Siz de yorumlara yazın SGK uzmanı Murat Özdamar cevaplasın! İşyerinde gerçekleşen kalp krizi iş kazasıdır
SGK Uzmanı Murat Özdamar, yorumlar kısmına yazdığınız soruları cevaplamaya devam ediyor. Siz de yorumlarda sorularınızı yazın, Özdamar cevaplasın.
Sosyal Güvenlik Uzmanı Murat Özdamar sizlerden gelen sorulara cevap veriyor. İşte bu hafta sizlerden gelen sorular ve Özdamar’ın cevapları:
İşyerinde gerçekleşen kalp krizi iş kazasıdır
Soru: Ben market işletiyorum. İki ay önce işyerimizde işe başlayan işçimiz, işyerinde yemek molası verildiği zamanda yemeğini yerken kalp krizi geçirdi. Hastaneye götürdüğümüzde ise kalbi durmuştu. Aynı gün vefat etti. İşyeri sahibi olarak benim bir yükümlülüğüm var mı, işyerimize bir ceza uygulanır mı? İlyas F.
Cevap: İşyerinde meydana gelen ve işçiyi bedenen ya da ruhen özre uğratan her türlü olay iş kazasıdır. İşyerinde iş yapmaksızın meydana gelen olaylar da iş kazası sayılmaktadır. İş kazası Sosyal Sigorta Hukukunda, Borçlar Hukukundaki kaza kavramından daha farklıdır ve oldukça geniştir. Sosyal Güvenlik Kurumu, 2014 yılına kadar olan sürede işyerinde gerçekleşen kalp krizini iş kazası saymıyordu ancak 2014 yılından itibaren iş kazası saymaya başladı. İşveren olarak işyerinde iş kazası olduğuna ilişkin üç iş günü içinde SGK’ya bildirim yapma zorunluluğunuz var. İşçinin prim günü ölüm aylığı bağlamaya yeterli ise aile bireylerinin SGK’ya hem ölüm geliri hem de ölüm aylığı bağlanması için yazılı müracaat yapması gerektiğini de hatırlatayım. Ölüm geliri ve ölüm aylığı müracaatı sonrası işçinin aile efradına hem gelir hem aylık yani iki maaş bağlanır. İşçinin ailesinin sizden manevi tazminat ve destekten yoksun kalma tazminatı talep etme hakkı da var.
Ölen memurun hak sahiplerine ikramiye ödenir
Soru: Memur olan eşim vefat etti. Devlette 22 sene hizmeti vardı. Evlenen kızım, bekar kızım ve 16 yaşında oğlum var. Emekli ikramiyesi maaş hissemiz üzerinden mi ödenecek. Sevim M.
Cevap: Devlet memurunun emekli olmadan ölümü halinde aile bireylerinden dul-yetim maaşı alma hakkı olanlara ikramiye ödenir. Aile efradından dul-yetim maaşı alma hakkı bulunan kimse yoksa bu kez ikramiye mirasçılara, hisseleri nispetinde ödenir. Buna göre sizin, kızınızın ve 18 yaşından küçük çocuğunuzun dul-yetim maaşı alma hakkı bulunuyor. Mevcut halde sizin aylık hisseniz yüzde 50 ve çocuklarınızın hissesi de yüzde 25 olacak. İkramiyenin yarısı size diğer yarısı da eşit biçimde çocuklarınıza ödenecek. Evli kızınızın aylık alma hakkı bulunmadığı için evli kızınıza ikramiye ödemesi yapılmayacak. Şayet eşinizin anne ve babası yaşıyor ve aylık alma şartlarına da haiz ise bunlara da yüzde 25 oranında aylık bağlanabileceğinden ikramiyenin yüzde 25’i anne-babaya ayrılacak. Bu durumda sizin ikramiye oranınız yüzde 37.5 çocukların her birinin ikramiye oranı da yüzde 18.75 olacak.
Emekli maaş zammı, emekli olanlara verilir
Soru: Ben 2023 yılında emekli oldum ancak bana 2022 yılının emekli maaş zammını yansıtmadılar. Bana bağlanan maaş 2022 yılında SGK’nın sitesinde hesaplattığım maaşın altında oldu. SGK’ya üç defa itiraz ettim. Her defasında itirazımı reddettiler. Ne yapmalıyım? Haluk E.
Cevap: Öncelikle bir konuyu izah edelim. Çünkü bu konu fazla bilinmiyor. Bir kimse emekli olursa emekli maaş zammı verilir. Siz 2022 yılına ait emekli zammından yararlanmadım diyorsunuz. 2022 yılında maaş zammından yani Ocak ve Temmuz aylarına ait maaş artışından yararlanabilmeniz için ya 2022 yılından önce emekli olmuş kişi olmanız ya da 2022 yılında emekli olmanız gerekirdi. Dolayısıyla 2023 yılında emekli olana 2022 yılına ait emekli zamları verilmez. Bunun yerine 2023 yılından önce yatan prim matrahları 2023 yılından önceki yılların enflasyon oranı ve büyüme hızı üzerinden güncellenir. Sonra maaş hesaplanır ve ardından 2023 yılı maaş zammı yansıtılır. Şunu da hatırlatmış olayım. SGK’nın bağladığı emekli maaşını bilgisayar programı yasaya uygun biçimde hesaplıyor. Emekli maaşınızda bir hata yok. Zira 2022 yılında emekli olanlara, 2023 yılında emekli olanlara göre daha yüksek emekli maaşı bağlandı.
Sigorta sonrası yaş büyütmek emeklilik tarihini etkilemez
Soru: Ben ilk defa 15.4.1998 tarihinde sigortalı oldum. 2002 yılında mahkeme kararı ile yaşımı büyüttüm. 1.2.1982 olan doğum tarihimi 1.2.1981 oldu. Şubat ayında emekliliğe başvurdum. 25 yılım dolmadığı gerekçesiyle emekli başvurumu iptal ettiler. Bu işlem yasaya uygun mu? Hüseyin K.
Cevap: 5510 sayılı kanun gereği emeklilikte ilk defa sigortalı olunan tarihteki nüfus kütüğünde kayıtlı olan doğum tarihi esas alınıyor. Bu nedenle sigortalı olduğunuz tarihteki 1.2.1982 olan doğum tarihi dikkate alınarak 18 yaşını doldurduğunuz 1.2.2000 tarihine göre 25 yıl sigortalılık süresi belirleniyor. Bu durumda 25 yıl sigortalılık süresini 1.2.2025 tarihinde tamamlayacağınızdan SGK’nın işlemi yasaya uygun.
