Doğu Türkistan’ın efsane lideri İsa Yusuf Alptekin, vefatının 20. yılında İstanbul Üniversitesi’nde düzenlenen sempozyumla anıldı.
Doğu Türkistan’ın efsane lideri İsa Yusuf Alptekin, vefatının 20. yılında İstanbul Üniversitesi’nde düzenlenen sempozyumla anıldı. Üç oturumda gerçekleşen sempozyumda konuşan Prof. Dr. Nevzat Yalçıntaş, “İsa Hoca gibi vatan mücadelesi veren abide şahsiyetlerin anılması, sadece vefa borcu değil, bir nevi iman tazelenmesidir. Hadiste de geçtiği üzere bu bir iman meselesidir” dedi.
İstanbul Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü ve Doğu Türkistan Vakfı’nın ortaklaşa düzenlediği, ’Vefatının 20. Yılında Uluslararası İsa Yusuf Alptekin Sempozyumu, İstanbul Üniversitesi Kongre Merkezi’nde büyük bir coşku ile icra edildi. İsa Yusuf Alptekin’i yakinen tanıyan ve mücadelesini en başından itibaren takip eden Prof. Dr. Nevzat Yalçıntaş, Alptekin’in, Türk dünyasının önemli mütefekkirleri Zeki Velidi Togan ve Mehmet Emin Resulzade gibi istiklal davasında ömrünü sarfettiğini ve hayatı boyunca mücadele azmini hiç kaybetmediğini söyledi. Peygamber Efendimizin “Vatan sevgisi imandandır” sözüne işaret eden Yalçıntaş, “Bu bir iman meselesidir. İsa Hoca gibi vatan mücadelesi veren abide şahsiyetlerin anılması, sadece vefa borcu değil, bir nevi iman tazelenmesidir. Alptekin, gibi hem Rusya hem de Çin devletlerine boyun eğmeyen abide bir şahsiyetin mücadelesini ve fikriyatını iyi anlamalıyız. İsa Hocam çok uzak bir diyardan gelmesine rağmen ömrünün sonuna kadar dava heyecanını diri tutmuştur. Her şeyini feda edebilecek kadar vatanını seven bu şahsiyeti inşallah hakkıyla anlar ve anlatırız” dedi.
YASAKLARI EDEBİYAT İLE DELDİ
Ege Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alimcan İnayet de Alptekin’in yasakçı uygulamalara karşı bağımsızlık şuuru oluşturmak için çıkarttığı dergilerden bahsetti. Bu amaçla 1933’te Doğu Türkistanlılar Cemiyeti’ni kurarak “Çin ve Türkistan’ın Avazı” dergisini çıkarttığını ifade eden İnayet, Alptekin’in Çin’de bulunduğu yıllarda üç efendiler olarak bilinen Dr. Mesut Sabri Baykuzu ve Mehmet Emin Buğra ile “Güçlü ortak düşmanlara karşı zayıf ortak rakipleri yanlarına alarak birlikte mücadele edilmesi ve ülkenin kurtarılması” fikri etrafında birleştiğine değindi. Alptekin’in bu amaçla Çin devlet adamları ile kişisel dostluklar kurduğunu ve ilk lobi faaliyetini Çin’de başlattığını belirten İnayet, “Çin’de kurduğu dostluklarla Doğu Türkistan sorununun, Çin’in devlet gündemine gelmesine gayret etti” diye konuştu.
HER ZAMAN TÜRKİYE’NİN YANINDAYDI
İsa Yusuf Alptekin’in, Doğu Türkistan başta olmak üzere tüm Dış Türklerin bağımsızlık mücadelesinde verdiği mücadeleyi anlatan Doç. Dr. Abdulhamit Avşar, “Bugün bu salonda Doğu Türkistan ve Dış Türkler hakkında konuşabiliyorsak bu İsa Hocanın sayesindedir. İsa Yusuf Alptekin’i Osmanlı’nın son döneminde yaşamış Türk mütefekkir ve dava adamlarından ayıran bir özellik var: Diğer dava adamları, Osmanlı’nın yıkılmasını engellemek için çalıştılar. Alptekin ise Anadolu dışında da bir Türk varlığının, Türk kültürünün, medeniyetinin tesisi için çalıştı. Bu çalışmasıyla Türkiye’nin dışında yaşayan Türklerin lideri konumuna gelmişti. Türkiye’ye geldiğinde ilk yaptığı işlerden birisi de MTTB’de ‘Dış Türkler Masası’ kurdurmasıdır. Ayrıca Ermenistan ile yaşanan bir krizde, birçok ülkeye mektup göndererek 100 milyon Dış Türk ile beraber Türkiye’nin yanında olduğunu belirtmiştir. O her zaman ve şartta Türkiye’ye bağlıydı” ifadelerini kullandı.
DAVAYI DÜNYA’YA DUYURDU
Hacettepe Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Erkin Ekrem, Doğu Türkistan’ın bağımsızlık mücadelesinin en önemli üç şahsiyetinden biri olan Alptekin’in doğunun yanı sıra batıda da önemli çalışmalarda bulunduğunu ifade etti. Ekrem, bağımsızlık mücadelesinde gayret gösteren bütün büyükleri anmak gerektiğini belirterek “Dış Türkler” ve “Doğu Türkistan” gibi terimlerin ilk defa İsa Yusuf Alptekin tarafından gündeme getirildiğine dikkat çekti. Ayrıca Doğu Türkistan’ın verdiği bağımsızlık mücadelesinin İsa Yusuf Alptekin’in çalışmalarıyla vücut bulduğundan bahseden Ekrem, “Doğu Türkistan’ın yetiştirmiş olduğu akademisyenler olarak İsa Hocamıza müteşekkiriz” dedi. Üç oturumda gerçekleşen sempozyumda sırasıyla, Prof. Dr. Azmi Bilgin, Prof. Dr. Nevzat Yalçıntaş, Prof. Dr. Abdülkadir Donuk, Prof. Dr. Ahat Andican, Rasim Cinisli, Yavuz Aslan Argun, Prof. Dr. Alimcan İnayet, Doç. Dr. Erkin Ekrem, Yrd. Doç. Dr. Emin Kırkıl, Dr. Hamit Hemrayev, Doç. Dr. Abdulhamit Avşar, Doç. Dr. Erkin Emet, Yrd. Doç. Dr. Tekin Tuncer ve A. Yağmur Tunalı, gibi önemli hocalar İsa Yusuf Alptekin ve Doğu Türkistan davasını anlattılar.
