Çinko eksikliğinin belirtileri nelerdir? Çinko takviyesi almanın faydaları nelerdir?

Çinkonun; bağışıklık sistemini desteklemek, saç, tırnak, cilt sağlığına katkıda bulunmak, kemik mineral yoğunluğunu artırmak, antioksidan etkinlik göstermek, göz hastalıklarının tedavisine destek olmak gibi birçok fonksiyonu bulunur

Çinko Eksikliği Nedir?

Yetişkin ve sağlıklı bireyin günlük olarak yaklaşık 15-20 mg çinko mineraline ihtiyacı vardır. Hamilelik, emzirme, çeşitli hastalıklar, büyüme ve gelişme, cinsiyet gibi faktörlere göre bu miktar değişebilir. Bu miktarın karşılanamamasında yetersiz veya dengesiz beslenme, kronik sağlık sorunları ve hamilelik gibi çeşitli faktörler neden olabilir. Herhangi bir nedenle belirli bir süre boyunca günlük çinko gereksiniminin karşılanamaması sonucunda çinko eksikliği ortaya çıkar. Günlük gereksinim miktarı diğer bazı minerallere oranla az olmasına karşın vücutta depolanamaması nedeniyle çinko eksikliği, çabuk belirti gösteren ve dolayısıyla yaygın görülen bir sağlık sorunudur. Çinko mineralinin vücuttaki en önemli görevleri arasında;

Vücut savunma sisteminin sağlıklı bir şekilde çalışmasını desteklemek,

Yara ve travmaların iyileşmesini sağlamak,

Tat ve koku alma gibi duyusal işlevlerin yerine getirilmesinde rol oynamak,

Üreme yeteneğinin korunması ve cinsel fonksiyonların sağlıklı şekilde devam etmesine katkıda bulunmak,

Tırnak ve saçların sağlıklı bir şekilde uzaması ve sağlam bir yapıya sahip olmasını sağlamak,

Büyüme ve gelişmeyi devam ettirmek gibi önemli görevler yer alır.

Bu nedenlerden dolayı çinko eksikliği, belirtileri konusunda dikkatli olunması gereken, eksikliği halinde bir an önce mineral takviyeleri ve beslenme planlaması ile yerine konulması gereken bir mikro besin öğesidir.

Çinko Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

Düşük çinko minerali düzeyleri, insanlarda çeşitli belirtiler ile kendini gösterebilir. Bu belirtiler, çinkonun kofaktör olarak görev yaptığı mekanizmalardaki aksamaya bağlı olarak ortaya çıkan semptomları içerir. Yaygın karşılaşılan çinko eksikliği belirtileri arasında ise şunlar yer alır:

Saç dökülmesi

Bağışıklık sisteminin güçsüzlüğüne bağlı olarak sık geçirilen soğuk algınlıkları ve enfeksiyonlar

İshal

Ağız çevresi başta olmak üzere vücudun çeşitli kısımlarında deri dökülmeleri

Yara iyileşmesinin gecikmesi

Tırnak uzamasının yavaşlaması, tırnakların kırılgan ve çatlamaya eğilimli bir yapıda olması

Cildin çeşitli bölgelerinde oluşan yaralar

Açıklanamayan kilo kaybı

Tat ve koku hislerinin azalması veya bu duyulara ilişkin anormallikler

Odaklanma güçlüğü

Sürekli uyku hali

Çocuklarda büyüme ve gelişmenin yavaşlaması, büyüme geriliği

Cinsel işlevlere ilişkin sorunlar ve infertilite (kısırlık)

Yaygın görülen bu semptomların yanı sıra bazı durumlarda çinko eksikliği herhangi bir belirtiye yol açmayabilir. Özellikle erken evredeki çinko eksikliğinde belirtiler fark edilecek düzeyde olmayabilir. Fakat yetersizliğin düzeyi arttıkça belirtilerin sayısında ve şiddetinde artış görülür. Bu nedenle yukarıdaki belirtilerden birkaçına sahipseniz doktorunuza danışarak gerekli kontrolleri yaptırmanızda fayda vardır.

Kadın - Aile

Kimse bilmiyor ama B vitamini deposu yumurtanın sarısında gizli! Yemeyenleri bu hastalıklar bekliyor

Çinko Eksikliği Neden Olur?

Çinko eksikliğinin en yaygın nedeni beslenmeye ilişkin sorunlardır. Kırmızı ve beyaz et, deniz ürünleri, yumurta, kuruyemişler, tam tahıllar, mantar, karaciğer, tam tahıllar, süt ve ürünleri gibi besinler çinkonun temel kaynakları arasında yer alır. Bu gibi besinleri yeterince tüketmeyen kişilerde çinko gereksiniminin karşılanması güçtür. Bunun yanı sıra çinko mineralin yeteri kadar alınabilmesi ve vücutta emilebilmesi için protein gereksiniminin de karşılanması gerekir. Bu nedenle yeterli protein tüketmeyen, herhangi bir hastalık nedeniyle proteini kısıtlanmış diyet uygulayan kişilerde ve vejetaryen, vegan beslenme gibi beslenme modellerini uygulayan kişilerde çinko eksikliği yaygın olarak görülür. Bunların haricinde çinko eksikliğine neden olabilecek bazı diğer durumlar ise şunlardır:

Orak hücre hastalığı

Çölyak hastalığı

Crohn, ülseratif kolit gibi inflamatuar bağırsak hastalıkları

Şeker (diyabet) hastalığı

Kanserler

Aşırı alkol alımı

Demir minerali takviyelerinin kullanımı

Çinko takviyesi almanın faydaları nelerdir?

Çinko, vücuttaki en bol eser minerallerden biridir. Sağlığın her alanında önemli rol oynar. Bağışıklık fonksiyonunu iyileştirebilir, kan şekeri seviyelerini stabilize edebilir, cilt, göz ve kalp sağlığını destekleyebilir. Çinko eksikliği, saç dökülmesi, sık sık gribal enfeksiyonlara yakalanmak, vücudun çeşitli yerlerinde deri dökülmeleri, yaraların geç iyileşmesi, ishal, kilo kaybı ve odaklanma güçlüğü gibi belirtilerle görülür. Çinko, besinlerden yeteri miktarda alınamadığı takdirde takviyelerle artırılabilir. Ancak çinko takviyesi, doktora danışmadan kullanılmamalıdır.

Çinko Takviyesi Türleri Nelerdir?

Çinko takviyesi seçerken, birçok farklı türün olduğunu görebilirsiniz. Piyasada yaygın olarak bulabileceğiniz çinko takviyesi türleri şunlardır;

Çinko sülfat: Akne şiddetini azaltır.

Çinko glukonat: En yaygın formlardan biridir. Pastil, burun spreyi gibi soğuk algınlığı ilaçlarında kullanılır.

Çinko asetat: Semptomları azaltmak ve iyileşme sürecini hızlandırmak için soğuk pastillere eklenir.

Çinko orotat: Piyasadaki en yaygın çinko takviyesi türlerinden biridir.

Çinko pikolinat: Vücudunuz bu formu diğer çinko türlerinden daha iyi emebilir.

Çinko sitrat: Daha az acı, daha çekici bir tada sahiptir.

Çinko takviyeleri kapsül, tablet ve pastil formunda satılabilir.

Çinko Takviyesinin Yan Etkileri Nelerdir?

Çinko takviyeleri genelde iyi tolere edilir. Ancak bazı kişilerde mide bulantısı, mide ağrısı, kusma ve ishal gibi yan etkilere sebep olabilir.

Günde 40 mg elementer çinkonun aşılması, öksürük, ateş, baş ağrısı ve yorgunluk benzeri semptomlara yol açar

Çinko takviyesi, vücudunuzun bakır emme yeteneğini engelleyebilir. 

Belirli antibiyotiklerin emilimini engeller. Bu yüzden antibiyotikle kullanılmadan önce mutlaka doktora danışmak gerekir.

Takviye alındıktan sonra herhangi bir olumsuz yan etki yaşanırsa, dozu azaltılmalı ve sağlık uzmanına danışılmalıdır. Günlük önerilen miktar hiçbir zaman aşılmamalıdır.

Çinko Takviyesinin Faydaları Nelerdir?

Çinko eksikliğini tedavi eder.

Çinko takviyesi kullanmak, kandaki çinko seviyesini etkili bir şekilde artırır. Eksikliğin neden olduğu semptomlar daha hızlı bir şekilde iyileşir. Örneğin çinko takviyesi ile ishal 24 saat içinde, cilt lezyonları ise 1-2 hafta sonra iyileşir. 

Bağışıklığı güçlendirebilir.

Çinko takviyeleri, bağışıklık fonksiyonunu artırır ve iltihaplarla savaşır. 7 çalışmanın bir incelemesi, 80-92 mg çinko içeren çinko pastillerinin soğuk algınlığı süresini %33'e kadar azaltabileceğini göstermiştir. Ayrıca çinko, antioksidan görevi de görebilir. 

Kan şekeri yönetimini teşvik eder.

Çinko takviyesi, insülin ve kan şekeri yönetiminde etkilidir. Çinko, insülin duyarlılığını artırır. Yapılan bir incelemede çinko seviyelerinin düşmesinin, tip 2 diyabet ve kan şekeri ile bağlantılı olabileceği bildirilmiştir.

Akne ile savaşır.

Çinko takviyesi, cilt sağlığını geliştirir ve akne tedavisinde kullanılır. Çinko sülfatın özellikle hafif ve orta dereceli akne semptomlarını azaltır. 

Kalp sağlığına iyi gelebilir.

Kalp hastalıkları, ciddi sağlık sorunlarıdır ve dünyadaki ölümlerin ortalama %33'ünden sorumludur. Bazı araştırmalara göre çinko almanın, kalp hastalıklarına yakalanma riskini düşürebileceği görülmüştür. Ayrıca kolesterol ve trigliserit seviyelerini de düşürebilir. 

Makula dejenerasyonunu yavaşlatır.

Makula dejenerasyonu, yaygın olarak görülen bir göz hastalığıdır. Dünya çapında görme kaybının temel nedenlerinden biridir. Çinko takviyesi, yaşa bağlı makula dejenerasyonunun ilerlemesini yavaşlatır. Görme kaybı ve körlüğe karşı korunmanıza yardımcı olur.

Kadın - Aile

D vitamini eksikliği hamileler için düşük riski yaratıyor