Emlakta yeni dönem! Doğrulanmış ilan sistemi başlıyor
Gündemden düşmeyen konut düzenlemesinin tüm detayları belli oldu. Ticaret Bakanlığı tarafından sivil toplum kuruluşlarına gönderilen yazıda 15 Eylül itibarıyla devreye girecek olan "doğrulanmış ilan" sisteminin ayrıntıları açıklandı. Buna göre, sistemin devreye girmesiyle yetki belgesi olmayan emlak işletmeleri ilan girişi yapamayacak. Peki düzenlemenin diğer ayrıntıları neler? İşte detaylar...
Ticaret Bakanlığının düzenlemesiyle konut satışları e-Devlet üzerinden ilerlemeye başlayacak. 15 Eylül tarihinde başlayacak düzenleme için Bakanlık ilgili sivil toplum kuruluşlarına yazı gönderdi.
Bakanlığın yaptığı düzenlemeye göre, aynı taşınmaz için birden fazla emlakçı yetkilendirilebilecek ve bu süre 3 ay ile kısıtlandırılacak.
Sahte ilanlar için önlem
Sahte ilanlar ile mağdur olan vatandaşları korumayı hedefleyen Bakanlık, "doğrulanmış ilan" düzenlemesi ile fiyat manipülasyonunun önüne geçmeyi de amaç ediniyor.
Konut sahibi, e-Devlet üzerinde kendisine ait gayrimenkulü seçerek emlakçısını yetkilendirecek böylece emlakçı aldığı yetki ile ilan sitesine girebilecek.
Bakanlığın ilgili sivil toplum kuruluşlarına gönderdiği yazıya göre ise, düzenleme kapsamında yetki belgesi olmayan emlak işletmeleri ilana giriş hakkı olmayacak.
Yetki belgesiz faaliyet gösteren emlak işletmelerinin, Elektronik İlan Doğrulama Sistemi'nde (EİDS) yetki doğrulamasının devreye alınması sonrasında ilan verirken sorun yaşamamak ve idari yaptırıma maruz kalmamak için bu belgeyi alması önem taşıyor.
İlan platformlarınca, yetki doğrulama uygulamasına ilişkin teknik çalışmalar 15 Eylül'e kadar tamamlanacak ve sistem bu tarihten itibaren devreye alınacak. Doğrulama yapılarak yayımlanan ilanlarda, "EİDS'den yetki doğrulamasının yapıldığı" yönünde bir logoya veya ibareye yer verilecek.
Bu sistemin tam olarak uygulanması ise, 1 Ocak 2025 olacak ve bu tarihten sonra yetki doğrulaması yapılmadan ilan verilemeyecek.
Yapılan düzenlemede ise aynı taşınmaza ilişkin, birden fazla emlak işletmesinin yetkilendirilmesi dikkat çekti. İlan platformlarında aynı taşınmaza ilişkin başka ilan bulunması durumunda, diğer ilana ait fiyat bilgilerini içeren kısa yollara veya linklere yer verilecek. Böylece Bakanlık vatandaşı fahiş fiyattan korumayı amaçlıyor.
e-Devlet yetkilendirme ekranında taşınmaz sahibi tarafından verilen yetkinin iptali mümkün olacak, fakat yetkilendirmenin iptali halinde ilan otomatik olarak yayımdan kalkmayacak. İlanın yenilenmesi durumunda yetkilendirmeye ilişkin sorgulamalar tekrar gerçekleştirilecek.
Hem satılık hem de kiralık taşınmaz ilanları için zorunlu olacak
Konutunu kiraya vermek isteyen vatandaşlar ise düzenleme kapsamına girip girmediklerini merak ediyordu. Yapılan açıklamada buna da yer verildi.
EİDS yetki doğrulama uygulaması hem satılık hem de kiralık taşınmaz ilanları için zorunlu olacak.
Kimler dahil değil?
Günlük kiralık taşınmazlar ile henüz kat irtifakı tesis edilmemiş konut projeleri, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı ile Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı konut projeleri, gecekondu vasfındaki taşınmazlar gibi herhangi bir sebeple tapusu bulunmayan taşınmazlar uygulamaya dahil olmayacak.
Taşınmazın tapusu yok ise ilan verilebilecek ancak tapu kaydının olmadığına dair işaretleme yapması gerekecek ve bu ilanda bu görülecek.
İl, ilçe, ada ve parsel bilgileri, değiştirilemeyecek şekilde ilanda yer alacak, ancak mahalle bilgisi değiştirilebilir nitelikte olacak.
Uygulama devreye alındığı anda yayımda olan ilanlar kalmaya devam edecek. Yayındaki ilanların yenilenmesi durumunda ise EİDS üzerinden yetkilendirmeye ilişkin sorgulama gerçekleştirilecek.
Söz konusu düzenlemeye ilişkin merak edilen 10 soru ve 10 cevap şöyle:
Soru 1: Doğrulanmış ilan nedir, hangi amaçla uygulanacak?
Vatandaşlar, e-Devlet üzerinde kendisine ait gayrimenkulü seçerek, açılacak pencereden emlakçısını yetkilendirecek, emlakçılar da aldıkları yetkiyle emlak portallarına ilan girebilecek. Söz konusu ilanlar "doğrulanmış ilan" olarak yayımlanacak. Yeni uygulamada, sitelere gayrimenkul ilanı verilmesi süreci resmiyete dökülecek. Düzenleme, tüketici mağduriyetinin engellenmesi, sahte ilanlarla vatandaşların karşılaştığı fiyat manipülasyonlarının önüne geçilmesi amacıyla uygulanacak. Ayrıca, yetki belgesi olmayan emlakçıların ilan vermeleri engellenerek, kayıt dışı emlakçılıkla da mücadele edilecek.
Soru 2: Doğrulanmış ilan düzenlemesine ne zaman geçilecek ve denetimi kim tarafından yapılacak?
İlan platformlarınca, yetki doğrulama uygulamasına ilişkin teknik çalışmalar 15 Eylül'e kadar tamamlanacak ve sistem, bu tarihten itibaren devreye alınacak. Uygulama, 1 Ocak 2025'ten itibaren tamamen başlayacak ve bu tarihten sonra yetki doğrulaması yapılmadan emlak portalları üzerinden ilan verilemeyecek. Söz konusu düzenlemenin denetimi de Ticaret Bakanlığınca gerçekleştirilecek.
Soru 3: Emlakçıların düzenlemeye uyum sürecinde neler yapmaları gerekiyor?
Emlak işletmelerinin, Elektronik İlan Doğrulama Sistemi'nde (EİDS) yetki doğrulamasının devreye alınması sonrasında ilan verirken sorun yaşamamaları ve idari yaptırıma maruz kalmamaları için yetki belgesi alması gerekecek.
Soru 4: EİDS ve emlak yetki belgesi nedir?
EİDS, elektronik platformlarda ilan yoluyla taşınmaz pazarlayan kişinin kimlik bilgileri ile ilana konu taşınmazı pazarlama yetkisinin olup olmadığının doğrulanabildiği sistemdir. Emlak yetki belgesi ise kişilerin taşınmaz ticareti yapabilmesine resmi olarak olanak sağlayan, ticaret il müdürlüklerince verilen evraktır. Söz konusu belge, kişilerin emlak ofisi açmaya dair mesleki yeterliliğe sahip olduklarının kanıtı niteliğindedir.
Soru 5: Aynı taşınmaza ilişkin kaç emlakçı yetkilendirilebilecek?
Aynı taşınmaza ilişkin, birden fazla emlak işletmesinin yetkilendirilmesi mümkün olacak. İlan platformlarında aynı taşınmaza ilişkin başka ilan bulunması durumunda, diğer ilana ait fiyat bilgilerini içeren kısa yollara veya linklere yer verilecek.
Soru 6: Kiralık taşınmaz ilanlarının da doğrulanması zorunlu olacak mı?
EİDS yetki doğrulama uygulaması hem satılık hem de kiralık taşınmaz ilanları için zorunlu olacak. Günlük kiralık taşınmazlarla henüz kat irtifakı tesis edilmemiş konut projeleri, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı ile Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı konut projeleri, gecekondu vasfındaki taşınmazlar gibi herhangi bir sebeple tapusu bulunmayan taşınmazlar uygulamaya dahil olmayacak. Ayrıca, tapusu bulunmayan taşınmazlara ilişkin ilanlar, platformlarda yer alabilecek ancak bu taşınmazlara ilişkin ilanların girişinde, taşınmazın tapu kaydının olmadığına ilişkin bir işaretleme yapılacak ve bu durum ilanda da belirtilecek.
Soru 7: Vatandaşlar, emlakçı yetkilendirmeden kendi ilanlarını emlak portalları üzerinden yayınlayabilecek mi?
Kişi, kendisi ve birinci derece akrabası, eşi, annesi, babası ve çocuklarının da üzerine olan emlakla ilgili ilanı doğrulanmış olarak yayınlayabilecek.
Soru 8: Yetkilendirme sonrasında, verilen yetkinin iptali mümkün olacak mı?
e-Devlet yetkilendirme ekranında taşınmaz sahibi tarafından verilen yetkinin iptali mümkün olacak fakat yetkilendirmenin iptali halinde ilan otomatik olarak yayımdan kalkmayacak.
Soru 9: Yetkilendirilmiş emlakçının, konut üzerindeki yetki süresi ne kadar olacak?
Yetkilendirme ekranında taşınmaz sahibince yapılacak yetkilendirmenin süresi asgari 3 ay olacak, süre taşınmaz sahibi tarafından aynı ekrandan uzatılabilecek.
Soru 10: Doğrulanmış ilan, otomotiv sektöründe de geçerli olacak mı?
Düzenleme ilk etapta emlak sektöründeki ilanlarda uygulanacak. Ancak ilerleyen süreçte otomotiv satışlarında da doğrulanmış ilan düzenlemesine geçilecek.
