Gazetemizin Ankara Bürosu’nu ziyaret eden Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, 86 milyar TL’lik 3. Havalimanı ihalesiyle ilgili çarpıcı bilgiler verdi. Bakan Yıldırım, muhalefetin “Bu kadar pahalıya gittiğine göre dünyanın en pahalı havalimanı olacak” eleşti
AKİT / ANKARA
Gazetemizin Ankara Bürosu’nu ziyaret eden Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım, son dönemde gerçekleştirdiği milyar dolarlık ihalelerle dikkatleri üzerinde toplayan bakanlığı ve yürütmekte oldukları projelerle ilgili olarak bilgiler verdi. Özellikle İstanbul’a yapılacak 3’üncü havalimanı projesiyle ilgili bilgiler veren Yıldırım, “Proje, genel itibariyle Türkiye’nin ihtiyacı olan dev bir proje. Bu projeyle birlikte Türkiye 2023 hedeflerini yakalayacağı gibi, daha sonraki dönemlerin ihtiyacını şimdiden karşılamış olacak” değerlendirmesinde bulundu. Bakan Yıldırım havalimanı ihalesiyle ilgili olarak şunları söyledi: “Yeni havaalanı ihalesine en yüksek teklifi 22 milyar 152 milyon Euroyla (52 milyar lira) aldık. Teknik olarak tamamlanan ihaleye göre 3. havalimanı için kazanan konsorsiyum 10 milyar 247 milyon Euro (24 milyar lira) yatırım yapacak. KDV’siyle beraber 36 milyonu buluyor. 2017 yılında ilk etabının tamamlanması öngörülen havaalanında kira ödenmesi de bu tarihten itibaren başlayacak. Kira bedeli 25 yılda eşit taksitlerle ödenecek ve yüzde 18 KDV eklenecek. Bir başka ifadeyle projenin toplam yükü 47 milyar dolar veya 36 milyar Euro. Bunun da karşılığı 86 milyar TL gibi rekor bir rakama tekabül ediyor.”
“BİZİ TAKTİR EDİYOR”
Projeyle ilgili birtakım söylentilerin dolaştığını kaydeden Binali Yıldırım bu söylentilere de şöyle cevap verdi: “Gerçekleştirdikleri projelerin, yapılan her işin karşı çıkanı da oluyor maalesef bizim ülkemizde. Özellikle siyasi olarak CHP’nin ya da bir başka siyasi partinin ‘Ya aferin çok güzel yaptınız’ demeleri beklenemez. Birebir konuşurken söylüyorlar bunları ama kamuoyu önünde siyasetin doğası gereği belki de bunu yapmıyorlar. Parti olarak rakip siyasi partinin yaptığı işi onaylayan öven bir anlayış henüz Türkiye demokrasisinde gelişmedi. Doğru işe takdir yanlış işe tenkit olsa gelişmeye de toplumsal uzlaşmaya da katkı sağlamış oluruz. Bunu da öğreneceğiz diye umut ediyorum.”
86 MİLYAR TL’LİK DEĞER
“Bazı tenkitler var; ‘bu kadar pahalıya gittiğine göre dünyanın en pahalı havalimanı olacak’ gibi şeyler konuşuluyor. Şimdi bakalım öyle mi. ‘Havalimanı için devletin kasasından bir kuruş çıkmayacak’ diyorum devletin Bakanı olarak. ‘Doğruyu söylemiyor’ diyenler var. ‘Ağaç katliamı olacak, çevre felaketi olacak’ diyenler var. Tabiî ki bunların cevapsız kalmaması lazım. Burada biz ne veriyoruz, yüklenici ne veriyor. Ona bakalım. 50 yıldan beri kömür çıkarılan, her tarafı delik deşik olmuş, örselenmiş bir arazi veriyoruz. 77 milyon metrekare… Bu araziyi al rehabilite et, düzelt, üzerine de bir havaalanı yap, pistleri yap, terminali yap, etrafını yeşillendir diyoruz. 25 sene kullan, tabii kirasıyla, ondan sonra bize terk et diyoruz. 86 milyar TL’lik bir işten bahsediyoruz. 25 sene sonra dünyanın sayılı bir havalimanı İstanbul’a kazandırılmış olacak. Alışverişin özü budur.”
“EN UCUZ HAVALİMANI TARİFELERİ TÜRKİYE’DE”
‘En pahalı havalimanı olacak’ iddialarına gelirsek, İngiltere, Yunanistan, Hollanda, İsviçre, Almanya, Avusturya, Belçika, İtalya, İspanya havalimanlarını ele alalım. Bunların hepsinde yolcu başına düşen ücretler Türkiye’dekinden çok çok fazla. Bu havalimanlarının Atatürk Havalimanı’yla hemen hemen bütün şartları aynı olduğu halde. Bizde ne kadar? Yurtdışına çıkan ücret yolcu başına 15 - 16 EURO civarlarında. Yeni havalimanında ise bu 20 Euro’yu yine geçmeyecek. Bu önemli bir rakam değil diye düşünüyoruz. Artı işletmeciler keyfi fiyat oluşturamıyor ki. Bütün işlemlerin devlet kanalıyla onaylanması gerekiyor. Tarifelere sınır getirme hakkımız var. 36 milyarlık ihaleyi ver, cebinden para çıkmadan yaptır, 36 milyar Euro’dan bahsediyoruz. Üste de para al. Böyle bir ihale yok dünyada.”
“CEBİMİZDEN KURUŞ ÇIKMAYACAK, ÜSTÜNE PARA ALACAĞIZ”
Geliştirdikleri modelin tam olarak Yap-işlet-devret modeli olarak adlandırılamayacağını belirten Yıldırım şöyle devam etti: “Bizim modelimizin orijinal bir tarafı var. Yap-işlet-devret modeline benziyor ama tam olarak öyle değil. O sistemde havaalanı, pistler olur, terminal yaptırılır; örnekler bu idi. Bu öyle değil, çıplak bir arazide büyük bir havalimanı yapılacak. Ciddi bir yaptırım yapılacak, binlerce insan istihdam edilecek. Devlet 36 milyar Euro yatırımla birlikte üstüne üstlük 26 milyar Euro para kazanacak. 26 milyar KDV’siyle kira geliri elde edilecek. Yani her yıl için 1 milyar Euro’dan fazla olarak da devlete vergi desteği sağlanmış olacak. Ve bu arada cebimizden kuruş çıkmayacak.”
“BU MODELİ BİZ GELİŞTİRDİK”
İşlettikleri modeli kendilerinin geliştirdiğini, örneklerini de geçmişte gerçekleştirdiklerini kaydeden Bakan Yıldırım şunları söyledi: “Örneği derseniz Kütahya-Uşak-Afyon arasında yapılan Zafer Havalimanı’nı yine bu modele göre yaptık. Adana-Mersin arasında Çukurova Havalimanı’nı yapıyoruz, bu da yine aynı modele uygun olarak yapılıyor. Çıplak arsa veriyoruz havalimanı yapılıyor.”
“YOLCU GARANTİSİ VERDİK, SORUN YAŞAMAYACAĞIZ”
Projelerde yüklenici firmalara yolcu garantisi veriliyor şeklindeki itirazlara da değinen Yıldırım, “Evet yolcu garantisi veriyoruz. Ama zaten o yolcu var. Atatürk Havalimanı’ndan yolcuyu oraya aktaracağımız için belki bir sene çok az bir sıkıntı yaşanabilir. Ancak ondan sonra kendi yolcusu bizim verdiğimiz garantiyi zaten karşılayacak. Biz 20 milyon yolcu garantisi verdik. 18 milyon yolcu zaten var. Bir iki milyonluk açığın da süreç içerisinde kapanacağını hesaplıyoruz. Hesaplarımız şunu gösteriyor ki yolcu garantisinden ötürü artı bir para ödeme durumumuz doğmayacak.”
Maliyet
86 milyar
İstanbul’a yapılacak olan yeni havaalanı ihalesine en yüksek teklifi, 22 milyar 152 milyon Euroyla (52 milyar lira) Limak- Kolin- Cengiz- Mapa- Kalyon’dan oluşan 5’li konsorsiyum verdi. Konsorsiyum 10 milyar 247 milyon Euro (24 milyar lira) yatırım yapacak. 2017 yılında ilk etabının tamamlanması öngörülen havaalanında kira ödenmesi de bu tarihten itibaren başlayacak. Kira bedeli 25 yılda eşit taksitlerle ödenecek ve yüzde 18 KDV eklenecek. Projenin toplam maliyeti 86 milyar TL’yi bulacak. Bu rakam 47 milyar dolar veya 36 milyar Euro anlamına geliyor.
BU BİR REKOR
l Bu rakamların ifade ettiği değer 34 ülkenin GSYİH toplamlarından fazla.
l Uluslararası Para Fonu 2010 verilerine göre dünyadaki 108 ülkenin GSYİH’si 47 milyar doların altında. Yeni havalimanı 108 ülkenin GSYİH’sini geçiyor.
l Türkiye, IMF’den 50 yılda toplam 46 milyar dolar borç aldı. Yeni havalimanından elde edilen gelir IMF’den bu ana kadar alınan borcun üzerinde.
l Türkiye’nin 2012 yılı altın rezervi 20 milyar dolar. Yeni İstanbul havalimanı Türkiye’nin toplam altın rezervinin 2,35 katı değerinde. Yeni havalimanı altın kadar değerli.
l Türkiye’nin 2013 yılında yapacağı toplam kamu yatırım büyüklüğü 68.3 milyar TL. Yeni havalimanı tek başına 86 milyar TL değerinde.
l 200 milyon TL’ye yapılan Arena Stadı’ndan 430 adet yapılabiliyor.
l 32 milyar dolar yatırım maliyetli GAP’ın 1,5 katı büyüklüğünde gelir elde edildi.
l Yeni havalimanından elde edilecek gelir ile Şanlıurfa tünelleriyle birlikte 4 milyar dolara yapılan Atatürk Barajı’ndan 22 adet yapılabiliyor.
