Kuvel Kalesi nerededir? sorusu bu akşam TRT1 ekranlarında yeni bölümü ile yayınlanan Uyanış Büyük Selçuklu dizisini seyreden kişiler tarafından merak ediliyor. Dizide geçen Kuvel Kulesi hakkında ayrıntılar araştırılmaya başlandı. Peki, Kuvel Kalesi nerededir? Kuvel Kalesi'nin önemi nedir?
Kol ya da Gürcüce ifadesiyle Kuvel kalesi, Büyük Selçuklu Devleti'nin batı seferleri esnasında önündeki en büyük engellerden biri olduğu söylenebilir. Kuvel kulesi bugün Türkiye sınırları içinde bulunan Yalnızçam Dağları'nın eşi bulunmayan zirvesinde, Kolköy köyünde bulunan Orta Çağ Gürcü kalesidir. Kveli Kalesi veya Kuveli Kalesi olarak da bilinen kale ilk kez 10. yüzyılın başlarındaki Gürcü kaynaklarında ortaya çıkmış, 16. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu tarafından ele geçirilene kadar Samtshe eyaletinin temel hüküm merkeziydi.
Kuvel Kulesi nerededir?
Kuvel Kalesi, bugün büyük ölçüde harap olmuş, günümüzde Gürcistan sınırına yakın olan Türkiye'nin kuzeydoğusundaki Ardahan ilinin Posof ilçesinde Kolköy köyünde yer almaktadır.
Kuvel Kalesi, 920'li yıllara gelindiğinde, Constantine Porphyrogennetos'un (VII. Konstantin) De Ceremoniis'inde Kouel (Κουελ) olarak isimlendirilen ve kaleden sonra adlandırılan bir Gürcü dükkanı olan Javakheti'nin baş kalesi olmuştur. Bu pasajda VII. Konstantin, Profesör Cyril Toumanoff'a göre Gürcistan Bagratid Prensi II. David olabilecek "Kouel'in Arkonu" na atıfta bulunur.
Kuvel Kalesi, başka yerlerde VII. Konstantin tarafından Yunan Tyrokastron eşdeğeri tarafından anılır ve daha sonra David'in uzaktan kuzeni, II. Gurgensahip olur. II.Gurgen, daha sonra Kol Kalesi ve Acara Özerk Cumhuriyeti'ni kayın babası Ashot Kiskas'a Klarceti'nin karşılığında verdi ve daha sonra onu da bu durumdan mahrum etti. II. Gurgen 941'de öldükten sonra Kol Kalesi, kuzenlerine geçti ve sonuçta 1008'de Gürcistan Krallığı'ın ilk kralı olan III. Bagrat tarafından diğer Bagrat sülalesine miras kalmıştır.
Stratejik konumu nedeniyle Kuvel Kalesi, tarih boyunca birçok askeri çatışmalara savaşlara ve kuşatmalar yaşamıştır. Kuvel Kalesi 1040'lar da, isyancı Gürcü savaş ağası IV. Liparit'in kontrolü altına girerek IV. Liparit, sonunda 1059 yılında Gürcistan Kralı IV. Bagrat tarafından yok edilmiştir.
