Depreme dayanıklı binalar: Kaç yıllık binalar risklidir? Depremde en şanslı kat, binayı? Kritik uyarı: 2001 yılı yapılan binaların risk durumu bakın nasıl!
Kahramanmaraş'ta yaşanan büyük deprem felaketinin ardından Türkiye'de bina risk durumları gündeme geldi. Türkiye deprem riskinin yüksek olduğu birçok bölgeyi barındırıyor. Bu da olası bir depremle her an karşılaşma riskimizi artırıyor. Ev alacak kişiler içinse en önemli konuların başında yapının depreme dayanıklı olup olmadığı konusu en önemli soru oluyor. Hatay'da meydana gelen depremin ardından yerle bir olan 1 ve 3 yıllık binaların çökmesi, yıkılması sonucu vatandaşlar merak etti. Peki, kaç yıllık binalar risklidir? Binalar en fazla kaç yıllık olmalı? Yüksek katlı binalar depreme dayanıklı mı? Hangi binayı seçmeli? Rezidanslar depreme dayanıklı mı? İşte uzmanlardan o soruların yanıtları...
Ev satın almak için birikimlerini yaşanabilecek bir eve yatırmak isteyenlerin haklı olarak sordukları sorunun cevabını almaları gerekiyor. Bunun için ise, yapının depreme dayanıklı olduğunu kanıtlayacak bilgiye veya kıstaslara ihtiyaçları var.
Yüksek katlı binalarda deprem riski: Türkiye'de yaşanan depremlerin ardından vatandaşların tedirginlikleri arttı. Yüksek katlı binaların depreme karşı güvensiz olduğu düşünülebilirken, uzmanlar ise 1 ve 2 katlı binalar ile 20 kat ve üzerindeki binaların depreme karşı daha güvenli olduğunu belirtti.
KAÇ YILLIK BİNALARDA DEPREM RİSKİ VAR?
Uzmanlara göre 2001 senesinden sonra yapılan binalar deprem riskini daha az taşıyor.
Binayı kurtaran üç şey vardır: demir, beton ve zemin. 1996 senesi sonrasında hazır beton ve nervürlü demir kullanımı yaygınlaşıyor İstanbul'da. Ondan önceki bütün binalarda deniz kumu var ve demirler düz. Deniz kumunun taneleri küçük olduğu için tam taşıyıcılık sağlayamıyor. Ve kumun içindeki tuz demirleri çürütüyor. Düz demir demek tehlike demek. Düz demir deprem anında betona tutunamıyor ve kolonun kopması nervürlü demire göre iki kat kolay oluyor. Hazır beton da aynı yıllarda yaygınlaşmaya başlıyor. Özellikle 1996 öncesi yapılan bütün binalar riskli. Bu risk 2001 sonrası yapılan binalarda yok.
EV ALIRKEN DEPREM RİSKİ İÇİN NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
- Binanın bodrum katına bakın. Eğer rutubetliyse, binanın su yalıtımı iyi yapılmamış demektir. Yalıtımı iyi yapılmamış binaların taşıyıcı sistemlerinin paslanması, büyük şiddetli bir deprem sırasında yapının hasar görmesine neden olmaktadır.
- İnşaat sırasında, hazır beton teknolojisi ile üretilen binaları tercih edin. Deprem bölgelerinde inşa edilen binalarda C20 ''den düşük dayanımlı betonla üreilmiş binaları tercih etmeyin.
- Binanın tasarımı da depreme karşı dayanıklılık sağlayabilir. Simetrik boyutlandırma ve kısa kolon kullanımı gibi tasarımsal etkenler, yapının depreme karşı daha dayanıklı olmasını sağlayabilir.
- Kolon ve perde uygulamalarının doğru yöntemlerle gerçekleştirildiğini öğrenin. Teknik özellikleri öğrenebilmek adına daire satın almak istediğiniz binayı mühendislerine inceletebilirsiniz.
- Binanın üçte birinin toprak altında olmasına dikkat edin. Unutmayın ki toprak altında ne kadar fazla kat varsa o bina depreme karşı o kadar güvenilirdir.
- Zeminin etüd raporunu incelemeyi unutmayın. Yine unutmamak gerekir ki her bina her zemine uygulanamaz. Doğru zemine uygulanan doğru bina depreme karşı dayanıklıdır.
- Binaların Enerji Kimlik Belgesi var mı ? bakın. Artık kanuni zorunluluk olan Enerji Kimlik Belgesi binanın ısı izolasyonunun yapıldığını gösterir. Yakıt tasarrufu ile paranız cebinizde kalır.
50 yıllık bina depreme dayanır mı? Bir apartmanın ömrü ne kadardır?
Binanın ömrünü bitirmesinin başlıca dış etkeni ise korozyondur. Fakat ortalama değerlere bakılarak Türkiye'de yapılan bir binanın 60 ila 70 yıl arasındandır.
4 katlı bina depreme dayanıklı mı?
"Birinci deprem kuşağında yer alan binalardan özellikle 4 ve 8 katlı arasındaki binalar deprem yüklerine daha çok maruz kalıyorlar ve hasar durumu çok daha büyük oluyor, yıkım ile karşılaşabiliyor" diyen Savaşkan, "Deprem, 1 ve 2 katlı binalar ile 20 ve üzeri katlı binaları etkilemiyor, daha az etkiliyor.
Depremde en şanslı kat?
Deprem anında yapmanız gereken ilk şey eviniz ve binadaki güvenli yerlere gidip depremin geçmesini beklemek olmalıdır.
Yüksek katlı binalar depreme dayanıklı mı? İşte uzman yorumları
Uzmanı uyardı bakın ne yanıt verdi: "Yüksek katlı binalar depremde yıkılma riskini azaltıyor" İnşaat Yüksek Mühendisi Mehmet Savaşkan: "4-8 katlı binalar deprem yüküne maruz kalıyor, 20 kat ve üzeri binalarda yıkıcı etki bırakmıyor"
ORDU Türkiye'de son günlerde deprem sarsıntıları yaşanırken, uzmanı 20 kat ve...Uzmanı uyardı: "Yüksek katlı binalar depremde yıkılma riskini azaltıyor"İnşaat Yüksek Mühendisi Mehmet Savaşkan: "4-8 katlı binalar deprem yüküne maruz kalıyor, 20 kat ve üzeri binalarda yıkıcı etki bırakmıyor"ORDU Türkiye'de son günlerde deprem sarsıntıları yaşanırken, uzmanı 20 kat ve üzerindeki binaların depreme karşı çok daha güvenli olduğunu söyledi.Türkiye'de yaşanan depremlerin ardından vatandaşların tedirginlikleri arttı. Yüksek katlı binaların depreme karşı güvensiz olduğu düşünülebilirken, uzmanlar ise 1 ve 2 katlı binalar ile 20 kat ve üzerindeki binaların depreme karşı daha güvenli olduğunu belirtti. Uzmanlar ayrıca, depremlerin yaşandığı bölgelerde binaların, gözle görülen bir hasar olmasa bile x ray ışınları ile kontrol edilmesi gerektiğini belirtti."Depremler binaların ömrünü kısaltıyor"Ordu'da görev yapan İnşaat Yüksek Mühendisi Mehmet Savaşkan, "Deprem hareketleri neticesiyle binalarda çatlaklar ve özellikle taşıyıcı sistemlerde hasarlar olabiliyor. Özellikle 5 buçuk ve üzeri şiddete depreme maruz kalan binalarda bu tür hasarlar oluşabiliyor. Zaman içerisinde de tekrarlayan depremler, 10-15 yıl içerisinde depremlerin tekrarlanması binanın ömrünü de kısaltıyor. Yaşanan her büyük depremden sonra özellikle bir ve ikinci derecede deprem kuşağında yer alan binaların gözle görülmese bile daha ince hasarları olabiliyor. Bu yerlerin x ışınları ile incelenmesi, varsa çatlakların kayıt altına alınması, çatlak hareketlerinin zaman içerisinde bakılması gerekiyor. Eğer hareket varsa bu her depremden sonra artıyorsa hızlı bir şekilde bu bina için kentsel dönüşüme gidilmesi gerekiyor" dedi."4-8 katlı binalar deprem yüküne maruz kalıyor, 20 kat ve üzeri binalarda yıkıcı etki bırakmıyor""Birinci deprem kuşağında yer alan binalardan özellikle 4 ve 8 katlı arasındaki binalar deprem yüklerine daha çok maruz kalıyorlar ve hasar durumu çok daha büyük oluyor, yıkım ile karşılaşabiliyor" diyen Savaşkan, "Deprem, 1 ve 2 katlı binalar ile 20 ve üzeri katlı binaları etkilemiyor, daha az etkiliyor. Bunlarda da yıkım ve hasar söz konusu olmuyor. Yüksek katlı binalar sallanıyor ancak problem yaşanmıyor. Bu da binanın deprem salınımı ile alakalı, depremin yaptığı etkiyi belirli bir kat seviyesine kadar hissettiriyor. Özellikle 20 kat ve üzeri binalarda sallıyor fakat yıkıcı etki bırakmıyor" şeklinde konuştu."2018 yılından önce yapılan binaların iyi incelenmesi gerekir"Yüksek katlı binaların daha iyi bir mühendislik ile yapıldığı için depreme karşı olan riskinin de azaldığını kaydeden Savaşkan, özellikle 2018 yılından önce yapılan binaların dikkatli incelenmesi gerektiğine değinerek, "Bu binalar yüksek mühendislik gerektiriyor ve projeli bina oluyor. ancak bu diğer binalar için bu kadar ince düşünülmüyor. Birinci ve ikinci dereceli deprem bölgelerinde 10-20 yıl aralarla belki de daha sık depremler yaşanıyor. Depremleri atlattıktan sonra insanlar güvenle oturuyorlar ancak bu binalarda gözle görülmeyen kılcal çatlaklar oluşabiliyor. Binaların her depremden sonra incelenmesi gerekiyor. Özellikle 2018 yılında yürürlüğe giren deprem yönetmeliği çok ciddi şartlar getirdi. Bu tarihten önce yapılmış binaların daha hassas incelenmesi gerekir" ifadelerine yer verdi.
