Sumak aslında bir baharat ama 150 farklı türü var! Yemeklere ekleyin, tansiyona ve diyabete set koyuyor
Sumak ekşimsi bir baharat. Sumak yemeklerde sos olarak da kullanılıyor. Türk mutfağının vazgeçilmez lezzetlerinden sumak inanılmaz şifalı. Vücuda faydalarıyla dikkat çekiyor. Tansiyon ve şekere etki eden sumak ne işe yarar? İşte detaylar...
Sumak ağacının mercimeğe benzeyen kırmızımsı meyvesinden üretilen sumak, yemeklere tat ve renk katan bir baharat türüdür. Antepfıstığıgiller familyasının üyesi olan sumak ağacı, Anadolu, Arap Yarımadası, Güney Avrupa ve Hindistan’da yetişen bir bitkidir. Boyu 3 metreye kadar varabilen çalı tipindeki ağaçtan toplanan sumak meyveleri uygun yöntemlerle kurutulur ve sofra tuzu ile karıştırılıp öğütülerek sumak baharatı elde edilir.
Sumak baharatı, kekik, karabiber ve muskat ile benzer bir kullanım şekline sahiptir. Türkiye’de Doğu Anadolu Bölgesi hariç bütün bölgelerde yetişen sumak, Anadolu’nun çeşitli yörelerinde boya otu, debbağ otu, derici, mavru, tadım, tahru, tatari, tahri, tetere, teteni, tetirli, tutum ve tutuba isimleriyle de bilinir.
Sumak nerelerde kullanılır?
Ekşi tadı ve kırmızı rengiyle yemeklere lezzet ve güzel görünüm kazandıran sumak, ekşilik barındırabilecek bütün yemeklerde tercih edilebilir. Çorba, salata, sulu yemek, fırın yemeği, kebap, köfte, dolma ve böreklerde sumak kullanılabilir. Baharat olarak kullanılmasının yanı sıra tıp ve boya endüstrisi alanlarında da kullanılan sumak, ayrıca pekmez, çay ve benzeri içeceklerin yapımında da kullanılmaktadır. Arılar için de polen ve nektar kaynağı olan sumak, sumak ekşisi olarak hem tat hem de antimikrobiyel etkisi nedeniyle tercih edilir.
Sumağın faydaları nelerdir?
- Hazımsızlığı giderici özelliği vardır.
- İştah açıcıdır.
- İshal ve kabızlık gibi sorunlarda dengeleyici özelliktedir.
- Kandaki şeker oranını düşürür.
- İdrar tutamama hastalığında faydalıdır.
- Güçlü bir antioksidan etkiye sahiptir.
- Tane Sumak çayı demlenerek sadece suyu içildiğinde zehirlenmelerde yararlıdır.
- Damarları büzme etkisi ile kanamalarda faydalıdır.
- Sumak gargarası boğaz ve ağız sağlığı korumada etkilidir.
- Kişniş ile karıştırılarak yenildiğinde hemoroide iyi gelmektedir.
- Ülser ve gastrit gibi mide rahatsızlıklarına karşı doktor kontrolünde kullanılması önerilir.
Sumağın zararları nelerdir?
Dünya üzerinde 150’den fazla türü bulunan sumağın bazı çeşitlerini gelişigüzel toplamak zehirlenmeye neden olabilir. Bu nedenle sumak yalnızca uzman kişiler tarafından toplanmalıdır. Fazla tüketildiğinde ciddi kabızlık sorunlarını da beraberinde getiren sumak baharatı,·yüksek tansiyon hastalarına önerilmemektedir.
Sumak nasıl saklanmalıdır?
Günümüzde susam, haşhaş, kekik gibi hemen her markette ve aktarlarda rahatlıkla bulunabilen sumak baharatı, hava almayacak şekilde sıkı kapatılmış kaplarda ısı ve ışıktan uzak tutularak saklandığında daha uzun ömürlü olmaktadır. Sumak baharatının bozulup bozulmadığını koklayarak anlamak mümkündür. Eğer hiç aroma kokusu gelmiyorsa baharat nemlenmiş veya bayatlamıştır.
