Siz de yorumlara yazın SGK uzmanı Murat Özdamar cevaplasın! Ölen emekli, ödenen maaşı hak eder
SGK Uzmanı Murat Özdamar, yorumlar kısmına yazdığınız soruları cevaplamaya devam ediyor. Siz de yorumlarda sorularınızı yazın, Özdamar cevaplasın.
Sosyal Güvenlik Uzmanı Murat Özdamar sizlerden gelen sorulara cevap veriyor. İşte bu hafta sizlerden gelen sorular ve Özdamar’ın cevapları:
Maaş ödeme gününden sonra ölen emekli, ödenen maaşı hak eder
Soru: Ölen babamdan dolayı ölüm aylığı alan annem bu maaşını ayın 26’sında alıyordu. Annem ayın 24’ünde öldü. Annemin ölmeden önce çekmediği maaşları ben alabilir miyim? Coşkun V.
Cevap: Emekli maaşları peşin ödenir. Bu nedenle maaş günü geldikten sonra veya maaş ödeme gününde ölen emekli, ödenen bu maaşı hak etmiş oluyor. Ancak maaş günü gelmeden önce ölen emeklilerin maaşları her ne kadar öldükten sonra da bankaya gönderilmiş olsa bile bu maaş hak edilmeyen bir maaştır. SGK, hak edilmeden ölen ve bankaya gönderilen emeklinin maaşını bankadan geri istemekte bu hak edilmeyen maaş var ve bu maaş aile efradı tarafından çekilmiş ise mirasçılardan istenmektedir. Annenizin ölümü kendi maaş ödeme tarihinden önce olduğu için son ödenen maaşı hak etmeyecektir. Ayrıca ölenin hak edip de çekmediği ve banka tarafından SGK’ya iade edilen bir maaş var ise mirasçılar bunu SGK’dan yazılı olarak talep edebilir. Bunun için ayrıca mirasçıların veraset ve intikal vergi borcunun olmadığına ilişkin vergi daire yazısı sunmaları gerekir.
Destek primleri iade edilmez
Soru: Benim babam 2009 yılında emekli oldu. Emeklilik sonrasında 15 sene boyunca destek primi ödeyerek çalışmasını sürdürdü. Babam geçen ay vefat etti. Babamdan ayık bağlanacak kimsemiz de yok. Tek mirasçısı da benim. Mirasçı olarak babam adına yatan emeklilik primleri ise emeklilik sonrası yatan destek primlerini geri almamız mümkün mü? Mustafa C.
Cevap: Sosyal güvenlik kanunlarına göre, 1 Ekim 2008 tarihinden önce sigortalı olmuş kişilerin emekli olduktan sonra destek primi ödeyerek çalışmasını sürdürmesi ve çalıştığı bu sürelerde emekli maaşlarını da almaları mümkün. Destek priminin içinde emeklilik primi bulunmuyor. Sadece emekli işçinin iş kazası ve meslek hastalığı geçirme riskine ait primler bulunuyor. Bu nedenle destek priminin emekli maaşına bir katkısı olmuyor. Ayrıca sosyal güvenlik kanunu gereği destek primi olarak ödenmiş sürelerin gerek maaş bağlanan hak sahiplerine gerek maaş bağlanmayan mirasçılarına iade edilmesi de mümkün olmuyor. Buna göre, yasa hükmü gereği siz hak sahibi olmadığınız için size ölüm aylığı bağlanamayacak ve gerek emeklilik öncesi yatan primler gerekse emeklilik sonrası yatan destek primleri size iade edilemeyecek.
İstifa eden işçinin kıdem tazminatı hakkı yok
Soru: Bir işyerinden cazip bir iş teklifi aldım. İşyerimden istifa edip ayrılsam kıdem tazminatı alabilir miyim? Gürhan G.
Cevap: Kural olarak istifa edenin kıdem tazminatı hakkı olmaz. Ancak haklı nedenle iş sözleşmesinin feshi halinde işçi kıdem tazminatı alabilir. Ayrıca emekli olmak için yaş dışında kalan diğer şartları sağlayıp emeklilik yaşını bekleme amacıyla işten ayrılanın da kıdem tazminatı alma hakkı oluyor. Bunun için de SGK’dan kıdem tazminatına esas yazının alınıp işverene sunulması gerekiyor. İşten ayrılmayı düşünüyorsanız kıdem tazminatınızın yanacağını bilmelisiniz.
Emeklilik için işten çıkış şart
Soru: Ben mali müşavirim. Bir mükellefimizin işçisinin işten çıkışını yaptım. İşçi emeklilik müracaatı yaptı. Aynı işyerinde destek primine tabi çalışmaya devam edecek. İşe giriş bildirgesini destek primli olarak seçip veremiyorum, sistem emekli değil uyarısı veriyor. Ne yapmalıyız. Ali U.
Cevap: İşverenler veya mali müşavirler emekli olmayanı hatalı olarak destek primli sigortalı bildirebiliyor. SGK, bunu engelleme adına sistemde emekli kontrolü yapıyor. Demek ki siz işten çıkış kodunu emeklilik olarak vermemişsiniz ve işçinin henüz maaşı da bağlanmamış. İşten çıkış kodunu emeklilik olarak verseniz yada emekli maaşı bağlanmış olsa idi bu sorunu yaşamazdınız. Ancak bu sorunu şöyle aşmanız mümkün. Önce işe giriş bildirgesini tüm sigorta kollarına tabi olarak verin. Aynı gün içinde ve mümkünse işe girişten hemen sonra sigorta kolu güncelleme menüsünden sigorta kolunu destek primi olarak güncelleyin.
