Azerbaycan’dan sonra Türkiye, BRICS üyeliği için başvurmalı mı?

Haziran 2006’da St. Petersburg Uluslararası Ekonomi Forumu’nda Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin’in bir araya gelmesiyle kurulan BRICS, 2010’da Güney Afrika’nın, bu yıl da Mısır, Etiyopya, İran ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) katılımıyla çok uluslu bir yapı haline geldi. BRICS, çok hızlı bir büyüme göstererek, bugün dünya ticaretinin üçte ikisine hükmeder duruma yükseldi. 

Daha doğrusu dünya üretiminin ve ticaretinin % 70’ini elinde bulunduran çok önemli bir ekonomik model.

Azerbaycan’ın BRICS’e katılma isteği belirtilmiş, Dönem başkanı Rusya ve Çin başta olmak üzere üye devletler de bu isteği olumlu karşıladıklarını bildirmeleriyle Azerbaycan’a üyelik yolunun kapıları açılmış oldu.

Rusya’ya bağlı Kazan Özerk Cumhuriyeti başkenti Kazan’da 22-24 Ekim tarihleri ​​arasında toplanacak 16. BRICS zirvesinde Azerbaycan’ın üyeliğinin kabul edilmesi bekleniyor.

Azerbaycan, bir ekonomik büyümenin BRICS içinde olabileceğine inanıyor. Ermenistan ile arasında var olan sorunların ABD ve onun öncülüğündeki Batı devletleriyle çözülemeyeceğini (MINSK grubunun oyalayıcı politikaları bunun bir örneğidir) gören Azerbaycan, BRICS içindeki üye ülkelerle geliştirilecek olan ekonomik ve ticari ilişkilerin aynı zamanda siyasi, askeri ve stratejik alanda da önemli kazanımları da beraberinde getireceği görüşündedir.

Enerji kaynakları bakımından Kafkasya’nın en önemli ülkelerinden biri durumundaki Azerbaycan, BRICS dönem başkanı olan Rusya’nın da destek ve teşvikiyle Batı yerine BRICS üyesi ülkelerle yeni bir işbirliğine yönelme tercihini sağlamış oldu.

Bu tercihte ayrıca yarım asrı aşkındır AB’nin bahaneler üzerinden Türkiye’nin tam üyeliği hakkının engellenmesi ise etkili olduğu bir diğer gerçektir.

Rusya Devlet Başkanı Putin’in ani Azerbaycan ziyaretinden hemen sonra Azerbaycan’ın BRICS üyelik başvurusu bunun en bariz örneğidir.

Azerbaycan’ın BRICS atılımı Türkiye ve Türk dünyası için önemli ve anlamlıdır. 

Bu tarihi gelişmelerden sonra “Azerbaycan’ın BRICS’e üye olmak için resmi başvurusu Türkiye’yi tetikler mi?” sorusunu akla getirdi.

*

Türkiye aslında bir yol ayırımının önünde beklemektedir. Çünkü AB, Türkiye’ye ne hayır nede evet diyebiliyor.

Aslında AB’nin bu kararsız görünümü bir oyalama politikasıdır ve bu tutumunu hâlâ devam ettirmesi ise ikiyüzlülüktür.

Türkiye’nin AB’ye tam üyeliğinin engellenmesi hukuki değil, siyasi ve ideolojik olduğu inkârı mümkün olmayan bir gerçektir.

Bu gerçekten hareketle Türkiye, Azerbaycan’dan sonra BRICS üyeliği çeşitli siyasi mahfillerde iş dünyamızda tartışılmaya başladı.

Kimilerine göre Türkiye AB’nin oyalayıcı politikalarına son vermek adına BRICS üyeliği için vakit geçirmeden üyelik başvurusunda bulunmalı. 

Bu görüşün haklılık payı yok değil amma hesaplanması gereken ve düşündüren bazı konular söz konusudur.

Şöyle ki:

BRICS, Türkiye için güçlü bir alternatif, amenna.

Ancak, BRICS, bir ‘Gümrük Birliği ve bir ortak para birimine geçebilecek mi? Veya bir Ortak Pazara dönüşebilecek mi? soruları Türkiye için cevaba muhtaçtır. 

Türkiye acısından güçlü bir pazar olgusu oluşmadan ve üretim noktasında doğrudan yabancı sermaye yatırımları konusunda Türkiye bir çekim merkezi haline getirilmeden Türkiye’nin BRICS içinde güçlenmesi veya etkili olması mümkün değildir.

Madalyonun diğer yüzünde ise Türkiye ile AB arasında var olan farklı bir gerçek var. 

Türkiye-AB ile ilişkileri istenilen seviyede olmamasına rağmen Türkiye-AB arasında toplam yıllık 205 milyar avroluk ticaret hacmi bulunuyor.

Elbette AB’nin yanında BRICS ile de temas kurulmalı ancak, BRICS ile ilişkiler kurulurken, AB ile var olan ekonomik ve ticari ilişkiler ayrıca Türkiye’deki AB yatırımları zarar görmemeli.

Türkiye’nindış politikadaki ‘denge politikası’ AB ve BRICS için de uygulanmalıdır.