Derslerle dolu 2024 Paris Paralimpik Oyunları (1)
Özel gereksinimli (engelli) bireylerin Paris 2024 Paralimpik Oyunları mücadelesi, bugün yapılacak müsabakalarla sona erecek. Branş sayısından kazanılan madalya sayısına ve sergilenen mücadelede, anlayana göre o kadar önemli dersler var ki. Özel sporcuların (engelli) katılım gösterdiği ve madalyaya ulaşmasındaki süreçten, kürsüye çıkan sporcularımız Filistin’e destek, soykırım uygulayan terör örgütü İsrail’e lanet edilmesine kadar...
Özel sporcularımız zor olanı kolay başardılar. Sporumuzu yönetenler bir düşünsün, bu başarı serüvenini sırrı ne! Hareket eğitimiyle başlanan, azim ve kararlığın bir neticesiyle madalyayla taçlanan mücadelenin geldiği noktayı. Alınması gereken o ‘derslerin’’ yazı dizisine dönüşmesi, elde edilen başarı ve açıklamaların sıradan olmadığının da yansıması. O nedenle yazımızın bir bölümünü bugün, kalan bölümünü ise haftaya paylaşacağız inşallah…
REKOR KATILIM VE MADALYA SAYISI
Paris 2024 Paralimpik oyunlarına 4 binden fazla bedensel, görme engelli ve özel sporcu, 22 spor branşta madalya mücadelesi verdi. Yirmi iki olan branş sayısı, her oyunlarda daha da artacaktır. Bunun anlamı, özel gereksinimli (engelli) bireyler, fiziksel yapılarına uygun her branşı yapabileceğini göstermekte. Yeter ki bu sporculara güvenip, onlara imkân verelim, onlar neleri başarabileceklerini göstereceklerinden emin olabilirsiniz…
Tüm bunları ifade ederken, ülkemizden oyunlara katılan sporcu sayısına baktığımızda, her yıl, gerek branş, gerekse sporcu sayısında artışı göze çarpıyor. Türkiye’nin Paralimpik oyunları yolculuğu 1994 Barcelona 1 sporcu ile başlayıp, Atina 2004'te 8, Pekin 2008'de 16, Londra 2012'de 67, Rio 2016'da 81, Tokyo 2020'de 87 ve Paris 94 sporcuyla gerçekleştiğini görüyoruz. Bu artış, güvenin yansıması. Birilerinin şaşkınlığını “Ne kadar da özel gereksenimli (engelli) sporcumuz varmış, şaşkınlığını da getirmiş oluruz” şeklinde dinlendirirsek, inanın abartış olmayız...
Ortaya çıkan bu denli anlamlı fotoğraf karesi, her bireyin beceri ve yeteneğine göre spor yapabileceğinin yansıması. Bu tablonun oluşmasında mevcut hükümetin (cumhur ittifakının) desteğini kimse inkâr edemez. Cumhurbaşkanımız Erdoğan’ın öncülüğünde kurulan ve hükümetin 2002 yılında göreve geldikten sonra, spor yapan özel gereksinimli (engelli) bireylerin katılım gösterdiği paralimpik (engelli) spor organizasyonlarında (Olimpiyat, Dünya ve Avrupa Şampiyonalarındaki başarıları, ayrıca ödül yönetmeliğin engelli/engelsiz ayrımını ortadan kaldırması, spora katılan birey sayısının artmasına neden oldu....
Tüm bunları dilendirirken, ‘engelleri’ bir bir aşarak beklentinin üzerinde başarı/madalya sahibi olduğunu gören kaç kamu kurumu, yerel yönetimler (belediyeler) ve özel sektör, sosyal sorumluluğun gereği engellilerin spor yapması için seferber olacak. Bahse konu olan, devletin ilgili kurum ve kuruluşlarına da görevler düşmektedir. Özel gereksinimli (engelli) bireylerin spora katılımları kişilerin inisiyatifine/tercihine bırakılmadan, gerekli olan yasalar çıkarılarak, branş ayırt etmeksizin Profesyonel Ligler dahil olmak üzere, her kulübe en az bir özel gereksinimli (engelli) branşı açmakta yararlı olacaktır. Bu kulüpler böylelikle paralimpik oyunlarında temsil edilmesi sağlanacaktır. Oyunlarda katılım gösteremeyenler ise, hareket, egzersiz ve spor yapmanın ayrıcalığı/farkındalığı yaşayacak, sağlıklı bireyler olarak sosyal hayatın içerisine katılacaklardır…
Ülkemiz adına 2024 Paris Paralimpik oyunlarının dikkat çeken diğer konu elde edilen madalya sayısı. Biz düşüncelerimizi yazıya döktüğümüz oyunların bitimine 3 gün kala, Türkiye’nin toplamda 4 altın, 10 gümüş, 10 bronz madalya olmak üzere toplam 24 madalyan ile, genel madalya sıralamasında 25. sırada yer alıyordu. Sahi soruyorum, üç hafta önce yapılan Olimpiyatlarda Türkiye kaç madalya almıştı? Biz cevaplayalım; 102 sporcuyla katılım gösterdiğimiz ve altın madalyayı unutup, Paris 2024 Olimpiyat Oyunları’nı 3 gümüş ve 5 branş olmak üzere 8 madalya ile 64. sırada tamamlamıştık. Anlayan ve yorumlayana göre, bu bir mesaj değil de ne?.
SPORCULARIN KIYAFET KONUSU
2024 Paris Olimpiyatları açılış töreninde sporcularımıza giydirilen mavi-beyaz (bu renkler ne alaka ise) kıyafetler, duyarlı vatandaşlarımızın tepkisini almıştı. Haklı olarak sordular; “Bayrağımızı simgeleyen kırmızı renk dururken, Yunan ve İsrail bayrak renklerini çağrıştıran mavi-beyaz renkler de ne alaka? Kıyafetlerin desenleri ise, haklı olarak ayrıca bir tartışma konusu oldu…
Sosyal medyada üzerinden geniş çapta gerçekleştirilen kamuoyu tepkisinden sonra, ülkemizde faaliyet gösteren Türkiye Milli Paralimpik Komitesini (TMPK) harekete geçirdi. Özel gereksinmli (engelli) sporcuların, bu tartışma, yanlış uygulamanın içerisinde yer almaması için, kıyafetlerin yeniden tasarlanmasına karar verildi. TMPK’den yapılan yazılı açıklamada, olimpiyat ve paralimpik oyunları açılış seremonilerinin, katılımcı ülkeler için kültürel anlamda bir görsel şenlik olduğuna işaret edilerek şu ifadelere yer verildi;
“Kimi ülkeler geleneksel kıyafetleri, kimi ülkeler kendi kimlikleri ile bütünleştirdikleri yine kendi moda markalarının kreasyonlarıyla bu görsel ve kültürel gösteriye dahil olurlar. Amerika Birleşik Devletleri'nden Moğolistan'a, Fransa'dan İtalya'ya hatta nüfusça küçük pasifik ada ülkelerine kadar her ülke kendi kültür ve geleneklerini yansıtan kreasyonlarla açılış törenlerine on yıllardır katılmışlardır… Paralimpik Komitemizin, sporcularımızın haklarını ve konforunu ön planda tutarak, ülkemizi en iyi şekilde temsil edecek yeni kıyafetler için en kısa sürede harekete geçeceğini bildirmek isteriz. Kalan çok kısıtlı zamanda bu sürecin sağlıklı tamamlanamaması durumunda, paralimpik sporcularımızın açılış töreninde Türkiye özel kreasyonunun ürünleri olan spor malzemeleri, sponsorumuzun tasarımlarıyla yer almaları görüşü de komitemizce uygun görülmüştür. Anlayışınız için teşekkür eder, tüm sporcularımıza başarılar dileriz."
Paralimpik Komitenin bu açıklamasından sonra, yetkililer sözlerinin arkasında durdu. Kültürümüzün yansıması olan desende, bayrağımızın rengini taşıyan kırmızı-kırmız renkli kıyafetlerle, sporcularımızın açılış törenlerinde yer almasını sağladılar. Diğer merak konumuz ise, 2024 Paris Olimpiyatları açılış töreninde kafilemize uygun olmayan kıyafetlerin sorumlularından hesap sorulup, sorulmadığı. Yoksa, hesap sorulması yerine, herkesin yaptığı yanına kâr kalıp, yeni rezaletlere davetiye mi çıkarılmak isteniyor!.
PARALİMPİK OYUNLAR RÖTARLI OLMA, AYRIMCILIK OLAYINA SON VERİLMELİ!
Bazı yazılar vardır, yazıldığın tarihin üzerinden yıllar geçse de, konusu değişmediği için (ders çıkarıp, doğru olanı uygulamak birilerinin işine gelmediği için olsa gerek), güncelliğini korur. İşte o yazılarımızdan bir tanesi de 11 Eylül 2016, yani bundan tam sekiz yıl yine bu satırlarda paylaşımımız. O tarihte “Engel tanımayan sporculara şapka çıkarın…” başlıklı (aşağıda bir bölümünü paylaşacağımız) yazımızda, Uluslararası Olimpiyat Komitesi’ne (IOC) sormuşuz; “Paralimpik Oyunlar neden, Olimpiyat oyunlarından üç hafta sonra yapılıyor?..”
“5-21 Ağustos 2026 tarihleri arasında düzenlenen Rio Olimpiyatları’ndan sonra, engellilerin olimpiyatları olarak adlandırılan Paralimpik Oyunları’nın üç hafta sonrasında gerçekleşmesine aklım almıyor!.. Bir önceki yazımızda belirtiğimiz gibi, engelli-engelsiz sporcuların aynı tarih aralığında organizasyonun içinde yer alması, izlenme sayısı ve engelliler için farkındalık oluşturma açısından büyük öneme sahip. Birleştirici, kaynaştırıcı özelliği taşıyan bu uygulamayı hayata geçirmeyen anlayışı bir kez daha, şiddetle kınıyorum!..
Oyunların açılış töreni, ilginç olaylara sahne oldu. Ortaya çıkan ve altı çizilmesi gereken, Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) Başkanı Thomas Bach’ın törene katılmaması. İşte, size ayrımcılık. Başkanın geçerli mazereti var-yok bilemiyoruz. Thomas Bach’ın engellilerin olimpiyatlarına katılmıyor ise, yapılan bu uygulama art niyet taşımakta. Benzer ayrımcılığın ayrıntısına baktığımızda, uygulamanın ‘engelli sporculara ırkçılık yapılıyor’ tanımına tıpa tıp uyduğu gözükmektedir.”
Bu uygulama, IOC’nin ayrımcılık yaptığının göstergesi değil de ne? Aynı komite 2024 Paris Olimpiyatlarında yaptığı açılış töreninde, oyunlar adı altında ‘dinsizlik’ ve ‘cinsiyetsizlik’ propagandası yaptığını tüm dünyaya gösterdi. Dileriz, açılış törenindeki rezalet ve paralimpik oyunlar üç hafta sonra yapılma yanlışı, 2028 Los Angeles Oyunlarında tekrarlanmaz… (Devam Edecek)