Asya ülkeleri küresel mal ticaretinin yüzde 53'ünü gerçekleştirirken, Avrupa bağlantısında Orta Koridor’un önemi de her geçen gün artıyor. Kuzey ve Güney ticaret koridorlarında risklerin ve sorunların çoğaldığı bu süreçte, Türkiye ile Irak, küresel ticarette Orta Koridor’u güçlendirecek yeni bir güzergah olan Kalkınma Yolu Projesi’nin devreye alınması için somut adımlar atıyor. Mart 2023’te iki komşu ülkenin bu konuda ortak çalışma iradesini gösteren Ankara Bildirisi’ni imzalamasının ardından yatırım planlamaları da hızlandı. Türk ve Irak hükümetleri, devam eden çalışmalara ek olarak 23.8 milyar dolarlık yatırım yapılacağını duyurdu.

Projenin Irak tarafında, Basra Körfezi’ndeki Büyük Fav Limanı 1200 kilometrelik demiryolu ve otoyolla Türkiye’ye bağlanacak. Ortadoğu'nun en büyük limanı olması hedeflenen ve 2025'te tamamlanması planlanan Büyük Fav Limanı'nı Türkiye sınırına bağlayacak 1200 kilometre uzunluğundaki demiryolu ve otoyolların 17 milyar dolara mal olması öngörülüyor. Büyük Fav Limanı'ndan Türkiye sınırına ulaşacak Kalkınma Yolu Projesi, Çin'in İpek Yolu doğrudan Irak'tan geçmediği için muhtemel çatışma ve savaş durumlarında yine alternatif güzergâhlardan biri. Projenin, Doğu ve Güney Asya ülkeleri ile Avrupa arasındaki mesafeyi, Süveyş Kanalı'ndan geçen deniz yoluna nazaran kısaltarak zaman ve maliyetten de tasarruf sağlaması bekleniyor.

Kalkınma Yolu Projesi tamamlandığında; Hindistan, Doğu Asya ve Basra Körfezi üzerinden Irak'a gelecek yükler, Büyük Fav Limanı'ndan başlayarak, demiryolu ve karayolu bağlantısıyla Türkiye üzerinden Avrupa'ya ulaştırılacak. Proje, Çin ve Hindistan gibi ülkelerden söz konusu limana gelen mallar için de önemli rol oynayacak. Projenin, Avrupa'dan Körfez Bölgesi'ne kadar uzanan geniş bir coğrafyaya fayda sağlaması bekleniyor. Söz konusu güzergahı bağlayacak en ekonomik yol olarak nitelendirilen Kalkınma Yolu, Türkiye'nin Orta Koridor’daki konumunu daha da güçlendirecek. Projeyle Basra Körfezi'nde elleçlenen yük, Türkiye üzerinden, Marmaray sayesinde aktarma yapılmadan Avrupa'ya ulaştırılabilecek. Kalkınma Yolu’nun, Eylül 2023’deki G20 zirvesinde gündeme getirilen Hindistan-Orta Doğu-Avrupa Ekonomik Koridoru (IMEC) projesine göre daha fizibıl olduğu da kaydediliyor.

Projedeki son gelişmeler hakkında açıklamalarda bulunan Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Türkiye'nin doğu-batı koridorlarını besleyecek Kalkınma Yolu'nu gerçekleştireceğini belirterek, şöyle konuştu: “Kalkınma Yolu Koridoru'nu, Irak'la beraber hayata geçireceğiz. Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Katar'ın da bu sürece dahil olacağı gözüküyor. Buradan deniz yoluyla gelen yükleri demiryoluna aktardığımızda artık Avrupa'nın her köşesine demiryoluyla gidebileceğiz ya da Türkiye'nin herhangi bir limanından tekrar denize aktarabileceğiz. Bu koridorun böyle bir faydası olacak. Kalkınma Yolu, aynı zamanda, Orta Koridoru da destekleyici bir koridor olacak. Ayrıca bu bölgedeki enerjinin hem batıya hem de gerektiğinde doğuya, Çin'e kadar gitmesine imkan sağlamış olacak.”

Orta Koridor’u güçlendirecek bir diğer proje Zengezur Koridoru konusunu da değerlendiren Uraloğlu, Türkiye, Azerbaycan ve İran'ın çalışmaları sürdürdüğünü söyledi. Ermenistan'ın kendi topraklarından geçecek 43 kilometrelik kesime müsaade edeceğine de işaret eden Bakan Uraloğlu, “En son aldığımız bilgiler bu yönde. Çünkü Ermenistan da bu işten faydalanacak. Zengezur Koridoru'nda Azerbaycan kendi tarafını yapıyor. Ermenistan tarafının nasıl yapılacağıyla ilgili netleşme yok” dedi. İran'ın da Zengezur Koridoru'na bağlanmak istediğini vurgulayan Uraloğlu, şöyle devam etti: “Biz İran tarafına şunu söylüyoruz, buradan size bir bağlantı verebiliriz. Onların da bu anlamda bir talepleri var. Bunu da görüşüyoruz. Bizim için Zengezur Koridoru olmazsa olmazdır. Türkiye tarafındaki bölümüyle ilgili adımlarımızı attık, 224 kilometrelik bir kesimdi. Burayı 5 yıl civarında bitirdiğimizde, 2028 yılında inşallah güzergahın tamamını hayata geçirmiş oluruz.”