7 Ekim'den bu yana Gazze tünellerinden Siyonist İsrail'e karşı direnişi yöneten Yahya Sinvar, İsmail Haniye'nin İran’da şehit edilmesinin ardından Hamas Siyasi Büro Başkanı seçildi. Peki, 23 yılını İsrail zindanlarında geçiren, İbraniceyi akıcı şekilde konuşan Yahya Sinvar ile Hamas nereye gidecek?
SERDAR KILIÇ / İSTANBUL
Hamas, Tahran'da şehit edilen siyasi lideri İsmail Haniye'nin yerine Yahya Sinvar'ı getirdi. 62 yaşındaki Sinvar, yaygın olarak Ebu İbrahim adıyla tanınıyor. Müslümanlar ise ona ‘’Gölge adam’’ diyor. İlk olarak Sinvar’ın hayatına bakalım; Sinvar, 1962'de Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus Mülteci Kampı'nda gözlerini dünyaya açmıştı. Yani direnişin içinde doğdu. Anne ve babası Aşkelonluydu, ancak Filistinlilerin "Nakba" (Felaket) olarak adlandırdığı olaydan sonra mülteci durumuna düştü.
Filistinliler, İsrail'in 1948'de hukuksuz kuruluş ilanının ardından çıkan savaşta yerlerinden edilmişti. Yahya Sinvar, Han Yunus Erkek Ortaokulu'nda eğitim gördü. Gazze İslam Üniversitesi'nden Arap dili alanında lisans derecesi ile mezuniyet aldı. Sinvar, ilk kez 1982'de, 19 yaşındayken "İslami faaliyetler" bahanesi ile gözaltına alındı. 1985'te yine gözaltına alınan Sinvar o dönemde, Hamas'ın kurucusu Şeyh Ahmed Yasin'in gözüne girdi.
Sinvar, Hamas'ın iç güvenlik örgütü El-Mecid'i kurduğunda 25 yaşındaydı. El-Mecid, ahlâka aykırı suç işleyenleri ve İsrail ile işbirliği yaptığından şüphelenilen kişileri yakalayıp öldürdüğü iddialarıyla gündeme gelmişti. Sinvar 1988'de bir kez daha tutuklandığında İsrail tarafından 12 Filistinliyi öldürmekten suçlu bulundu ve dört kez ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı. Sinvar, 1988'den 2011'e kadar yaklaşık 23 yılı İsrail hapishanelerinde geçirecekti.
23 yıl boyunca sinvar hapishanede gazeteleri okuyarak ibranice öğrendi. Dünyayı ve siyaseti takip etti. 2011’de esir takası ile hapishaneden çıkan Yahya Sinvar, Gazze’ye gitti. İlk büyük eylemi ise 2018 yılında ABD'nin İsrail Büyükelçiliğini Tel Aviv'den Kudüs'e taşımasına yönelik protestoların bir parçası olarak binlerce Filistinlinin Gazze Şeridi'ni İsrail'den ayıran sınır çitini aşması için eylem yaptırması oldu.
ŞAHİN Mİ? GÜVERCİN Mİ?
Bazı Ortadoğu uzmanları Yahya Sinvar’ın ‘’İran’a yakın bir lider’’ olduğunu ifade ederek, İran’nın isteği üzerine liderliği aldığını iddia etti. Ancak Hamas içinde Sinvar’ın liderliğine Halid Meşal dahil diğer isimlerde Sinvar’ın seçilmesi için onay verdi.
Hamas’ın ise ayakta kalmak için İran’dan hem para hem silah açısından desteğe ihtiyacı var. Savaş sonrasında Gazze’nin ayakta kalması için Sinvar’ın liderliği Hamas’ı daha güçlü kılabilir. Aynı zamanda Yahya Sinvar’ın savaştan galip çıkması Batı Şeria ve diğer işgal alanlarında Filistinlileri motive edebilir.
Aynı zamanda dünyanın İsrail başbakanı Binyamin Netanyahu’yu ‘’ateşkes’’ konusunda sıkıştırması Sinvar’ın savaşta önünü açıyor. İsrail içinde bir başka görüşte var.
Dışişleri Bakanı Israel Katz "Yahya Sinvar'ın Hamas lideri olarak seçilmesi dünyaya Filistin meselesinin artık tamamen İran ve Hamas tarafından kontrol edildiğine dair açık bir mesaj göndermelidir" dedi. Ateşkes müzakerecilerine göre, Hamas'ın siyasi lideri olarak Sinvar'ın ABD'nin ateşkes çabalarını zorlaştırması kesin gibi.
Hamas'ın lider kadrosunun çoğu ABD tarafından terörist olarak tanımlanmış olsa da, ateşkes isteyen sertlik yanlısı gruplar ve daha ılımlılar da var. Sinvar, İsrail'i uzlaşmaya zorlamak için politika üretmesine kesin gözüyle bakılıyor. Böylece İsrail’i dünyada daha zor durumda bırakarak, İsrail halkının Netanyahu’ya öfkesinin artmasını istiyor.
