Gut hastalığına ne iyi gelir? Gut hastalığına çözüm: Süt için!
Günde 2 bardak süt içenlerde, günde bir bardaktan az içenlere göre gut riski yarı yarıya azalıyor
Aniden ortaya çıkan ve ataklar halinde seyreden gut hastalığı, sıklıkla ayak başparmağındaki eklemde meydana gelen ağrı, şişlik, kızarıklık ve ısı artışıyla belirti veriyor. Gut hastalığı ile kandaki ürik asit düzeyi arasında kuvvetli bir ilişki bulunuyor.
Gut Hastalığı Nedir?
Kronik (uzun seyirli) ve sık görülen bir eklem iltihabı olan gut hastalığı, monosodyum ürat adı verilen monohidrat kristallerin dokularda birikimi ile karakterize bir rahatsızlıktır. Tarihi çok önceki zamanlara dayanan gut hastalığı oldukça ayrıntılı şekilde çalışılmış ve kontrol altına alınabilmiş bir romatolojik hastalıktır.
Normal şartlar altında vücuttaki atık maddeler özellikle protein yapısındaki atıklar ürik aside çevrilerek vücuttan uzaklaştırılır. Ürik asidin atımında yaşanılan problemler ya da bu maddelerin çok fazla üretilmesi, kanda ve vücutta birikmeler ile sonuçlanabilir. Kan dolaşımındaki ürik asit miktarının normalin üzerine çıkması hiperürisemi olarak isimlendirilir. Bu durum zaman içerisinde gut hastalığına ilerleyerek oldukça ağrılı eklem iltihapları ile sonuçlanabilir. Hiperürisemi aynı zamanda idrarın ve kanın oldukça asidik bir hal almasına neden olur. Bazı etler, bira gibi alkollü içecekler, sardunya ve kurutulmuş baklagiller ürik asit seviyesi yüksek gıdalar arasında yer alır. Diyet dışında genetik faktörler, aşırı kilolu olmak veya obezite ve stres gibi durumlar da kanda ürik asit düzeyinin yükselmesi ile ilişkili faktörler arasındadır.
Kanda aşırı miktarda bulunan ürik asit, doku aralıklarından sızarak eklem içinde ve çevresindeki yapılarda birikir. Eklemlerde birikmesi bu bölgelerde iltihaplanmaya neden olarak eklemde sıvı artışına, hareket kısıtlıklarına ve ağrılara yol açabilir. Özellikle ayak başparmağı ve diz eklemlerini tutan bu rahatsızlığa gut hastalığı denir. Bazen ürik asit böbreklerde de birikebilir. Bu durum böbrekte taş oluşumu ile sonuçlanabileceği için dikkatli olunmalıdır.
Romatoloji Uzmanı Dr. Tolga Enver Yücetürk, atak geçirme korkusu yüzünden doktor uyarılarıyla bazı yiyecek ve içecekleri menülerinden çıkaran gut hastalarına diyet listelerini zenginleştirecek çarpıcı önerilerde bulundu.
Gutun, kanda artan ürik asit adlı maddenin genetik olarak yatkın bireylerde eklemde birikmesiyle oluşturduğu iltihabi bir eklem hastalığı olduğunu vurgulayan Uzm. Dr. Yücetürk, hastalığın görülme sıklığının da binde 2-6 arasında değiştiğini söyledi.
Gut hastalığının erkeklerde ve ilerleyen yaşlarda, böbrek yetmezliği olanlarda daha sık görüldüğünü kaydeden Uzm. Dr. Yücetürk, eskiden hastalara kısıtlanan bazı yiyeceklerin artık "özellikle tüketilmesi istenen"ler listesine dahil edildiğini ifade etti.
Yücetürk, gut hastaları için hâlâ ’kesin yasak’ gıdalar bulunduğunu hatırlatarak şunları söyledi:
"Yıllarca hastalarımıza gut hastalığından kaçınmak için her türlü proteinli gıdadan kaçınmalarını önerdik. Ancak son yıllarda yapılan pek çok büyük gözlemsel çalışma ezberimizi bozan nitelikte. Gut hastalarının kesin yasaklar listesinin başında sakatatlar var. Ciğer, böbrek, beyin gibi tüm sakatatlar gut riskini net biçimde artırıyor. İkinci sırada kabuklu deniz ürünleri ve küçük balıklar var. Büyük balıklar biraz daha güvenli sayılmakla beraber yine de fazla tüketilmesinden kaçınmada fayda var. Keza et ürünleri gibi hayvansal kökenli proteinlerin de fazla tüketilmesinin kısmen gut riskini artırabileceği düşünülüyor.
GÜNDE 2 BARDAK SÜT
Ezber bozan değişiklerden biri bitkisel kökenli proteinler. Ispanak gibi bitkisel kökenli protein alımının gut riski ve atak olasılığı artışına bir etkisi bulunmadığı yapılan çalışmalarla ortaya konmuş durumda. Yani hiçbir sebzenin tüketiminin kısıtlanması için bir neden görülmüyor. Ama en çarpıcı nokta süt ve süt ürünlerine yönelik elde edilen bilgiler.
Süt içmek ve yoğurt yemek gut riskini azaltıyor. Günde iki bardak (tercihen yağsız) süt içenlerde, günde bir bardaktan az içenlere göre gut riski yarı yarıya azalıyor. Yani kısaca süt ürünlerinden kaçınmak bir yana tüketimini artırmak da fayda olduğu görülüyor. Artık gut için, süt için diyoruz."
GÜNLÜK SU İHTİYACI MUTLAKA KARŞILANMALI
Uzm. Dr. Tolga Yücetürk, gut hastalarını su ve alkol tüketimi konusunda da uyardı. Günlük yeterli su ihtiyacının karşılanmamasının gut ataklarını tetiklediğine dikkat çeken Yücetürk, "Özellikle bira ve sert içkiler başta olmak üzere alkol alımı da gut ataklarını tetikleyen diğer faktörler" dedi.
Orta derecede pürin içeren gıdalar:
Bu grupta yer alan gıdalar gut hastalarının beslenme programında sınırlı olarak tüketilebilir. Kuru baklagiller ( kuru fasulye, nohut, bakla, mercimek vb.) Ispanak, karnabahar, kuşkonmaz vb.
