Fener Rum Patrikhanesinin başındaki Bartholomeos’un kullandığı araç plakaları gündemdeki yerini korurken skandal bir adım daha geldi. Ukrayna Ortodoks Kilisesi adına Avukat Robert Amsterdam’ın geçtiğimiz günlerde Hürriyet gazetesinde Türkçe ve İngilizce olarak yayımladığı ilanda bir azınlık cemaati olan Fener Rum Patrikhanesini dünyadaki Ortodoksların başı olarak gösteren ‘ekümenik’ olarak ilan etti.
SEBAHATTİN AYAN İSTANBUL
Yüzyıllardır Moskova’ya bağlı olan (Ukrainian Orthodox Church – UOC) Ukrayna Ortodoks kilisesi ile 2014 yılında kurulan ve Ukrayna hükümetinin de desteklediği (Orthodox Church of Ukraine – OCU) Ukrayna Ortodoks kilisesi arasında tartışmayı bahane ederek Fener Rum Patriğine Ekümenik sıfatı eklemeye çalışan sözde mektupta Ukrayna Ortodoks kiliselerinin arasındaki anlaşmazlığı çözmesi isteniyor. Avukat Robert Amsterdam’ın skandal ifadelerini gazetemize değerlendiren Musevi iş adamı Doğan Kasadolu, “Bu ilanın verilme amacı nedir? Neden Lozan antlaşması ile kabul edilen Patrik değil de Ekümenik unvanı kullanılıyor? Bu yayımlanan ilanda farklı bir kamuoyu oluşturmak istenmiştir” dedi.
KAMUOYU OLUŞTURMAYA ÇALIŞIYORLAR
Konuyla ilgili gazetemize konuşan Musevi İş adamı Doğan Kasadolu, “20 Ağustos 2024 tarihli Hürriyet gazetesinde tam sayfa yarısı Türkçe yarısı İngilizce Robert Amsterdam isimli ABD’de mukim avukat bir şahıs tarafından ilan verilmiş. Bir mektup bir ihtar ne derseniz deyin. Burada başlangıcı Patrik cenapları Ekümenik Patrik diyor. Bu ilanın verilme sebebi nedir? Bu çok ciddi bir soru. Görüşmek için dilekçe ya da başka bir şekilde iletişim sağlayabilirsin. Bu mektup ekümeniklik kurmak adına kamuoyu oluşturuyor. Burada kamuoyu oluşturacaksa farklı bir kamuoyu oluşuyor. Ekümenik patrik ne demek.
Malumunuz ‘Ekümenik Patrik’ lafı Türk milletinin hassas olduğu ve rahatsız olduğu bir ifade tarzıdır. Ekümenik ne demek 300 milyon kadar Ortodoks Hristiyan’ın başı demektir. Halbuki Türkiye Cumhuriyeti Lozan ile Patriği, diğer azınlıkların dini liderleri gibi ‘dini ve ruhani lider’ olarak kabul etmiştir. Burada çok dikkat edilmesi gereken bir husus var. Bu ilan öyle havadan verilmiş bilinçsizce yapılmış bir işlem değil.
Şu anda dünya Rusya Ukrayna savasını yaşıyor. Osmanlı’da tek bir patrik bütün imparatorluk topraklarındaki Ortodoksların lideri ama zaman içerisinde imparatorluk parçalara ayrıldıkça bağımsızlığını ilan eden kiliseler olmuş. Ülkemizdeki patrik diğer Ortodoks ülkelerde Yunanistan, Bulgaristan, Moskova gibi ülkelere patrikhane açma görevi vermiş. Buradaki tabiatıyla icazet veriyor ve Moskova’da da bir patrikhanenin açılmasına karar veriyor. Moskova patrikhanesi Ukrayna’da da etkin ve orada patrikhane yönetiyor. Dolayısıyla yıllardır Moskova patrikhanesinin içinde yer alıyor. Fakat daha sonra bizim buradaki patriğin icazeti ile Ukrayna’da da bir patrikhanenin açılması gündeme geliyor ve açıyorlar. Savaş sırasında ve daha öncesinden de Ukrayna parlamentosu bir kanun çıkarıyor. 20 Ağustos tarihinde Moskova kilisesine bağlı olan kiliselerin iptali ve hükümetin desteklediği Ukrayna Ortodoks kilisesine bağlanması şeklinde kanun çıkarıyorlar. Bu şahıs bu ilanı bu sebepten dolayı veriyor. Burada siyasi bir manipülasyon var. Tekrar vurguluyorum ekümenik bizde hassasiyet uyandırıyor. Biz kabul etmiyoruz. Devletimiz kabul etmiyor. Lozan’a da aykırı. Çünkü uluslararası bir unsurdur” ifadelerini kullandı.
