Büyüme verileriyle yükselen dolardaki hararet tüm piyasalara yayıldı. Dolar bazında yüzde 4,8 gerileyen Türkiye, ancak 2. çeyrekte Avrupa’dan daha yüksek oranda büyüme datalarıyla teselli buldu.
İngiltere’den bağımsızlık için mücadele veren İskoçya 18 Eylül’deki referanduma hazırlanırken son anketlerden bağımsızlık lehine çıkan sonuçlar küresel piyasalardaki ateşi alevlendirdi. Küresel piyasaların baskısıyla hareket eden Türkiye’deki iç piyasalar da bu defa Türkiye’de dün açıklanan büyüme rakamlarının olumsuz sonuçlarına takıldı. Türkiye’nin tek tesellisi Avrupa Birliği ülkelerindeki büyümelerden daha yüksek oranda veriler elde etmesiyle teselli buldu.
DOLAR 2,21’İ GÖRDÜ
Türkiye yılın ikinci çeyreğinde yüzde 2,1 büyüme ile yüzde 2,65 -2,75 arası beklentilerin altında kaldı. Bu veri doları 2,21 liraya taşıdı. Dolar 26 Mart’tan bu yana gördüğü en yüksek seviye olan 2,2103’ü gördü. Borsa İstanbul 100 (BIST 100) endeksi yüzde 0,8 geriledi ve 79.400 seviyelerine indi. Gösterge tahvildeki faiz ise yüzde 9,17’ye yükseldi.
İLK 6 AYDA 3,3 BÜYÜDÜ
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, üretim yöntemiyle gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) lira bazında yüzde 2.1 büyürken, dolar bazında yüzde 4.8 geriledi. TÜİK verilerine göre yılın ilk yarısındaki lira bazındaki büyüme de yüzde 3.3 olurken, dolardaki gerileme de yüzde 6.0’ı buldu.
Diğer yandan piyasa analistleri, küresel piyasalardaki dolar talebinin gelişen ülkelerde oluşturduğu negatif havanın, birkaç gün önce açıklanan sanayi üretiminin ardından dün GSYH’nın da beklentilerin altında kalması ile lira varlıkları üzerindeki etkisini artırdığını belirterek, gelmesi muhtemel tepki alımlarının beklendiğini söylediler. Analistler, piyasalarda iç dinamiklerin öne çıkacağını, bu yüzden devam eden satış baskısının ardından gelebilecek tepki alımlarının sınırlı kalabileceğini tahmin ettiler.
Yılın ikinci yarısı daha iyi olacak
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, güçlenen sanayi rakamları ile yılın ikinci yarısında genel büyüme verilerinin daha iyi olacağını beklediklerini belirterek, “Yıl sonunda yüzde 3 ile yüzde 4 bandında bir büyüme bekliyoruz. Nitekim ihracatçının beklentisi de yıl sonunda yüzde 4’lük büyüme rakamına ulaşılacağı yönünde gerçekleşmişti” değerlendirmesinde bulundu.
Büyükekşi, TÜİK tarafından açıklanan ikinci çeyrek büyüme rakamlarına ilişkin Türkiye ekonomisinin yüzde 2,1, yılın ilk yarısında ise yüzde 3,3 büyüdüğünü belirterek, ancak büyüme temposunun genel olarak daha yukarıda olmasının beklendiğini kaydetti.
Makas değiştirmek gerekiyor
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan, “Türkiye, artık daha yüksek düzeyde büyümek için ciddi bir makas değişikliğine, sürdürülebilir bir büyüme için sanayi ve üretime yönelmek durumunda” dedi. Bahçıvan, ikinci çeyrek büyüme rakamlarını değerlendirdi. İkinci çeyrek büyüme Türkiye’nin son 10 yıldır büyüme yolunda sırtını dayadığı sektörlerin rollerini tamamladığını ortaya koyduğunu belirten Bahçıvan, “Bu aktörün de sanayi, yani üretim olduğu gerçeğiyle karşı karşıyayız” değerlendirmesinde bulundu.
BÜYÜMEDE GERİ ÇEKİLME FAİZİN ETKİSİ İLE GERÇEKLEŞTİ
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, “Merkez Bankası’na faiz konusundaki sitemlerimizin sebebi açıklanan verilerde (büyüme) daha net görülebilir” ifadesini kullandı. Büyüme verilerinin ekonominin ikinci çeyrekte yüzde 2,1 büyüdüğünü gösterdiğini ifade eden Zeybekci, ilk çeyrek verilerinde de yukarı yönlü yüzde 4,7’ye revizyon yapıldığını, böylece yılın ilk 6 ayında yüzde 3,3 büyümenin gerçekleştiğini bildirdi. Zeybekci, faiz kemerinin çok sıkıldığını ve iç talep katkısının negatife indiğini belirterek, şunları kaydetti: “Bizim Türkiye olarak sürdürülebilir ve dengeli büyümemiz hem iç hem dış talebi büyümeye benzer katkıları vermesinden geçiyor. İç talep de dış talep de büyümeye pozitif katkı vermeli. Türkiye ekonomisi hem iç hem dış talebin katkısı ile büyüme yoluna girmeli. 2014 yılı bunun başlangıç yılı olacak fakat önümüzdeki yıllarda da aynı kulvarda ilerlememiz gerekiyor.”
