Türkiye’de son dönemde artan et fiyatları bütçeyi oldukça zorluyor. Avrupa Birliği'nin İstatistik Ofisi Eurostat verilerini paylaştı. Rapora göre; AB'nin 27 ülkesinde et fiyatları geçtiğimiz yılın aynı ayına göre yüzde 3,3 arttı. Ülkemizde bu oran ise yüzde 100,4’e kadar çıktı. Peki et fiyatları neden bu kadar yüksek?
SERDAR KILIÇ / İSTANBUL
Kırmızı et sofraların vazgeçilmezi. Çocuklardaki gelişim içinde oldukça önemli. Ancak 2020’den bu yana Türkiye’de artan enflasyon et fiyatları da vurdu. Artık et fiyatları cep yakıyor.
Son olarak Avrupa Birliği'nin İstatistik Ofisi Eurostat verilerini paylaştı. Rapora göre; AB'nin 27 ülkesinde et fiyatları geçtiğimiz yılın aynı ayına göre yüzde 3,3 artmış durumda. Türkiye’de ise aynı dönemde et fiyatları yüzde 100,4’e kadar yükseldi.
Tüik verilerine göre sadece geçen Mart ayında kuzu eti yüzde 18,8, dana eti yüzde 14,7, tavuk eti yüzde 12,2 zamlandı. Böylelikle aylık et enflasyonu, Avrupa ülkelerinin yıllık enflasyonunu katlamış oldu. Türkiye Avrupa’da et fiyatlarını konusunda lider olurken, Türkiye’yi Sırbistan yüzde 9’luk artışla üçüncü olurken, Sırbistan’ı Bulgaristan ve Karadağ izledi.
RAKABET KURULU FİYATLARI TAKİP EDİYOR
Peki Et fiyatları neden durdurulamıyor?
ilk olarak akla gelen denetimlerin yapılmadığı ama bu algı tamamen yanlış. Rekabet Kurumu et fiyatlarını anlık olarak takip ediyor. Eğer usulsüzlük görülürse hemen soruşturma başlatılıyor. Bu soruşturmalar sonucunda bazen milyonlarca hatta milyarlarca lira para cezaları kesiliyor. Rekabet Kurumu bugüne kadar, zincir marketlere, gübre üreticilerine, piliç eti üreticilerine, yaş sebze ve meyve toptancılarına, gıda perakendecilerine ve daha birçok kesime yönelik soruşturmalar sonucunda yüksek para cezaları kesti. Bu cezalara ise çoğu zaman mahkeme yoluyla itiraz edildi.
YEM FİYATLARI EN BÜYÜK SORUN
Et fiyatlarındaki artışın en büyük nedeni aslında enflasyon olduğu gerçeği ortaya çıkıyor. Yani fiyatları enflasyon şişiriyor, o fiyatlar ise enflasyonu besliyor. Üreticiler ise et fiyatları ile süt fiyatları arasındaki bağlantıya dikkat çekiyor.
Süt hayvancılığı yapan işletmelerin temel geliri süt satışlarından sağlandığından, süt fiyatının çoğu zaman maliyetin altında kalması; yani süt üreticisinin süt satışından kazandığı para ile hayvanlarını besleyeceği yemi alamaması et fiyatlarını astronomik olarak yükseltiyor.
ÜRETİCİLER YETİŞEMİYOR
Bir diğer sorun ise üreticilerin azlığı. Süt fiyatlarının maliyetin altında kalması ile üreticiler piyasadan çekiliyor. Çoğu üretici anaç hayvanlarını kesiyor. Ardından ise işletmeleri kapatıyor. Arz-talep ilişkisi dolayısıyla fiyatlarda hızla artmaya başlıyor. Kesilen hayvanın yerine yenisi konulamıyor. Et ve Süt Kurumu ise mecburen ithalata gidiyor. İthalat ile birlikte yerli üretici daha zor duruma düşüyor.
Uzmanlara göre et sektörü büyük bir kısır döngüye dönmüş durumda. Üreticiler yem fiyatları ve akaryakıt konusunda kendilerine esneklik bekliyor. Eğer acil müdahaleler yapılmaz ise kırmızı et fiyatının daha da artacağından endişe ediliyor. Keza artan fiyatlar enflasyonu beslerken, sofraya giremeyen et her vatandaşı etkiliyor.
