Diyanet Vakfı'nın 25 yıllık emeği Cumhurbaşkanlığı ödülüyle taçlandı
Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü'ne layık görülen Türkiye Diyanet Vakfı (TDV) İslam Araştırmaları Merkezi'nin (İSAM) en önemli ürünü olan İslam Ansiklopedisi, 25 yıl boyunca yaklaşık 2 bin yazar ve güçlü bir redaksiyon heyetince titiz bir ilmi çalışmayla ortaya konan 44 ciltlik önemli bir kaynak eser olma özelliğini taşıyor.
TDV İSAM Başkanı Prof. Dr. Raşit Küçük, vakfın 1975'te kurulmasının ardından İslam Ansiklopedisi çalışmalarının başladığını, 1983'te İstanbul'da TDV İslam Ansiklopedisi Genel Müdürlüğünün kurulduğunu ve 5 yıllık hazırlık dönemi sonrasında 1988'de ansiklopedinin ilk cildinin yayımlandığını söyledi.
Bu önemli eserin hazırlık çalışmaları yürütülürken, İslam ilimleri ve ilahiyat alanında nitelikli araştırmacı ve ilim adamları yetişmesine katkıda bulunmak amacıyla yüksek lisans ve doktora düzeyinde burslar verilmeye başlandığını belirten Küçük, "Bu girişimi daha verimli ve sistemli hale getirmek için 1988'de İSAM kuruldu. İslam Ansiklopedisi Genel Müdürlüğü binasında faaliyetine başlayan İSAM, artık aynı zamanda İslam Ansiklopedisi'ni hazırlama görevini de üstlenmiş oldu" dedi.
Küçük, İSAM bünyesinde yetişen ve bir kısmı yurt dışında lisans üstü öğrenim gören 70'e yakın ilim adamının bugün Türkiye'nin önde gelen üniversiteleri ve kamu kurumlarında görev yaptıklarını dile getirdi. Küçük, İslam Ansiklopedisi çalışmalarına kaynak temini için kurulan İSAM Kütüphanesi'nin de ülkedeki ilmi araştırma kalitesinin yükselmesine önemli katkılarda bulunduğunu ve alanında saygın bir yer edindiğini anlattı.
TELİF NİTELİĞİ TAŞIYOR
Eserin, dünyada Müslümanlarca hazırlanan, tamamen telif niteliği taşıyan ilk ansiklopedi olduğunu vurgulayan Küçük, ansiklopedinin İslami ilimlerin yanı sıra İslam ülkeleri ve Müslüman toplulukların tarihi, coğrafyası, kültür ve medeniyeti gibi alanları kapsadığını kaydetti.
Küçük, 44 ciltlik bu dev eserin 500 temel kaynaktan taranarak tespit edilen 16 bin 855 maddeden oluştuğunu bildirdi.
"AMAÇ İSLAM DİNİNİ EN DOĞRU ŞEKİLDE ANLATMAK"
Ansiklopedinin hazırlanmasındaki temel amacın, İslam dini, kültürü ve medeniyetini en doğru şekilde anlatmak olduğuna işaret eden Küçük, şöyle konuştu:
"Ansiklopedi, bu alanda kamuoyunun doğru bilgi edinme ihtiyacını karşılamayı hedefleyen, aynı zamanda dini ve sosyal bilimlerde araştırma yapmak isteyenlerin başvurabileceği ciddi, kapsamlı ve kuşatıcı bir kaynak olma özelliği taşıyor. Eser, Türkiye'de ilahiyat ve İslam ilimleri alanındaki bilimsel seviyenin yükselmesiyle ilahiyat ve sosyal bilimler alanlarında ortak çalışma kültürünün gelişmesine katkıda bulunmuştur."
Küçük, ansiklopedide titizlikle uygulanmaya çalışılan temel ilkenin, bütün maddelerin alanında uzman kişilere yazdırılması, güvenilir kaynaklara dayanması ve doğru bilgiler ihtiva etmesi olduğunu aktardı.
"EDEBİYATTAN SANATA ZENGİN İÇERİK"
Ansiklopedinin edebiyattan sanata zengin bir içeriğe sahip olduğuna dikkati çeken Küçük, şöyle devam etti:
"İslami ilimler ile İslam kültür ve medeniyetine dair A'dan Z'ye belli başlı bütün terimler ansiklopedide yer alıyor. İslam dünyasında din, ilim, siyaset, sanat ve edebiyat alanlarında yetişmiş önemli şahsiyetlerin yanı sıra ilim ve kültür hayatımıza değer katmış eserler de ansiklopedide mevcut. Öte yandan İslam mezhepleri, tarikatlar, akımlar ve ekollerin yanı sıra Fas'tan Endonezya'ya kadar bütün İslam ülkeleri ve önemli şehirler hakkında maddeler yer alıyor. Amerika'dan Rusya'ya, İngiltere'den Avustralya'ya kadar dünyanın farklı ülke ve coğrafyalarında İslamiyet ve Müslüman topluluklar hakkında okuyucu bilgilendiriliyor. Ayrıca geçmiş İslam devletleri ve yöneticilerine, önemli tarihi olaylara, dini ve sosyal hayatta etkili akımlara, tarihi, ilmi ve kültürel müesseselere, önemli yerleşim merkezlerine, diğer dinlere ve Müslüman olmadığı halde İslam dini, kültürü ve medeniyetiyle ilgisi bulunan şahsiyetlere de yer verildi. Sadece metin açısından değil, görsel açıdan da zengin bir muhtevaya sahip ansiklopedide kullanılan resim, minyatür, harita, çizim gibi görüntü sayısı 15 bin civarındadır."
"Ansiklopedi internette kullanıma açıldı"
Küçük, 1988'de yayımlanmaya başlayan ansiklopedinin 1'inci cildinin 12, 2'ncisinin 9, 3'üncünün 7 ayda tamamlandığını belirterek, eserin belli bir istikrar kazandıktan sonra her 6 ayda bir cilt olarak yayımlandığını söyledi.
İlk ciltlerin yaklaşık 100 bin basıldığını dile getiren Küçük, "Gerek yurt içinde gerekse yurt dışında pek çok kütüphane koleksiyonunda yerini alan ve yıllardır farklı alanlarda çalışan birçok ilim adamına kaynaklık eden ansiklopedi Aralık 2013'te 44 cilt olarak tamamlanmıştır. 25 Ocak 2014'te 'www.isam.org.tr' ve 'www.islamansiklopedisi.info' adreslerinden internet ortamında kullanıma açılmıştır. Bugüne kadar internette yaklaşık 675 bin kişi, 4 milyon civarında arama yapmış ve 247 bin kez cilt indirme linkine tıklamıştır" ifadelerini kullandı.
