Enflasyonda en kötüsü geride kalıyor! İşte yıl sonu için muhtemel senaryo

Nurullah Gür, Sabah gazetesindeki köşe yazısında enflasyondaki gelişmeleri değerlendirdi. Döviz kuru ve maliyet baskısının azaldığını yazan Gür, önümüzdeki aylarda enflasyonun kademeli olarak düşeceğini öngördü. Reel sektörün artık fahiş fiyat artışlarına bahane bulamayacağını belirten Gür, şunları kaydetti:

"Geçen sene döviz kurunda yaşanan ani yükselişin birikimli etkisi, fiyatlama davranışlarındaki bozulma, maliyet baskısı, güçlü talep ve yaklaşık bir yıl süren seçim ekonomisi neticesinde enflasyon yüzde 75'e kadar çıktı. Çok yüksek ihtimalle mayıs ayı itibarıyla enflasyonda zirveyi gördük. Beklenmedik bir gelişme olmadığı müddetçe, önümüzdeki aylarda enflasyon kademeli biçimde gerileyecek.

Kur ve maliyet baskısı azalıyor. Döviz piyasası oldukça stabil. Hatta TL, reel olarak değer kazanıyor. Seçimlerden önce dolar/TL için yıl sonu beklentisi 44 civarındaydı. Son günlerde beklentiler 40'ın altına kadar geriledi. Küresel emtia fiyatları sakin. Yılın ikinci yarısında ücret artışları da geçtiğimiz iki yıla kıyasla sınırlı olacak. Artık reel sektörün fahiş fiyat artışları için maliyet bahanesine sarılmaması gerekir.

Kamu kesimi, seçim ekonomisi uygulamalarını geride bırakıyor. Önümüzdeki aylarda deprem ve zorunlu harcamalar hariç diğer kamu harcamalarında frene basılacağının sözü verildi. Yine de kamu maliyesinde çok büyük bir sıkılaştırma hamlesi beklememek lazım. Ama maliye tarafında enflasyonu tetikleyecek ilave harcamaların gelmeyecek olması olumlu bir gelişme. Kamu tarafından yönetilen ve yönlendirilen fiyatların da enflasyon tahmini ve hedefi ile uyumlu hareket etmesine dikkat edilmeli.

Para politikası henüz tüketim harcamalarını bariz biçimde soğutamamış olsa da yavaşlatıcı etkiler görülmeye başlandı. Yılın ikinci yarısında talebin ilk altı aydaki kadar canlı olması beklenmiyor. Önümüzdeki aylarda sıcak para girişlerinin TL'de aşırı değerlenmeye neden olup ithalatı körüklemesine karşı tedbirli olmak lazım. Bir noktadan sonra para politikası gevşemeye başlayacak. Bu gevşemenin ilk olarak etkisini tüketici kredilerinden ziyade ticari kredilerde göstermesi için politika tedbirleri de almak gerekebilir.

YIL SONU İÇİN OLASI SENARYO

Yukarıda özetlemeye çalıştığım nedenlerden ötürü bundan sonra enflasyonun düşüşe geçeceğini öngörmek zor değil. Esas kritik mesele, enflasyondaki düşüşün hızı ve yılı hangi seviyede kapatacağımızdır. Merkez Bankası'nın yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 38. Aralık sonunda bu seviyeyi görmek için bundan sonra enflasyonun aylık bazda kabaca yüzde 1.7 oranında artış sergilemesi gerekiyor.

Geçtiğimiz 10 yılın haziran-aralık dönemi için ortalama aylık enflasyon yüzde 1.81 olarak gerçeklemiş. Bu tablo, önümüzdeki yedi ay boyunca enflasyonun 2014-2023 dönemi ortalamasına kıyasla bir tık daha düşük gelmesi gerektiğini söylüyor. Ulaşılması imkansız bir performans değil. Ama kolay olduğunu da söyleyemeyiz. Bunun iki sebebi var: Birincisi, henüz fiyatlama davranışları ve enflasyon beklentileri tam olarak normalleşmedi. İkincisi, para politikasına destek verecek yapısal reformları henüz göremedik.

Piyasanın yıl sonu enflasyon beklentisi yüzde 43.64. Merkez ile piyasa arasında yaklaşık altı puanlık bir fark var. Aradaki makas önümüzdeki aylarda biraz kapanabilir. Ama mevcut koşullar yıl sonunda enflasyonun yüzde 40'ın üzerinde gerçekleşmesinin daha olası olduğunu gösteriyor. (...)"