Sırbistan'daki lityum rezervleri, yıllardır bu konuda protestolara sahne olan ülkenin Rusya ve Batı ile kurduğu ilişki dengesini zorluyor. Sırp lider Vucic,"Rus istihbaratının ülkede Batılı güçlerin desteğiyle darbe yapılabileceği" konusunda kendisini uyardığını söyledi.
Rusya ile tarihi ve kültürel bağlarını korumaya çalışırken ekonomisine katkı sağlayan Batılı ülkelerle de ilişkilerini iyi tutmaya çalışan Sırbistan'daki lityum madeni rezervleri, yıllardır bu konuda protestolara sahne olan ülkenin Rusya ve Batı ile kurduğu ilişki dengesini de zorluyor.
"Rusya'nın Balkanlar'daki eli" olarak nitelendirilen Sırbistan, bir yandan bu ülkeyle sahip olduğu tarihi ve kültürel bağları korumaya çalışırken bir yandan da ekonomisini güçlendirmek için Batılı ülkelerle işbirliklerine devam ediyor.
Sırbistan'ın Loznica kentinde İngiltere-Avustralya merkezli metal ve madencilik şirketi Rio Tinto tarafından 2004'te keşfedilen lityum madeni rezervleri, ülkede yıllardır devam eden protestolara sebep oluyor.
Muhaliflerin de desteklediği "çevreci aktivistler", Rio Tinto'nun bu projeyi gerçekleştirmesini istemediklerini dile getirerek büyük çaplı gösteriler düzenlerken Sırbistan yönetimi, lityum madeninin ekonomik kalkınma için fırsat olduğu yönünde açıklamalarda bulunuyor.
Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, geçen ay, Almanya Başbakanı Olaf Scholz ile Belgrad'da bir araya gelerek ham madde, elektrikli araçlar ve batarya üretimi konusunda stratejik mutabakat zaptı anlaşması imzaladı.
Almanya Başbakanı Scholz da cesaret gerektiren bir kararı doğru zamanda aldıklarını söyledi.
KAZI İŞLEMİ YOK
Sırp lider Vucic, geçen hafta düzenlediği basın toplantısında ise ülkesindeki lityum madenlerinde uzmanların çalışma yapacağını söyledi.
Sırbistan'dan ve dünyanın farklı bölgelerinden alanında uzmanların görüşleri alınmadan lityum çıkarma işlemi yapmayacaklarını belirten Vucic, şu değerlendirmede bulundu:
"Şu anda bir kazı işlemi yok ve olmayacak. Kendi adımıza garanti alana kadar yani önümüzdeki 12 ila 18 ayda hiçbir işlem yapılmayacak. Sizleri kandırıyorlar, sizlere yalan söylüyorlar, yurt dışından en iyi uzmanları çağıracağız ancak en iyi Sırp uzmanları da konuya dahil edeceğiz. Uzmanlar, bize anlatacakları şeylerle insanların güvende olup olmayacağını söyleyecekler."
DARBE UYARISI
Sırp lider Vucic, 9 Ağustos'ta yaptığı açıklamada, "Rus istihbaratının ülkede Batılı güçlerin desteğiyle darbe yapılabileceği" konusunda kendisini uyardığını söyledi.
Vucic, "Rusya'dan resmi bilgi aldık. Bununla ilgileniyoruz. Sırbistan Güvenlik Bilgi Ajansı (BIA) ve bu konuda uzmanlaşmış kişiler işlerini yapıyorlar. Bir şey yapmayı hayal edenler, yapamazlar. Sırbistan ilerliyor, bunu durduramazlar ve durduramayacaklar. Herkese mesajım bu. İnsanların endişelenmesine ve kaygılanmasına gerek yok." diye konuştu.
Bölgedeki siyasi uzmanlar ise Sırbistan'daki halihazırda en güçlü yatırımcıların arasında yer alan Çin'e bağımlılığını azaltmak için AB'nin, Sırbistan'ın kaynaklarına erişimin yolunu açmak istediğini, Rusya'nın ise buna müsaade etmek istemeyerek "darbe girişimi" uyarısı yaptığını belirtiyor.
GÖSTERİLER DEVAM EDİYOR
Öte yandan, ülkede dün akşam saatlerinde başlayan lityum madeni çıkarma projesi karşıtı gösterilere 20 binden fazla kişi katılmış, eylemciler tren istasyonları ve yolları trafiğe kapatmıştı.
Sırbistan İçişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, tren istasyonlarına giren göstericiler hakkında "kamu düzenini ve huzurunu ihlal ettikleri" gerekçesiyle suç duyurusunda bulunulacağı duyurulmuştu.
Geceyi tren istasyonu ve şehrin diğer bölgelerinde geçiren eylemcilerin, gösterilerine bugün de devam edecekleri bildirildi.
Bu arada, Vucic'in öğle saatlerinde ulusa sesleniş konuşması yaparak bu gösterilere yönelik durumu değerlendirmesi bekleniyor.
