Doları olanlar dikkat! Değer kaybetti mi? Fitch cevapladı: Türkiye ve Suriye'deki depremin faturası milyar dolar
Depremin yaraları henüz sarılamazken, değişik kuruluşlar ekonomiye maliyeti hakkında tahminler yapmaya başladı. Uluslararası derecelendirme kuruluşu Fitch, Kahramanmaraş merkezli meydana gelen 7.7 ve 7.6'lık depremin mali faturasının 4 milyar dolar olacağı tahmininde bulundu. Yatırımcılar Fed yorumlarını değerlendirirken dolar değer kaybetti. İşte haberin detayları..
Depremin yaraları henüz sarılamazken, değişik kuruluşlar ekonomiye maliyeti hakkında tahminler yapmaya başladı. Daha önce Reuters ve Bloomberg faturayı hesaplayan haberler yayınlamıştı. Bugün de Fitch, Türkiye ve Suriye’yi harap eden depremlerin 4 milyar doları aşan ekonomik kayba neden olabileceğini duyurdu.
Fitch Ratings “Sahada durum gelişirken, ekonomik kayıpları tahmin etmek zor, ancak 2 milyar doları aşması muhtemel görünüyor ve zamanla 4 milyar dolara veya daha fazlasına ulaşabilir” açıklamasında bulundu.
Fitch, Kahramanmaraş merkezli meydana gelen 7.7 ve 7.6’lık depremin mali faturasının 2 milyar doları geçmesinin beklendiğini, zararın 4 milyar dolara ve daha fazlasına ulaşabileceği uyarısında bulundu.
Depremden etkilenen bölgelerdeki düşük sigorta bedellerine dikkat çeken Fitch, sigortalanan tutarların “çok daha düşük”, “belki yaklaşık bir milyar dolar” olduğu tahmininde bulundu.
Diğer taraftan notta, sigortalanmış kayıpların büyük oranda reasüransla telafi edileceği kaydedildi.
Fitch ayrıca, katastrofik tahvillerin çoğunlukla İstanbul civarıyla sınırlı bölgeyi kapsadıkları için depremden etkilenmeyeceği görüşünde.
Reuters ve Bloomberg’e göre depremin faturası
Depremin maliyetiyle ilgili ilk analiz Reuters’ten gelmişti: Hesaplamalarına başvurduğu toplam üç ekonomist depremin GSYH’ye etkisini 0.6 ila 2 puan arasında kayıp olarak hesapladı. Ekonomistler üretimin %50 oranında aksadığı ve bu düşüşün 6-12 ay gibi bir sürede telafi edildiği bir senaryoyu baz alıyor. Bir yetkili de bu yıl büyümenin ilk tahminlerden deprem nedeniyle 1-2 puan aşağıda kalabileceğini söyledi.
Bloomberg ekonomisti Selva Bahar Baziki ise şu yorumu kaleme aldı: “Bir önceki büyük depremle karşılaştırarak pazartesi günkü depremlerde kamu harcamalarının GSYİH’nın %5,5’ine eşdeğer olabileceğine dair ilk kaba bir tahminde bulunuyoruz. Muhtemel bir hükümet destekli kredi planı daha yüksek bir sayıya neden olabilir…. Depremlerin göreceli büyüklüğü ve bölgenin ekonomisini hesaba katarsak, pazartesi günkü felaketle ilgili olası kamu harcamalarını kısa vadede GSYİH’nın kabaca %2,6’sına denk getiriyor…. Konut inşaatı da dahil olmak üzere uzun vadeli bir bakış açısıyla, Van depremine yönelik kamu harcamalarını Türkiye GSYİH’sının yaklaşık %0,3’üne taşımıştı. Aynı ölçeklendirme sisteminin uygulanması, pazartesi günkü felaket için yapılan harcamaların GSYİH’nın yaklaşık %5,5’ine ulaşabileceğini gösteriyor. Yeniden inşa zaman aldığı için maliyetler muhtemelen iki yıla yayılacak.”
Yatırımcılar Fed yorumlarını değerlendirirken dolar değer kaybetti
Perşembe günü yatırımcıların, gelecek haftaki önemli enflasyon verilerinin açıklanmasından önce Fed politikacılarının yorumlarını sindirmesiyle, ABD doları düştü.
Dolar endeksi, Salı günü ulaştığı bir ayın en yüksek seviyesi olan 103,96'dan gerileyerek %0,1 düşüşle 103,140 seviyesinden işlem gördü.
Endeks, hafta başında Fed Başkanı Jerome Powell’ın, enflasyonda düşüş sürecinin devam ettiğini teyit etmesinin ardından bir miktar geriledi ve şaşırtıcı derecede güçlü ABD istihdam raporunun ardından faiz oranlarının düşürüleceğine dair beklentilere karşı güçlü bir geri adım attı.
Bununla birlikte bazı meslektaşları, Çarşamba günü enflasyonu tam olarak kontrol altına almak için daha fazla faiz artırımına ihtiyaç olduğunu belirtti.
Fed Yöneticisi Christopher Waller, enflasyonla mücadele için "daha gidecek çok yolumuz var" derken New York Fed Başkanı John Williams, merkez bankasının temel faiz oranını, hâlâ %5'in üzerine çıkarması gerektiğini söyledi.
investing'in aktardığı haberde: Fed geçen hafta fon hedef aralığını 25 baz puan artırarak %4,50-4,75'e yükseltti.
ING analistleri yayımladıkları bir notta, "Riskler, eğriye 10 baz puanlık bir sıkılaştırma daha eklenmesine meyilli olsa da piyasaların, şimdilik %5,15'lik bir tepe oran için mevcut fiyatlamadan nispeten rahat hissedebileceğini düşünüyoruz." dedi.
"Bu, doların yukarı yönlü düzeltmesinin biraz daha devam edebileceği anlamına geliyor ancak bunun, bu noktadan sonra dolarda sürekli bir yükseliş trendine dönüşeceğinden şüpheliyiz."
Yatırımcılar politik görünüme ilişkin ek ipuçları ararken bu durum, önümüzdeki hafta ABD'de açıklanacak olan Ocak ayı TÜFE verilerini ön plana çıkarıyor.
Öte yandan euro/dolar %0,3 artışla 1,0741'den işlem gördü. Çift, Almanya’da enflasyonun yüksek kalmasının ardından Avrupa Merkez Bankası (ECB) tarafından daha fazla faiz artırımı olasılığından destek buldu.
Almanya'nın uyumlaştırılmış TÜFE'si, Ocak ayında %9,6'dan %9,2'ye gerileyerek artan enerji maliyetlerinden kaynaklanan acıyı hafifletmek için gelen yeni hükümet yardımı sayesinde beş ayın en düşük seviyesine geriledi.
ECB politikacısı Klaas Knot, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, çekirdek enflasyonun inatçı bir şekilde yüksek kalmaya devam ettiğini ve bunun Euro Bölgesi merkez bankasını, Mayıs ayına kadar faiz oranlarını artırmaya devam etmeye sevk edebileceğini söyledi.
Sterlin/dolar 0,3 artışla 1,2104 seviyesine yükselirken dolar/yen %0,3 düşüşle 131,01 seviyesine indi. Riske hassas {{5|Avustralya doları/ABD doları} ise %0,7 artışla 0,6974 seviyesine ulaştı.
İsveç'te Riksbank’ın son politika belirleme toplantısı öncesinde dolar/kron %0,3 düşüşle 10,5560 seviyesine geriledi.
Faizlerin, 50 baz puanlık bir artışla %3 seviyesine yükselmesi bekleniyor ancak hem başkan hem de yardımcısı, görevlerinde yeni oldukları için seçecekleri yol konusunda bir miktar belirsizlik devam ediyor.
