Besin alerjisine karşı 'Süt Merdiveni’ni' öneriyoruz! Süt alerjisi belirtileri! İnek sütü alerjisi belirtileri
Çocuk İmmünoloji ve Alerji Hastalıkları Bölümü’nden Doç. Dr. Hikmet Tekin Nacaroğlu, son yıllarda görülme sıklığı artan ve alerjik pandemik hastalığı olarak kabul edilen besin alerjilerinin tedavisinde gelişen yeni teknikleri açıkladı.
Besin alerjisine karşı ‘Süt Merdiveni'ni öneren Doç. Dr. Hikmet Tekin Nacaroğlu, “İnek sütü alerjisi çocuklarda en sık görülen besin alerjilerinden olup ölümcül reaksiyonlara sebep olabilir. Son yıllarda yapılan çalışmalarda sütün, fırınlanmış ürünler içinde, 180-200 derece ısıda 30 dakika un, şeker gibi ek besinlerle pişirildiğinde, hem ısı hem de karışımın matriks etkisiyle bazı süt proteinlerinin küçük parçalara ayrılışarak alerjik özelliğinin azaldığı gösterildi” dedi.
Medipol Mega Üniversite Hastanesi Çocuk İmmünoloji ve Alerji Hastalıkları Bölümü’nden Doç. Dr. Hikmet Tekin Nacaroğlu, son yıllarda görülme sıklığı artan ve alerjik pandemik hastalığı olarak kabul edilen besin alerjilerinin tedavisinde gelişen yeni teknikleri açıkladı. Doç. Dr. Nacaroğlu, modern yaşamla birlikte artan hazır besin tüketiminin alerjilere zemin hazırladığını belirterek, “Besin alerjisi, belirli bir besinle temas ettikten sonra ortaya çıkan ve her seferinde tekrar eden, özgün bir bağışıklık cevabına bağlı olarak ortaya çıkan sağlık sorunu şeklinde tanımlanabilir. Özellikle son yıllarda görülme sıklığı giderek artan besin alerjisi, 21’inci yüzyılın alerjik pandemik hastalığı olarak kabul edilmektedir. Günümüzde modern yaşamın getirdiği hazır besinler, katkı maddeleri, işlenmiş gıdalar ile çevresel ve genetik faktörler gibi birçok nedene bağlı olarak besin alerjisi oranının arttığı çalışmalarda gösterilmiştir” diye konuştu.
“İnek sütü alerjisi ölümcül reaksiyonları tetikleyebilir”
Çocuklarda en sık görülen inek sütü alerjisinin ölümcül reaksiyonlara sebep olabildiğine dikkati çeken Doç. Dr. Nacaroğlu, “Bu nedenle tedavide ana prensip inek sütü içeren tüm besinlerden kaçınmaktır. Ancak son yıllarda inek sütü alerjisi nedeniyle izlenmekte olan ve kanda bakılan süt alerjisi değerleri (sütspesifik IgE değeri ve kazein spesifik IgE değerleri) düşük olan bazı hastaların fırınlanmış süt ürünlerini reaksiyon yaşamadan yiyebildiği gözlenmiştir. Süt, fırınlanmış ürünler içinde, 180-200 derece ısıda 30 dakika un, şeker gibi ek besinlerle pişirildiğinde, hem ısı hem de karışımın matriks etkisiyle bazı süt proteinleri küçük parçalara ayrılışarak alerjik özelliği azaldığı gösterilmiştir. Ancak kanda bakılan alerji değerleri (kazein spesifik IgE değeri) düşük olsa bile hastalara fırınlanmış süt ürünlerinin denenmesi çocuk alerji doktoru gözetiminde (yükleme testleriyle) yapılması önerilebilir. Fırınlanmış süt içeren ürünleri tüketebilen hastaların, fırınlanmış süt ürünleriyle bile reaksiyon gösteren hastalara göre daha erken yaşta süt alerjisinin düzeldiği yani tolerans geliştiği çalışmalarda gösterilmiştir” şeklinde konuştu.
“Yükleme testi hekim gözetiminde yapılmalı”
Doç. Dr. Nacaroğlu, fırınlanmış süt ürünleri ile deneme yapılabilecek hasta grubunu şu şekilde açıkladı: “Çocuk alerji hekimi tarafından hastanın hikayesinde; kazara süt ürünleri ile karşılaşma öyküsü ile gözlenen şikayetlerin ciddiyetine, yapılan cilt testindeki süt ile ortaya çıkan test sonucuna, yine kanda bakılan süt alerji düzeyine (süt spesifik IgE, kazein spesifik IgE) ve beraberinde hastanın varsa eşlik eden başka alerjik hastalıkları da göz önüne alınarak yapılan değerlendirme ile hastanın fırınlanmış ürünleri deneme riski analiz edilir. Eğer bu analiz sonucunda fırınlanmış ürünleri deneme ile oluşabilecek reaksiyon riski düşükse, doktor gözetiminde fırınlanmış bir ürünle, fermente bir süt ürünüyle veya direkt süt ile besin yükleme testi yapılabilir. Ancak reaksiyon gelişme riski hastanın yüksekse, yükleme testi yapmaktan kaçınılır ve hastaya da tüm süt proteini içeren ürünlerden kaçınması önerilerek hastanın diyeti düzenlenir. Ayrıca anafilaksi riski olan hastalara adrenalin içeren otomatik enjektör reçete edilir ve bu kullanıma hazır enjektörlerin nasıl kullanılacağı anlatılmalıdır. Büyüme gelişmesinin izlenmesi, belirli aralıklarla alerji düzeylerinin kontrol edilmesi gerekmektedir. Alerji düzeylerine ve hastanın takip durumuna göre besin denemesi tekrarlanabilir. Sonuç olarak; besin alerjisi takip, tedavi ve yönetimi kompleks ve çok değişkenli bir süreçtir. Bu sürecin yönetimi tecrübeli ve donanımlı çocuk alerji kliniklerinde alanında deneyimli çocuk alerji hekimleri tarafından yapılmalıdır.”
Bebeklerde en sık rastlanan alerji, inek sütü alerjisidir.
Bebek veya çocuklara inek sütü proteini verilmesi, alerjik tepkileri tetikleyebilir. İnek sütü proteininden tamamen kaçınılarak; bu tepkinin neden olduğu belirtiler ortadan kaldırılabilir.
İnek sütü alerjisi, bebek ve küçük çocuklarda en sık görülen gıda alerjisidir. 100 bebekten 2-5’inde bulunmakta ve genellikle 2-3 yaş altı bebekleri etkilemektedir. Bu durum bağışıklık sisteminin, inek sütünde bulunan bir veya daha fazla proteine aşırı tepki vermesi sonucu oluşur. Bu nedenle “inek sütü proteini alerjisi” adını alır, ancak kısaca “inek sütü alerjisi” de denmektedir. Yalnızca anne sütü alan bebekler de inek sütü proteinlerine tepki gösterebilir; bunun nedeni inek sütü proteinlerinin anne sütü aracılığıyla bebeğe aktarılmasıdır. Böyle bir durumda, annenin diyetinden inek sütü proteini kaldırılarak, emzirmeye devam edilebilir.
İnek sütü alerjisinin belirtileri değişkendir. Cilt, solunum yolları ve sindirim sistemi gibi birkaç sistemi etkileyebilir.
Alerji belirtileri arasında deri döküntüleri (kurdeşen), egzama, hışıltılı solunum, kusma, ishal, kolik veya aşırı ağlama sayılabilir. Alerjik tepkiler birkaç dakika içerisinde çok hızlı ortaya çıkabileceği gibi (ör. şiddetli solunum sorunları, kusma) geç de oluşabilirler veya ortaya çıkmaları için büyük bir porsiyon tüketilmesi gerekebilir (ör. bir bardak süt). Ortaya çıkması 3-5 gün alabilen deri döküntüsü veya ishal gecikmiş tepki örnekleridir.
Peki, Süt alerjisi belirtileri! İnek sütü alerjisi belirtileri nelerdir? Sizler için araştırdık!
İnek sütü alerjisi belirtileri
Bebeklerin çoğunda zaman zaman fazlaca ağlama, deri döküntüsü, ishal, kolik, hışıltılı solunum, kusma veya huzursuz uyku gibi sorunlar oluşur; ancak inek sütü alerjisi olan bebeklerde bu sorunlar genellikle inek sütü alındığında oluşmaktadır.
Bebeğin yukarıdaki belirtilerden herhangi biri nedeniyle sıkıntı çekmesi üzücüdür; bu nedenle belirtilerin inek sütüyle ilişkili olup olmadığının anlaşılması gerekir. Alerjinin belirtilerini bilerek sorunu erken dönemde fark ederseniz hızla çözebilirsiniz!
İnek sütü alerjisi tanısı
Doktorunuz bebeğinizde inek sütü alerjisi olup olmadığını anlamak için şikayetlerinizi dinleyecek; muayene edecek ve bazen test yapılmasına gerek duyacaktır.
Doktorunuz Hangi Testleri İsteyebilir?
Doktorunuzun alerji testleri isteyip istemeyeceğine karar vermesi için bebeğinizin gelişimi, beslenmesi, belirtileri, ailede alerji varlığı gibi pek çok bilgiye gereksinimi olabilir.
Alerji Testleri:
Deri Testleri: Hızlı sonuç verdikleri için tercih edilebilir.
Kan Testleri: Alerjik tepkiler çocuğunuz yedikten hemen sonra görüldüğünde, deri veya kan testinin pozitif çıkma olasılığı yüksektir. Belirtiler daha geç ortaya çıkıyorsa kan testleriyle gösterilmesi daha güç olabilir.
Tanı Amaçlı Diyetler: Alerjik tepkiler besin tüketildikten saatler veya günler sonra ortaya çıkıyorsa, diyetten çıkartma gibi tanıya yönelik diyetler veya gıda yüklemeleri tercih edilebilir.
Doktorunuzun isteyeceği testin tipi, şüphelendiği alerjinin tipiyle ilişkilidir.
Bu konuda uzmanlığı olan doktor veya kurumlar tarafından yapılması gereken bu testler, kesin olarak doğru sonucu vermeyebilir. Alerji testlerinin doktorunuzun bebeğe tanı koyma sürecinin yalnızca bir parçası olduğunu unutmayın. Doktorunuz test sonuçlarını bebeğinizin durumu ışığında değerlendirecektir.
Bebeğinizin alerjisiyle başa çıkmak için doktorunuzla birlikte plan yaparak, onun önerileri doğrultusunda hareket etmeniz uygun olacaktır.
İnek sütü alerjisi nedenleri
Alerjinin nasıl olduğunun bilinmesine karşın, neden geliştiği henüz bilinmemektedir. Ailenizde alerji öyküsü varsa, çocuğunuz da büyük olasılıkla alerjik bir durum geliştirecektir.
İnek sütü alerjisi bebeklerde ve çocuklarda en sık görülen besin alerjisidir.
Çocuğunuz yalnızca anne sütü alsa dahi, anne inek sütü içtiği veya süt ürünleri tükettiği için inek sütü proteini anne sütünden bebeğe geçerek alerjiye neden olabilir. Neden bazı çocukların bağışıklık sistemlerinin bir veya daha fazla proteinle savaştığı tam olarak anlaşılamamıştır. Genellikle bebekler ve küçük çocuklar, bağışıklık sistemleri hala oldukça olgunlaşmamış olduğundan bu proteinlere karşı çok daha duyarlıdır.
Aile öykülerinde alerji, astım, ürtiker, saman nezlesi veya egzama (anne, baba veya kardeşlerde) bulunan çocuklarda besin alerjisi gelişme riski, akrabalarında alerji olmayanlardan yüksektir.
İnek sütü alerjisine benzer hastalıklar
Laktoz İntoleransı:
Bazı ortak belirtilere sahip olmalarına karşın inek sütü alerjisi ve laktoz intoleransı tamamen farklı iki durumdur ve vücudu tamamen farklı yollardan etkilerler.
Bunları karıştırmak oldukça kolaydır. Aşağıdaki bilgiler karıştırmamanıza yardımcı olacaktır.
Temel fark, inek sütü alerjisinin bir besin alerjisi olması, bağışıklık sisteminin inek sütü içindeki bir veya daha fazla proteine aşırı tepki göstermesidir. Bir gıda alerjik tepkisinden kaçınmak için, proteinin alımından kaçınmak önemlidir.
Laktoz intoleransı ise laktoz denen süt şekerinin sindirilememesidir. Bu bir besin intoleransı olup, vücut bu besinle başa çıkamaz. Olaya bağışıklık sistemi karışmaz ve bu nedenle alerjik tepki ortaya çıkmaz. Gaz, karın ağrısı, gerginlik veya ishal gibi belirtiler laktoz intoleransının işaretleri olabilir. Deri veya solunum yolu genellikle etkilenmez. Yine laktoz intoleransının belirtileri, yalnızca laktoz içeren bütün gıdalardan (ör. bütün süt ve süt ürünleri) kaçınılarak yönetilebilir.
Çocuğunuzun belirtilerinden emin değilseniz, mutlaka doktorunuza danışın.
