Siz de yorumlara yazın SGK uzmanı Murat Özdamar cevaplasın! Emeklilikte son yedi yıl kuralı var
Sosyal Güvenlik Uzmanı Murat Özdamar, haberin altındaki yorumlar kısmına yazdığınız soruları cevaplamaya devam ediyor. Özdamar, son 1 hafta içinde sizden gelen soruları aşağıda cevapladı. Siz de haberin altına sorularınızı yazın, Özdamar cevaplasın.
Sosyal Güvenlik Uzmanı Murat Özdamar sizlerden gelen sorulara cevap veriyor. İşte bu hafta sizlerden gelen sorular ve Özdamar’ın cevapları:
Emekli olan yetimler ölüm aylığı alamaz
Soru: Ben SSK statüsünden emekli oldum. Hiç evlenmedim. Komşumuz ölen kocasından ve ölen polis babasından iki aylık alıyor. Benim de komşum gibi Esnaf Bağ-Kur emeklisi olarak maaş alırken ölen babamdan dolayı ölüm aylığı alma hakkım var mı? Sedef I.
Cevap: SSK ve Bağ-Kur statüsündeki sigortalının veya bu kapsamlardaki emeklilerin ölümü halinde evlenmemiş, bekar veya boşanmış olan yetim kız çocuklarına yetim aylığı bağlanabilmesi için çocuğu sigortalı çalışmasının olmaması veya kendisinin sigortalı çalışmasına bağlı bir emekli maaşının bulunmaması gerekiyor. Kanun hükmü gereği siz SSK emeklisi olduğunuz için Bağ-Kur emeklisi babanızdan dolayı yetim aylığı alma hakkınız bulunmuyor. Ancak babanız Emekli Sandığına tabi memur emeklisi olsaydı size babanızdan da aylık bağlanması mümkün olacaktı.
Destek priminin emekliliğe katkısı yok
Soru: Benim babam 2007 yılında emekli olmuştu. Emekli olduktan sonra da destek primine tabi olarak çalıştı. Babam bu sene vefat edince anneme ölüm aylığı bağlandı. Ancak destek primi olarak ödenen süreler maaş hesabında hiç dikkate alınmamış. Bu işlem doğru olabilir mi? İsmail G.
Cevap: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu hükümlerine göre ilk defa 1 Ekim 2008 tarihinden önce sigortalı olmuş kişilerin emekli olduktan sonra destek primi ödeyerek çalışmasını sürdürmesi ve çalıştığı bu sürelerde emekli maaşlarını almaları mümkün. Destek priminde emeklilik sigorta koluna ait sigorta primi bulunmuyor. Sadece emekli işçinin iş kazası ve meslek hastalığı geçirme riskine ait prim bulunuyor. Bu nedenle destek priminin emekli maaşına bir katkısı olmuyor.
Emeklilikte son yedi yıl kuralı var
Soru: Ben geçmiş yıllarda hep SSK primi ödedim. Emeklilik için 1325 prim gün eksiğimi tamamlamak için iki yıldır isteğe bağlı Bağ-Kur primi ödüyorum. Şu an 600 gün eksiğim kaldı. Bunun 540 gününü borçlansam son yedi yıl primler Bağ-Kur olacağından SSK emeklisi olamayacağımı söylüyorlar. Benin 75 gün SSK’lı çalışmam gerekiyormuş. Bu doğru mu? Ali A.
Cevap: Bir kimsenin birden fazla sigorta statüsünde prim ödemesi bulunuyorsa sigortalılığı 1 Ekim 2008 tarihinden önce başlayanların hangi statüde emekli olacağının tespiti ödenmiş son yedi yıl primine yani 2520 gün prime bakılarak belirleniyor. Son 2520 gün primin fazlası SSK statüsünde ise kişi SSK emeklisi, Bağ-Kur statüsünde ise Bağ-Kur emeklisi, Emekli Sandığı statüsünde ise Emekli Sandığı emeklisi, Banka Sandık statüsünde ise Banka Sandık Emeklisi, yeni memur ise 4/c statüsünden emekli oluyor. Askerlik, doğum gibi borçlanmalardan yararlanılarak borçlanma ödenmesi halinde borçlanılan primler, borçlanma tarihindeki son sigorta statüsü üzerinden borçlanma olgusunun gerçekleştiği tarihlere mal edilir. Bu borçlanma primleri son yedi yıl primlerine etki ediyor ise borçlanma primleri de son yedi yıl hesabına sayılır. Yaşlılık aylığı bağlanacaklar açısından askerlik borçlanmaları son yedi yıl primlerine etki etmez ve son yedi yıl hesabından sayılmaz. Çünkü askerlik borçlanması askerlik tarihlerine gideceği için son yedi yıl prim hesabını etkilemez.
Emeklilik başvurusu için işten ayrılma şartı var
Soru: Ben işyerinde insan kaynakları bölümünde çalışıyorum. Bir işçimiz EYT kapsamından emeklilik başvurusu yapacak. Ben işten çıkışını yaptım. İşçimiz EYT başvurusu sonrası işyerinde çalışmaya devam edecek. İşe giriş bildirgesini destek primli olarak seçip veremiyorum. SGK programı emekli değil uyarısı veriyor. Ne yapmalıyız? Hakkı N.
Cevap: İşverenler veya mali müşavirler bazen emekli olmayan kişileri hatalı olarak destek primine tabi sigortalı bildirebiliyor. Özellikle iş kazası maaşı alanlarda bu hata çok yapılıyor. Sosyal Güvenlik Kurumu bu hatayı engelleme adına sistemden emekli kontrolü yapıyor. Demek ki işçinizin henüz emekli maaşı bağlanmamış. Eğer emekli maaşı bağlanmış olsaydı bu sorunu yaşamayacaktınız. Ancak bu tür durumlar için destek primine tabi işe giriş bildirgesi vermenin bir yolu var. Önce işe giriş bildirgesini tüm sigorta kollarına tabi olarak verin. İşe giriş bildirgesi verdikten sonra aynı gün içinde ve hemen sigortalılık kolu güncelleme menüsünden sigorta kolunu destek primi olarak güncelleyin. Bunu yapınca sistemin kontrolünü aşacaksınız.
İstifa edenin kıdem tazminat hakkı olmaz
Soru: Benim sigorta başlangıcım 2001 yılı. 2007 yılında askere giderken kıdem tazminatımı almıştım. Askerlik dönüşü tekrar çalışmaya başladım. Prim gün sayım 6200 gün. Çalıştığım işyerinden istifa edersem kıdem tazminatı alma hakkım olur mu? Enver D.
Cevap: Kural olarak istifa edenin kıdem tazminatı hakkı olmaz. Ancak haklı nedenle iş sözleşmesinin feshi halinde işçi kıdem tazminatı alabilir. Ayrıca emekli olmak için yaş dışında kalan diğer şartları sağlayıp emeklilik yaşını bekleme amacıyla işten ayrılanın da kıdem tazminatı alma hakkı oluyor. Bunun için de SGK’dan kıdem tazminatına esas yazının alınıp işverene sunulması gerekiyor. Siz ilk defa 9.9.1999-30.4.2008 arası sigortalı olmuşsunuz. Eğer 7000 gün priminiz bulunsa veya ilk sigortalılık tarihinin üzerinden 25 yıl geçmiş olsa SGK’dan kıdem tazminat yazısı alabilecek ve işyerinden de istifa etseniz dahi kıdem tazminatı alma hakkınız söz konusu olabilecekti.
