Uzmanı açıkladı: Deprem döneminde aman dikkat, belirtiler aynı değil! Farklı ruh hastalıklarına sebep olabiliyor
Kahramanmaraş'ta yaşanan deprem tüm yurdu derinden etkiledi. Başta depremden etkilenen şehirlerdeki vatandaşlar ve depremzedeler olmak üzere olayları sosyal medya ve televizyonlardan takip eden vatandaşlarda dahi çeşitli ruh sağlığı problemleri yaşanabiliyor. Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Canan İnce Börekçi, depremlerdeki sürece ekran başında tanık olan çocuklar için ebeveynlere uyarılarda bulundu. İşte deprem stresi ve depremin sebep olduğu psikolojik sorunlar... Deprem döneminde yaşanan strese dikkat! Farklı ruh hastalıklarına sebep olabiliyor
Kahramanmaraş depremi sonrası pek çok vatandaş medyayı yakından takip etmeye devam ediyor. 10 ilimizi etkileyen depremde yaşananlar vatandaşların oldukça yıpranmasına sebep oldu. Depremin ruh sağlığını derinden etkilediğini ifade eden uzmanlardan ruh sağlığı hakkında önemli açıklamalar geldi.
Deprem sonrası pek çok psikolojik bozukluk görülebiliyor
“Üzücü, sarsıcı, nitelikte ve travmatik bir yaşam olayı olan deprem, öngörülemezliği ve tehdit ediciliği nedeniyle ruh sağlımız için oldukça travmatik bir deneyimdir. Akut dönemde korku, kaygı ve endişe yaratır, travma sonrası stres bozukluğu oluşumuna neden olabilir” yorumunda bulunan uzmanlar; afet yönetimi konusunda eğitim, öğretim, hazırlık, planlama ve zarar azaltma çalışmalarının önemini vurguladı.
Şiddetli depremi yaşamanın hem sağ kurtulanlar hem de yakınlarını yitirenler için farklı ruh sağlığı bozukluklarına sebep olabileceği söylenirken, sağ kalan kişi de yakınını kaybettiği için sağ kalmanın suçluluğunun görülebileceği ifade edildi. Uzmanlar sağ kalım suçluluğunun felaketi beraber yaşadığımız ama kaybettiğimiz yakınlarımıza karşı duyduğumuz bir yas tepkisinin devamı olduğunu ifade etti.
Deprem sonrası her şeyini yitiren insanlarda yaşama karşı bir anlamsızlık duygusu oluşur. Ayrıca bu gibi durumlardan sonra toplumsal psikoloji de oldukça olumsuz etkilenecektir. Bu süreçte depremi yakından yaşamayan toplumun diğer bireylerinde dahi yoğun bir öfke, yaşananlara karşı çaresizlik duygusu görülür.
Deprem korkusu olarak bilinen seismophobia nasıl önlenir?
Deprem korkusu ya da diğer ismiyle seismophobia’nın Türkiye gibi sık sık depremlerin meydana geldiği coğrafyadaki insanların beklenti anksiyetesini ifade ettiği biliniyor. Uzman isimler deprem korkusunun davranışçı terapiler ve ilaç tedavisi ile yenilebileceğini ifade ediyor. Ayrıca çocukların mutlaka göçük altında kalan kişilerin videolarını izlemekten uzak kalmaları gerekiyor.
Türkiye'yi derinden sarsan ve yasa boğan deprem görüntülerine ekran başında tanık olan çocuklar bu durumdan çok fazla etkileniyor. Çocuklar depremlerde çok daha farklı çıkarımlarda bulunabiliyor. Çocuklar, bu süreçte, her zamankinden daha fazla yakınlığa ihtiyaç duyuyor. Uzman isim depremlerdeki sürece ekran başında tanık olan çocuklar için ebeveynlere önemli uyarıda bulundu.
Canan İnce Börekçi, depremlerdeki sürece ekran başında tanık olan çocuklar için ebeveynlere uyarılarda bulundu.
“Özellikle deprem hakkında konuşmaktan kaçınılmamalı. Çünkü çocuklarda belirsizlik duygusunu; ne yaşadı, neden yaşadı bunlar çocukların kaygılarını arttırabiliyor. Bunun için deprem nedir, neden olmuştur, nasıl oluyor, nasıl bir afettir? Şeklinde bilgilendirme yapılabilir. Çocukların umutsuzluk duygularını arttırıcı söylemlerden uzak durmak da kıymetli. Bazen biz ebeveynler bu tarz travmatik olaylarda çocukların kendi düşündüğümüz, kendi hissettiğimiz gibi olayı yaşadığını düşünebiliyoruz. Bunu anlamanın tek yolu da bunun üstüne konuşmak, iletişim halinde olmak. İletişim halinde olurken kendi duygularımızı aktarmakla başlayabiliriz”
‘ÇOCUKLARA DOĞRU BİLGİ VERMEK KIYMETLİ'
Kayıp yaşayan çocuklara ölümün ne olduğunu anlatırken doğru olarak aktarım yapılması gerektiğinin önemine dikkat çeken uzman isim çarpıcı açıklamalarda bulundu.
“Bazen çocuklar özellikle okul öncesi dönemde ölümü geri dönülebilir bir olay olarak idrak edebiliyorlar. Bunun için sanki böyle bir olmamış gibi davranabiliyor. Aksine, olmamış gibi davranmak, gizlemek değil, çocuğa bu konuda doğru bilgi vermek, yaşına uygun gelişimine uygun bilgi vermek çok kıymetli. Özellikle ölümün, kaybın geri dönülebilir bir olgu olmadığı mesajını vermek çok kıymetli. Ama sevdiği insanı her zaman seveceği, her zaman düşünebileceği konusunda mesajlar vermek çok kıymetli. Ekran başında travmaya, depreme hepimiz maruz kaldık. Çok fazla detay içeren, dehşet verici, umutsuzluk içeren içeriklerden çocuklarını korumaları, ekran başında da çocukların travmatik deneyimlerden uzak durmaları adına kıymetli” dedi
