Ekmeğin küflenmesi nasıl engellenir? Küflü ekmek yenir mi?
Küflenmiş ekmeklerin yenmemesi gerektiğini belirten Dr. Mehmet Demirci, ekmeği derin dondurucuda saklamanın en doğru yol olduğunu söyledi. Evde ekmek neden küflenir? Ekmeğin küflenmesi nasıl önlenir? Ekmeğin küflenmesi kimyasal mıdır? İşte, ekmeğin küflenmesini önlemek için uygulayabileceğiniz yöntemler:
Ekmek beslenmemizde ilk sıralarda yer alan bir besindir. Ekmeğe öyle alışık insanlar vardır ki sofrada pilav, bulgur, makarna varken bile az da olsa ekmek yemek gereği duyarlar, aksi halde doyduklarını hissedemediklerini söylerler.
Ekmeklerin Küflenme Sebebi Nedir?
Küflenmenin sebebi mantarların üremesidir. Havadan düşen mantar sporları nemli ortamlarda çabuk üremekte, üreme sırasında ekmekteki besinleri kullanmaktadır. Besinlerin yüzeyinde bulunan mantarlar çoğaldıkça içe doğru da yerleşir. Açıkta ya da nemli, sıcak ortamlarda bulunan limon, peynir, salça gibi başka besinler de küflenebilmektedir. Küfler 20-30 C aralığında çabuk gelişir. Yaz aylarında küflenme sürecinin kısalmasının sebebi budur.
KÜFLÜ EKMEĞİ ASLA TÜKETMEYİN
Küflenmiş ekmeklerin yenmemesi gerektiğini belirten Dr. Mehmet Demirci, ekmeği derin dondurucuda saklamanın en doğru yol olduğunu söyledi. Böylece ekmek israfınız da önlemiş olursunuz.
Ekmek küflenmiş ise bu ekmeğin yenmemesi lazım. Küflü ekmeği yemek doğru değil. Tabii ki ekmek israfımız çok fazla. Ekmek israfı ülkemiz için hakikatten çok çok önemli. Özellikle toplu tüketim yapılan yerlerde çok fazla ekmek israfı olmakta. Burada tabii ekmeğin çabuk bayatlaması etkili olabiliyor. İnsanlarımız biraz fazla ekmek alıyor. Eskiden dilimleme de yoktu. Şimdi dilimleniyor. Ekmek dilimlerini biraz daha küçültmek gerekir. Ekmeklerin tabii ki israf edilmemesi gerekiyor. Dünyada bu kadar açlık çekilirken ekmeği çöpe atmamız gerçekten doğru değil.
Ekmeği farklı değerlendirme yöntemleri olabilir. Uzun süre muhafaza edecekseniz derin dondurucuya koymak gerekir. Halk arasında buzdolabına koyuyorum bu şekilde saklıyorum diyenler çıkabilir. Ama uzun süreli tazeliğini korumasını istiyorsanız derin dondurucuda saklamak gerekir.
Küflü ekmek yenilirse ne olur? Sağlığa herhangi bir zararı var mıdır?
Küflenmiş ekmeği ziyan etmemek için yiyorsunuz ancak sağlığınız için çok büyük bir hata yapıyorsunuz. Ekmeğin ucunun ya da bir köşesinin küflenmesi demek aslında o küf öbeklerinin ekmeğin her bir tarafına yayılması demek. Yani ekmeğin ucunu koparıp atınca küflenmiş kısımdan kurtulmuyorsunuz, o sadece buz dağının görünen kısmı...
Yapılan araştırma sonucu sadece küflü bölgenin değil ekmeğin bütününde çok daha derinlere yayılmış kökler bulunduğu ortaya kondu. Görülen yeşil renkli küf aslında ekmeğin derinlerinde bulunan şapkalı mantara benzeyen bir forma sahip.
Ekmek üzerinde üreyen rhizopus stolonifer ve benzeri türler zehirleyebilir, hatta ölüme kadar sürükleyebilir.
EKMEĞİN KÜFLENMESİ NASIL ÖNLENİR?
• Her besinde olduğu gibi ekmek içerisinde de su bulunur. Ekmeğin saklandığı yer nemli olmasa bile ekmekten çıkan su buharı ortamın nemlenmesini sağlar. Özellikle çok sayıda ekmeğin birlikte saklandığı ve hava almayan ortamlarda aşırı nem ve su damlacıkları oluşabilir. Bu nedenle ekmeklerin muhafaza edildikleri yerlerde nem birikmesinin engellenmesi gerekir. Bunun için ekmeklerin ağzı kapalı poşet gibi hava almayan yerlerde saklanmaması gerekir. Ayrıca saklandıkları yerde ekmeklerin üzerleri bir bezle örtülürse de nemden etkilenmeleri ve küflenmeleri engellenmiş olur.
• Ekmek saklama kutularının içerisine koyulan nem alma özelliğine sahip maddeler de bu besinlerin küflenmelerini önler. Özellikle tuz ve karbonatın ekmeklerin yanında bir kap içerisinde tutulması sonucunda fazla nemi alacağı için küflerin üremesi engellenir.
• Küflere karşı kullanılabilecek en etkili maddelerden birisi de sirkedir. Ekmek saklama kutusunun belirli aralıklarla sirkeli bir bezle silinmesi de küf oluşumunu engelleyeceğinden bu şekilde temizlenen kutularda saklanan ekmeklerde küflenme problemi görülmez.
Diğer mikroorganizmalar gibi küfler de belirli sıcaklıklarda üreyemez. Bunun için her ne kadar nem oranı yüksek olsa da buzdolaplarında saklanan ekmekler kısa süre içinde küflenmez. Ancak buzdolabında ekmeğin bir beze sarılarak saklanması, ekmeğin fazla neme maruz kalmasını da engelleyeceğinden, bu durumda küflenme süreci daha da geciktirilmiş olur.
• Eğer ekmeklerin saklanması için buzdolabının dondurucu bölmesi kullanılacaksa bunun için ekmeklerin dilimlenerek buzdolabı poşetine koyulması ve poşetlerdeki fazla havanın alındıktan sonra ağızlarının sıkıca bağlanması gerekir. Bu şekilde dondurucuya yerleştirilen ekmekler, küflenmeye karşı koruma altına alınmış olur.
Ekmeğin küflenmesi kimyasal mıdır?
Ekmeğin küflenmesi ile çürümesi olayı kimyasal değişime örnektir. Çünkü kimyasal değişimde maddelerin iç yapısı değişir ve özelliklerini kaybederler.
Ekmeği Dondurma Yöntemi nasıl?
Öncelikle somun ekmeği istediğiniz şekilde dilimleyin. Dondurma işleminden sonra dilimlemek giderek zorlaşacaktır.
Somun ekmek dilimlerinin birbirine yapışmasını önlemek için aralarına yağlı kağıt serin. Bir dilim, bir kağıt olacak şekilde üst üste dizin. Yağlı kağıt yerine alüminyum folyo da kullanabilirsiniz.
Somunu saklamak için buzdolabı poşetine koyun ve havasını alarak ağzını bağlayın.
Her kullanımdan sonra bu şekilde poşetlere koyarak buzluğa yerleştirin. Bu sayede 6 aya kadar taze kalmasını sağlayabilirsiniz.
Ekmekleri yemek istediğinizde, önce poşetten çıkartın ve yağlı kağıdın içinde çözülmesini bekleyin. Daha sonra ısıtarak afiyetle yiyebilirsiniz.
Küflenme Yapan Mikroorganizmalar
Ekmeklerin küflenmesi üst yüzeylerine çevreden bulaşan mantar sporlarıdır. Bu sporların üremek için ihtiyaç duyduğu şey nem ve uygun sıcaklıktır. Un ve ekmek haline gelmeden önce buğdayların kirli olması, mantar, bakteri gibi hastalık etkenlerini taşıması da küflenmeyi kolaylaştırmaktadır. Ekmeklerde küflenme yapan mikroorganizmalar şunlardır:
RhEkmeklerin Küflenme Sebebi Nedir?izopus nigricans: Mor-mavi diye bilinen bir ekmek küfüdür ve çürükçül yaşar. Çoğaldıkları alanda mavimsi siyah renkte bir yığın oluştururlar.
*Rhizopus stolonifer: Siyah-mavi ekmek küfü diye bilinir.
*Penicillium expansum: Ekmekte, sebze ve meyvelerde bozulmalara yol açan bir mantar türüdür. Mavi küf diye bilinir. Çoğaldıkça ekmeğin üzerinde yeşil, mavi renkli kümecikler oluşturur.
*Aspergilius niger: İpliksi bir mantar olup ekmek üzerinde siyah beneklenmeler yapar.
*Monilia stophila, Mucor ve Geotrichum küflenme ve bozulma yapan diğer mantar türleridir.
Ekmek başta olmak üzere nişastalı, unlu gıdaların çoğunda, çocukların çok sevdiği cipslerde bile eğer paketler hava almışsa ve nemlenmişse küflenme gözlenebilmektedir.
Ekmek Küflenmesi Nasıl Engellenir?
En yaygın sorunlardan biri olan ekmeklerin küflenmesinin temel sebebi nemdir. Küflenmeler pişirme sonrasında, saklama aşamasında oluşur. Ekmeğin raf ömrü uzun en fazla 1-2 saattir. Paketlenmiş dilimli ekmekler son kullanma tarihinden çok üretildiği tarihe bakılarak satın alınmalıdır. Üretildiği tarihten itibaren en geç 3 günde buzdolabında saklanmak koşuluyla tüketilmelidir. Paketli ve dilimli ekmekler evde tüketilmeden önce ekmek dilimlerinin arasına iyice bakılmalıdır.
Küflenmeyi önlemenin ve ekmekleri korumanın yollarından biri tüketilebilecek kadar satın almaktır. Fazla ekmek almak hiç de mantıklı değildir çünkü her tarafta kısa sürede ulaşılabilecek market sayısı çoktur. Her ihtimale karşı fazla ekmek alınacaksa alındığı gün içinde özellikle yaz aylarında buzdolabında veya derin dondurucuda kilitli bir buzdolabı poşeti içine yerleştirilerek saklanmalıdır. Ekmekler dondurucuda en fazla 3 ay kalmalıdır, aksi halde lezzetini kaybedecektir. Dondurucudaki ekmekler tüketileceği zaman 45 dakika önce çıkartılıp oda sıcaklığına getirilmelidir. Önlem alınmadıysa ve alınan ekmekler bayatladıysa küflenmesine fırsat vermeden vişneli ekmek tatlısı gibi bazı tatlı çeşitlerinde ya da köftelerde kullanılarak tüketilmelidir. Sabah kahvaltılarının kralı olan yumurtalı ekmek de bayat ekmekleri değerlendirmenin en güzel yoludur.
Bayatlayan ve küflenen ekmekler ne yapılır?
Ekmeği bayatlamadan muhafaza edebilmek ve bayatlamış olan ekmeklerimizi son kez gözden geçirip onlarla harika tadlar elde etmek mümkün. Bayat ekmeği değerlendirme yöntemleri...
*Bayatlamış ekmekleri taze hale getirmek için,üzerine su serpip folyo kağıdına saralım ve 5-10 dakika fırında bekletelim. Bir başka yöntem ise; bir tencerenin içine su koyalım ve suyla temas etmeyecek şekilde üzerine bir iliştir yerleştirelim.Sonra dilimler halinde kesilen ekmekleri iliştirin üzerine koyup, tencerenin kapağını kapatalım .Bir iki dakika kaynattıktan sonra da ekmekleri çıkaralım.
*Ekmeği daha düzgün kesmek için, bıçağımızı ateşe tutarak yada 2-3 dakika kadar kaynar suda bekleterek işimizi kolaylaştırabiliriz.
*Bayat ekmekleri değerlendirmenin pek çok yolu vardır. Köfte yapımın da ve çorbaların yanında kızartılarak ikram edileceği gibi, ekmek tatlısı, kanepe, tirit ,papara gibi değişik lezzette yemekler hazırlamak için de kullanılabilir. Bu nedenle mümkün olduğunca çöpe ekmek atmayın.*Bayat ekmekleri fırında kıtırlaştırıp toz haline getirirseniz, pratik bir galeta unu elde etmiş olursunuz.
*Bayat ekmekleri kare kare kesip kızarttıktan sonra kapaklı bir kavanoza koyup, çorbalarınızda kullanmak üzere buzdolabında saklayabilirsiniz.
*Bayat ekmekleri ufak ufak doğrayıp tepsiye yerleştiriyoruz. Üzerine beşamel sos ve onun üzerine de kaşar peyniri koyup fırına veriyoruz. Üzeri kızarıncaya kadar pişiriyoruz. İşte, afiyetle yiyebileceğimiz bir lezzet.
*Bayat ekmeği ince ince dilimliyoruz. Üzerine az miktarda süt serpiyoruz. Ve kızgın yağda bir yüzünü kızartıyoruz, sonra ters çevirip üzerine domates ve taze kaşar peyniri koyuyoruz. Peynirler erimeye başlayınca üzerine kekik ve karabiber serpip, sıcak sıcak servis yapıyoruz.
