12 Mart Muhtırası (1)
12 Mart Muhtırası (1)
PROF. DR. YUSUF ÖZERTÜRK
*27 Mayıs 1960 darbesiyle Başbakan A. Menderes ve arkadaşları idam edilip, DP iktidarına son verildi. Ama millet neticede iktidarı ortanın soluna (CHP) değil de ortanın sağına (DP’nin mirasına konan AP’ye) vermişti. 12 Ekim 1969 genel seçimlerinde S. Demirel liderliğindeki Adalet Partisi (AP) %46 oy alarak tek başına iktidar oldu.
*Demokratik seçimlerle iktidara gelemeyeceklerini anlayan sol fraksiyonlar 1970’li yıllarda Doğan Avcıoğlu’nun liderliğini yaptığı ‘Milli Demokratik Devrim (MDD) hareketini başlattılar. MDD hareketi, iktidara askeri bir darbe yapılmadan gelemeyeceklerini anladıklarından çalışmalarını bu yöne göre planladılar. D. Avcıoğlu’nun Yön ve Devrim dergileri, kitapları ordu içerisinde benimseniyordu. Ordu da çeşitli cunta faaliyetleri yapılıyor ve lider olarak ta Org. Faruk Gürler ve Org. Muhsin Batur görülüyordu. Ancak her iki General de bu işe pek yanaşmadılar. Bunun üzerine hareket 27 Mayıs 1960 darbesini yapan cunta liderlerinden E. Korg. Cemal Madanoğlu etrafında kümelendi. MDD hareketi, yöntem olarak parlemento dışı muhalefeti savunmaya başladı. Ve ulusalcı subayları ikna ederek, bir ‘Milli Demokratik Devrim’ darbesi yapmayı planlamıştır.
*Görüleceği üzere her askeri darbe veya post modern darbelerde, oyun kurucular (üst akıl) konjonktüre göre hep bildik senaryoları yazarlar. Oyuncular ve figüranlar da seçilir, geriye oyunun sahnelenmesi için uygun şartların oluşması zamanı beklenir. 1970 yıllarda da aynı senaryo yazılmıştı.
İŞTE SENARYO VE OYUNDAN
BAZI SAHNELER
a-Kanlı Pazar
*İstanbul’a gelen ABD’nin 6. filosunu protesto etmek için çok sayıda sol fraksiyondan gençlik örgütü (takriben 70) 16 Şubat 1969’da bir nümayiş yaptılar. Komünizmle Mücadele Derneği de karşı bir gösteri düzenledi. İki grubun karşılıklı gösterileri sırasında iki genç bıçaklanarak öldürüldü.
b-15-16 Haziran olayları
*1970 de, çalışma hayatı ve sendikalar kanununda değişiklik yapan teklif yasalaştı. Kanun işçilerin sendika seçme hürriyetini kısıtlıyor ve sendika değiştirmeyi önemli ölçüde güçleştiriyordu. Bunun üzerine Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) 15 -16 Haziran 1970’de İstanbul başta olmak üzere çeşitli şehirlerde protesto toplantıları tertipledi. Olaylar sırasında 2 işçi, 1 polis memuru ve 1 esnaf hayatını kaybetti.
c-Öğrenci hareketleri
*İşçi hareketlerinin yanında üniversitelerde de öğrenci olayları başlatılmıştı. Hükümetin politikaları protesto ediliyordu. Deniz Gezmiş ve arkadaşları 4 ABD askerini kaçırmıştı. Güvenlik güçleri de kaçıranların bulunması için ODTÜ’ye girmek istemişti. Askerlerle öğrenciler arasında çıkan arbede de bir askerin öldürülmesi TSK’da tepkilere neden olmuştu.
*9 Mart 1971’de emir-komuta zinciri dışında E. Korg. Cemal Madanoğlu cuntasının planladığı sol darbe teşebbüsü MİT elemanın (Mahir Kaynak) haber vermesiyle Org. Memduh Tağmaç (Gel. K. Bşk.) ve Org. Faik Türün’ün (1. Ordu K.) harekete geçmesiyle önlenmiş ve 12 Mart muhtırasına dönüştürülmüştür.
d-12 Mart Muhtırası
*Olayların tırmanması ve yayılması üzerine TSK komuta kademesi (Genl. K. Baş. Org. Memduh Tağmaç, KKK. K. Org. Faruk Gürler, DK. K. Ora. Celal Eyiceoğlu, HvK. K. Org. Muhsin Batur), Hükümetin ve Meclisin Anayasanın ön gördüğü reformları yerine getirmediğinden, Atatürk ilkelerinin ihlal edilmesinden ve anarşi ve terörün önlenemediğinden bahisle, 12 Mart 1971’de üç md. bir muhtıra metnini Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay, Senato ve Meclis başkanlığına verdiler. Böylece 6 Mart 1970’de kurulan T.C.’nin 32. Hükümeti (S. Demirel baş. daki Adalet Partisi iktidarı) istifaya zorlandı. Yani ‘post modern bir darbe’ yapıldı. Muhtırayı verenler, ‘Anayasanın ön gördüğü reformları Atatürkçü bir görüşle gerçekleştirecek partilerüstü bir hükümetin kurulmasını da istemişlerdi. Ve isteklerinin yerine getirilmemesi durumunda, yönetime doğrudan el koyacaklarını da ifade etmişlerdi. İlk başta muhtıranın niteliğinden ve devrimci olarak tanınan Org. Faruk Gürler ve Org. Muhsin Batur’un da muhtıra verenlerin arasında olmalarından dolayı, ‘bunun bir sol darbe’ olduğu kanısına varan bütün sol cenahta olan kişi ve kuruluşla r(Dev-Genç, TÖS, DİSK, TİP, vs) ve Sol basın muhtırayı memnuniyetle karşıladılar. Bu da, Türkiye Sol’unun demokrasi davasında samimi olmadığını gösteren çarpıcı bir örnektir. Fakat darbe hazırlığı içerisinde yer almış olan bazı subay ve generallerin 17 Mart’ta emekliye sevk edilmeleriyle müdahalenin tam anlamıyla solun beklediği bir müdahale olmadığını anladılar. Muhtıra üzerine Başb. S. Demirel hükümeti 26 Mart 1971 istifa etti. C. B. Cevdet Sunay, hükümeti kurması için CHP milletvekili Nihat Erim’i görevlendirdi. 26 Mart 1971’de Nihat Erim, TBMM dışından da bakan alarak, ‘Teknokrat bir hükümet’ kurdu (T.C. 33. Hükümeti). 1. Nihat Erim Hükümeti Sol’un büyük bir kesimi tarafından desteklenmiştir.
Devam edecek…