülkenin bankaları olduğundan sıcak para girişleri ve bu girişlerin ilerleyen vadede yatırımlara dönmesi açısından da sistemin sağlamlığı kritik öneme sahiptir.
Borsaya girişler uluslararası fonlar aracılığı ile olur. Aynı şekilde bir ülkeye dış yatırım genelde uluslararası firmalar ya da onların taşeronu olan firmalardan gelmesi nedeniyle bu yatırımlarda ilgili firmalarda ciddi hisselere sahip büyük fon şirketlerinin yönlendirmeleri, olmazsa olmaz cinsinden öneme sahiptir.
Bu nedenle sıcak paranın ve borsanın ilerleyen vadede uzun vadeli yatırımlar açısından stratejik önemi tartışılmaz.
Fakat diğer yandan yatırımların tamamını bu güzergahtan beslemek mümkün değildir. Çünkü ticari bankaların bu yolculuktaki görev ve yetkileri bir yere kadardır. Daha sonraki adımlar için, özellikle de yurtiçindeki servetin yatırıma dönüşmesi ve olgunluk döneminden sonra yurtdışına doğrudan yatırımcı hale gelebilmesi için bu defa yatırım bankalarına ihtiyaç vardır.
Yatırım bankaları oluşturdukları fonlarla bir yandan başta borsasındakiler olmak üzere kendi ülkesinde yatırımları güçlendirirken ilerleyen dönemde başka ülkelerin borsalarında sıcak para sahibi olarak işlem yaparak hem ekonomik hem de siyasi güç elde ederler. Bir süre sonra ilgili ülkelere doğrudan yatırım yapacak ve o ülkenin kaderinde söz sahibi olacak bir güce erişirler. Bu nedenle üst ligin oyuncularıdır yatırım bankaları.
Bir ülkenin ekonomisini ticari bankalar değil de yatırım bankaları yönetmeye başlamışsa o ülkede ciddi servet birikimi oluşmuş ve o ülke artık ekonomik açıdan dünyanın en üst ligine taşınmış demektir.
Türkiye Cumhuriyeti kurulduğu günden itibaren hep sermaye birikimi hususunda sorun yaşamıştır. Bununla beraber özellikle son 10 yıldır ciddi anlamda sermaye gücü oluşturmuş firmalar görmekteyiz. Şimdi bu firmalardan beklentimiz yatırım bankacılığı alanına girip ülkemizin bir üst sınıfa geçişi için mücadele etmeleri. Ülkemizin ve firmalarımızın dış borçlanma faaliyetlerinin azalmasında ve yerli kaynak oluşturulmasında görev almaları.
Bir araya gelerek sadece Türkiye değil bölgesel çapta etkili olacak ve büyük bir gücün ilk nüvesini oluşturacak adımlar atmaları mümkün…
Sadece yönlendirilmeye ihtiyaçları var. Tıpkı TOGG için nasıl “yok mu baba yiğitler?” dendiği gibi bu alanda bir atılım için de küçücük bir işaret yeter diye düşünüyorum…