BRICS grubu BAE, Suudi Arabistan, Mısır, Rusya'yı ve İran dahil o ülkeleri bloğa davet etti! ABD yaptırımları ne olacak?

Gelişmekte olan ülkelerden oluşan BRICS ülkelerinin liderleri, dünyanın en büyük petrol ihracatçısı Suudi Arabistan dahil altı ülkeyi bloğa davet etti.

Bunlar Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, İran, Mısır, Arjantin ve Etiyopya.

Zirve, Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika'dan meydana gelen BRICS ülkeleri grubunun yeni üye kabulü kararı alması açısından tarihi bir zirve olarak öne çıktı. 

Güney Afrika'nın Johannesburg kentinde düzenlenen 15'inci zirve kapsamında Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika (BRICS) liderleri, bloğu genişletme kararı almıştı.

Bu, 2010 yılından bu yana ilk kez genişleme anlamına geliyor.

BRICS Liderler Zirvesi'ne ev sahipliği yapan Güney Afrika lideri Cyril Ramaphosa, yaptığı açıklamada yeni adayların 1 Ocak 2024 tarihinde üye olarak kabul edileceğini duyurdu.

Genişleme konusunda BRICS içerisinde çatlak

BRICS üyelerinin tamamı bloğun büyümesini desteklediklerini açıkça ifade etse de, liderler arasında ne kadar ve ne hızda genişleme olacağı konusunda görüş ayrılıkları bulunuyor.

Genişleme fikrine Çin öncülük ediyor, Rusya ve Güney Afrika da bu adımı destekliyor.

Ancak Hindistan, genişlemiş bir BRICS'in, grubu, Çin'in domine edeceği bir kulüp haline getireceğinden, Brezilya ise Batı'yı yabancılaştırmasından duyduğu endişe nedeniyle temkinli yaklaşıyor.

Üyeler daha büyük bir BRICS'in ABD öncülüğündeki G-7'nin dünya meselelerindeki hakimiyetine karşı koymaya katkı sağlayabileceği değerlendirmesinde bulunuyor.

Riyad toplantıya heyet göndermiş olsa da BRICS'e potansiyel katılım konusundaki tutumunu kamuoyuna açıklamış değil.

Bu arada Güney Afrikalı yetkililere göre, zirve öncesi 40'tan fazla ülke BRICS'e katılmakla ilgilendiğini bildirdi, 22'si resmen kabul için başvuruda bulundu.

Söz konusu aday adayları ekseriyetle 'Batı hegemonyasına' karşı olduğunu bildiren ülkelerden oluşuyor.

Alınan bu kararla BRICS'e üye ülke sayısı, yeni yıl itibarıyla 11'e yükselecek.

BRICS'ten dolara karşı ortak para birimi hamlesi

Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva, Güney Afrika'nın başkenti Johannesburg'daki BRICS zirvesinin açılışında konuştu.

Lula da Silva, "BRICS üyeleri arasında ticaret ve yatırım işlemleri için bir para biriminin oluşturulması ödeme seçeneklerimizi artırır ve kırılganlıklarımızı azaltır" dedi.

Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika'nın ilk harflerinden türetilmiş bir kısaltma olan BRICS terimi, gelişmekte olan söz konusu ekonomiler için kullanılıyor.

Güney Afrika'da düzenlenen zirvede en önemli gündem maddesi ABD Doları'na karşı ortak para birimi.

Suudi Arabistan'ın katılımı

Ekonomistlere göre dünyanın en büyük petrol ihracatçılarından Suudi Arabistan'ın BRICS ve NDB'ye (BRICS'e ait Yeni Kalkınma Bankası) katılımı büyük önem taşıyor.

Riyad'ın katılımı BRICS'in küresel ekonomideki 'Batı hakimiyetini' kırmak için gerekli gördüğü petro-doları bitirmek amacıyla önemli.

Zira gelecekte Suudi Arabistan BRICS bünyesinde petrol ticareti yaparken, petrolüne ihtiyacı olan başta Avrupa ülkeleri olmak üzere birçok aktör dolar yerine yeni bir para birimiyle ticaret yapabilir.

Keza BRICS'in dünya nüfusu ve ekonomisindeki temsil oranları dikkate alındığında, Suudi Arabistan oluşuma katılması halinde geniş bir ticaret ve ekonomik ağa erişebileceği ve Batı ile ilişkilerinde müzakere alanının genişleyeceği belirtiliyor.

Ekonomistlere göre genişletilmiş bir BRICS, 2040 yılına kadar küresel ekonominin yüzde 44'ünü oluşturarak G-7'nin yüzde 21'lik gayrisafi yurtiçi hasıla payını geride bırakabilir.

Abiy Ahmed: BRICS'e katılım Etiyopya için yüksek nokta

Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed, BRICS'e katılım daveti almalarının ardından yaptığı açıklamada, bu durumun Afrika'nın en kalabalık ikinci ülkesi için en "yüksek bir nokta" olduğu değerlendirmesinde bulundu.

"BRICS üyeliği İran diplomasisi için stratejik bir başarı"
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin danışmanı Muhammed Cemşidi de, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, ülkesinin BRICS'e davet için seçilen 6 ülke arasında olmasını "stratejik bir başarı" olarak tanımladı.

Cemşidi, X platformundaki iletisinde, "Dünyanın yükselen ekonomileri grubuna daimi üyelik tarihi bir olay ve İslam Cumhuriyeti'nin dış politikası için stratejik bir başarıdır" ifadelerine yer verdi.euronews

Star'a göre: Öte yandan Tahran yönetiminin BRICS'e üye olma çabasının ardında ABD yaptırımlarını etkisiz hale getirme düşüncesi olduğu ifade ediliyor.

Hayran Niya, "İran'ın BRICS'e üye olma çabasının ardında ABD yaptırımlarını aşma ve dolar baskısından kurtulmak var. Tahran yönetiminin Batı karşıtı ve Doğu yanlısı tutumu da bu konuda etkili oluyor." dedi.

Şanghay İşbirliği Örgütü'ne (ŞİÖ) üye olma çalışmalarının arkasında da benzer gerekçelerin bulunduğunu savunan İranlı uzman, şöyle devam etti:

"Ülke lideri Ali Hamaney'in açıklamalarında da görüldüğü üzere Tahran yönetiminin uluslararası ilişkilerde yönelişi, 'gücün Doğu'ya kayması' esasına dayanıyor.

Bu düşünce, İran yöneticilerinin dış politikada Çin'in meziyetlerinden faydalanması sonucunu doğurdu. İran'ın BRICS üyeliğinden maksadı da bu yeni düzende imtiyaz sahibi olmaktır."

Bu bakış açısını, denge politikasını sağlamadığı gerekçesiyle eleştiren Hayran Niya, "Halbuki Türkiye, Endonezya, Arabistan ve Brezilya gibi ülkeler bu süreçte daha derin bir bakış açısına sahip olarak küresel dönüşümün henüz tam olarak gerçekleşmediğini kabul edip denge politikası yürütüyorlar." değerlendirmesinde bulundu.

- "DOĞU'YA İDEOLOJİK BAKMAK, İRAN İÇİNDEKİ BAZI GRUPLARI GÜÇLENDİRİYOR"

İran yönetiminde Doğu'ya ideolojik bir yaklaşımın söz konusu olduğunu dile getiren Hayran Niya, bu durumun ülke içerisinde "radikal muhafazakar" grupların işine yaradığını söyledi.

Hayran Niya, sözlerine şöyle devam etti:

"İran'da egemen güce rağmen eski Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif ve eski İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Ali Ekber Salihi gibi gücün Doğu'ya henüz evrilmediğini düşünen siyasetçiler de var. Bunlara göre, İran sadece Çin ve Rusya'ya yönelmemeli, dengeli bir dış politika izlemelidir."

Tahran yönetiminin, Batı'yı "İslam Devrimi" karşıtı olarak gördüğüne dikkati çeken İranlı uzman, bu nedenle Doğu'ya bakışta ideolojik bir yaklaşım oluştuğunu kaydetti.

İlginizi çekebilir→ Türkiye'nin milli ve yerli üretilen savaş uçağı: ABD'ye karşı havada sürpriz F-16 adımı! İHA ve SİHA’lar ile ortak harekat→ TIKLAYINIZ