Kırmızı et ve işlenmiş et tüketimi Tip 2 diyabet riskini artırıyor: Tüketmeye devam ediyor! Uzmanlar uyardı
Sosis, salam ve biftek, pirzola severlere kötü haberimiz var. Herkes tüketiyor ama uzmanlar acil olarak uyardı. Fazla kırmızı et tüketiminin zararlı diyerek uyarıda bulunuldu.
Sosis, salam ve biftek, pirzola severlere kötü haberimiz var. Fazla kırmızı et tüketiminin zararlı olduğunu çoğumuz biliyoruz ama yeni çalışma kırmızı ve işlenmiş etlerin Tip 2 diyabetle ilişkisini ortaya koydu. Aslında bu araştırma daha önceki araştırma bulgularına dayanıyor ancak bununla beraber et ağırlıklı beslenmenin diyabet riskini artırabileceğine dair giderek artan kanıtlara, iki yeni araştırma daha eklendi. Peki et tüketimi neden buna neden oluyor? Araştırmalar ne diyor?
The Lancet Diabetes and Endocrinology dergisinde geçen hafta yayımlanan araştırmalardan birinde araştırmacılar, ABD ve Avrupa ile Asya'nın bazı bölgeleri de dahil olmak üzere 20 ülkede 31 araştırmadan oluşan yaklaşık iki milyon yetişkinin verilerini analiz etti.
Araştırmacılar, katılımcıların beslenmeleri ile ilgili anket verilerini inceledi ve ardından ortalama 10 yıl sonra sağlık verilerine baktılar. Sigara içme, daha yüksek vücut kitle indeksi, hareketsizlik ve ailede diyabet öyküsü gibi diğer risk faktörleri göz önünde bulundurularak, katılımcıların her gün yediği her 51 gr (1,8 ons) işlenmiş et için Tip 2 diyabet risklerinin %15 arttığını buldular. (Bu, orta boy bir sosis veya 2-3 dilim pastırmaya eşdeğerdir.) Her gün tükettikleri her 100 gr (3,5 ons) işlenmemiş kırmızı et ise riski %10 arttırdı. (Küçük bir parça bifteğin boyutu kadar) Kaynak: The New York Times
Çalışmaya liderlik eden Cambridge Üniversitesi'nde halk sağlığı ve beslenme profesörü Dr. Nita Forouhi, The New York Times’a araştırma verilerinin günde bir porsiyon kümes hayvanı eti tüketmenin de Tip 2 diyabet riskini yüzde 8 oranında artırdığını gösterdiğini, ancak bu bulgunun daha az tutarlı ve yalnızca Avrupa çalışmalarında anlamlı olmasından dolayı daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğunu belirtti ve buradan çıkarılacak dersin ne kadar az kırmızı ve işlenmiş et tüketilirse o kadar iyi olduğunu söyledi.
Tip 2 diyabet, kan şekeri düzenli olarak çok yüksek olduğunda oluşan kronik bir hastalıktır. Ulusal Diyabet ve Sindirim ve Böbrek Hastalıkları Enstitüsü'ne göre en yaygın diyabet türüdür. Tip 2 diyabet kontrol altına alınmazsa kalp hastalığı, felç ve böbrek hastalığı gibi sorunlara yol açabilir.
Forouhi, genellikle jambon, sosis, pastırma, sosisli sandviç, salam veya pepperoni gibi piyasada bulunan işlenmiş etlerin aşırı işlenmiş olduğu, kimyasal katkı maddeleri ve yüksek oranda tuz içerdiği için çeşitli sağlık sorununa neden olduğunun bilindiğini söyledi ve ekledi: "Bu etleri daha az tüketmek, porsiyonları küçültmek veya bunları protein açısından zengin alternatif gıdalarla değiştirmek gibi, azaltmanın birçok yolu var" dedi.
Yüksek sıcaklıkta et pişirmek de bir etken
Eti tavada kızartırken ya da ızgara yaparken yüksek sıcaklıklarda pişirmek, hücre hasarına, iltihaplanmaya ve insülin direncine neden olabilecek bazı bileşenlerin oluşmasına da yol açabilir. İşte bunların hepsi Tip 2 diyabet oluşumuna neden olabilir.
Geçtiğimiz hafta Nature Metabolism dergisinde yayımlanan başka bir araştırma da uzun zamandır var olan bir başka hipotezi daha doğruladı: Kırmızı ette yüksek oranda, balık ve kümes hayvanlarında da daha az miktarda bulunan bir demir türü olan hem demir, Tip 2 diyabet oluşumuna neden olabilir.
Bu araştırma için araştırmacılar, yaklaşık 205.000 ABD'li yetişkini 36 yıl gibi bir süre takip etti ve bu süre zarfında yaklaşık 21.000 kişide Tip 2 diyabet gelişti.
Çoğunlukla haftada sekiz ila 10 porsiyon işlenmemiş kırmızı et tükettikleri için en yüksek hem demir tüketimine sahip olanların, en düşük tüketime sahip olanlara göre Tip 2 diyabet geliştirme olasılıkları %26 daha fazlaydı. Ayrıca, kanlarında daha yüksek lipid seviyeleri, insülin direnci ve inflamasyon ve Tip 2 diyabetle bağlantılı diğer bulgulara rastlandı.
Demirin fazlası diayebet riskini ve iltihaplanmayı artırıyor
Harvard TH Chan Halk Sağlığı Okulu'nda beslenme ve epidemiyoloji profesörü ve çalışmaya liderlik eden Dr. Frank B. Hu, bunun, hem demirinin kırmızı et ile Tip 2 diyabet arasındaki bağlantıda önemli bir rol oynadığına dair mevcut kanıtlara eklendiğini söyledi.
Çalışmaya katılmayan Tufts Üniversitesi'nde kardiyolog ve tıp profesörü olan Dr. Dariush Mozaffarian, demirin temel bir besin maddesi olduğunu, ancak çok fazlasının iltihaplanmayı ve pankreasa zarar vererek diyabet riskini artırabileceğini söyledi.
Eti ne kadar tüketelim? Ne kadarı fazla?
Dr. Mozaffarian, hem kırmızı hem de işlenmiş etlerin düzenli ve fazla tüketiminin daha kötü sağlıkla ilişkilendirildiğini, işlenmiş etlerin sosis ve pastırma gibi sağlıksız olarak kabul edilen ürünlerin yanı sıra hindi sosisleri ve şarküteri etler gibi sağlıklı görünen ürünleri de içerdiğini belirtti ve ekledi. “Bu demek değil ki bu yiyecekleri asla yememeliyiz. Bunun yerine, bu gıdaları kendimize ara sıra verdiğimiz ödüller olarak düşünebiliriz.”
ırmızı etin ne kadarının çok fazla olduğunu söylemek için yeterli veri olmadığını söyleyen Dr. Hu, yine de mevcut kanıtlara dayanarak haftada bir veya iki porsiyonun muhtemelen uygun olduğunu, çok et odaklı bir beslenme tarzı yerine; tam tahıllar, meyveler, sebzeler ve baklagiller gibi bol miktarda bitki bazlı gıda içeren bir beslenme düzenine geçilmesini önerdi.
