"600 yıl Türklerin zayıflamasını bekledik" demişlerdi... Sırbistan işgal için fırsat kolluyor!

Sırbistan ile Kosova arasındaki kimlik kartı krizi ile geçen ay bölgede tansiyon yükselmişti. NATO'nun Kosova'daki gücünün 'bölgede istikrar tehlikeye girerse müdahale ederiz' şeklindeki açıklamalarının ardından Balkanlarda yeni bir savaş ihtimaline yönelik endişe artmıştı. 27 Ağustos Cumartesi günü Avrupa Birliği Dışişleri ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Kosova Başbakanı Albin Kurti ile Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vuçiç arasında anlaşma sağlandığını açıkladı. Kimlik kartı krizini ve Vuçiç'in açıklamalarını Kosovalı gazeteci Süleyman Çesko, söz konusu Sırbistan olunca bu tür gelişmelerin nasıl sonuçlanacağını kestirmenin mümkün olmadığını söyledi.

"Kosova imza atar sorunlar çözülürdü"

Eski anlaşmalarda Sırbistan'ın işi daha kolaydı. Kosova tarafı, ülkenin lehine/aleyhine bakmadan dayatılan anlaşmalara imza atar, sorunlar hemen çözülürdü. Sırbistan binlerce insanımızı katletti, binlerce kadınımıza tecavüz etti, sayısız savaş suçu işledi ve bundan 10-20 yıl sonra hâlâ dayatmalarda bulunabilme cüreti gösterebiliyordu.'

Süleyman Çesko, Başbakan Albin Kurti'nin 'Ben pazarlık değil, anlaşma yapacağım' sözüyle Kosovalıların artık farklı bir temsiliyet göreceğinin işaretini verdiğini söyledi.

"Kurti temsiliyeti vadetti"

Albin Kurti ve partisi Lëvizja Vetëvendosje'nin en büyük seçim vaadi, diyalog sürecinde Sırbistan karşısında onurlu bir temsiliyetti. Kosova'da halk, ülke tarihinde bir ilki gerçekleştirerek Kurti'yi %51 oy ile tek başına iktidara getirdi.

Vuçiç'in daha önce Albin Kurti ile anlaşmanın mümkün olmadığını açıkça dile getirdiğini belirten Çesko, Cumartesi günü makul düzeyde anlaşmaya varılabileceğini gördüğünü söyledi.

Kosova kimlik kartı ve plakasına sahip olma zorunluğu

Kosova hükümeti temmuz sonunda, 1 Ağustos 2022 itibarıyla ülkeye girmek için Kosova kimlik kartı ve plakasına sahip olma zorunluğu getireceğini açıklamıştı. Yeni düzenlemeye göre, Sırbistan'dan gelecek Sırplar Kosova'ya kimlik kartıyla geçiş yapamayacak, Kosova İçişleri Bakanlığı tarafından gümrükte verilecek özel bir belgeye sahip olmaları gerekecekti.

Kosova'daki Sırplar'ın, Kurti'nin kararına tepki göstererek ülkenin kuzeyindeki sınır geçişlerini kapatmasıyla bölgede tansiyon yükselmiş ve Kurti, kararın uygulanmasını 1 Eylül'e ertelediğini açıklamıştı.

15 yıllık dayatmaya cevap

Sırbistan yıllardır Kosova Cumhuriyeti'ne ait kimlik ve pasaportlarla ülkeye girişi kabul etmiyordu. Çesko, Kurti'nin Sırbistan vatandaşlarına yönelik düzenlemenin mütekabiliyet ilkesi çerçevesinde uygulanacağını birçok kez duyurduğunu söyledi.

Yani yaklaşık 15 yıldır Sırbistan'ın dayattığı uygulamalara artık bir nevi cevap verilecekti ve kimlik bunun ilk adımıydı.

"Vuçiç kararı biliyordu"

Burada gözlerden kaçan şu konuya dikkat çekmem lazım. Aslında 19 Temmuz 2022'de Kosova Başbakanı Albin Kurti ile Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vuçiç arasında Brüksel'de görüşme yapılacaktı. Ancak 1 Ağustos'ta Kosova'nın vermiş olduğu kararın yürürlüğe gireceğini bilen Vuçiç, bahane çıkararak görüşmeyi Ağustos ortalarına ertelemişti.

Vuçiç'in görüşmeyi erteleme nedeninin karar yürürlüğe girince ortaya çıktığını söyleyen Çesko, Vuçiç'in Kosova-Sırbistan sınır bölgesinde oluşturduğu Paralel Devlet yapılanmasıyla olaylar çıkardığına, Sırp çetelerin Kosova polisine silahlı saldırıda bulunduğuna ve yollara barikatlar kurarak ulaşımı engellediğine dikkat çekti.

"Kararlara uymama lüksleri yok"

Vuçiç ve Kurti arasındaki anlaşmanın kalıcılığı ve bölgede yeni bir savaş ihtimali hakkında konuşan Çesko, tarafların alınan kararlara uymama gibi bir lükslerinin olmadığını, ikili görüşmelerin AB Yetkilileri ve ABD Hükümeti tarafından atanan özel temsilciler liderliğinde gerçekleştiğini söyledi.

Konuya bizim tarafımızdan bakacak olursak da Kosova hiçbir zaman yapılan anlaşmaları bozan taraf olmadı, savaş çığırtkanlığı yapmadı, Sırbistan'da yaşayan Arnavutları koz olarak kullanarak çatışma ortamı oluşturmadı. Ancak Sırbistan her fırsatta sınır noktalarına tank ve asker yığmaktan, Kosova'nın kuzeyinde kurduğu paralel devlet yapılanmasıyla, silahlı çetelerle, Kosova polisine yönelik silahlı ve bombalı saldırılarda bulunmaktan vazgeçmedi.

"Sırplar elektrik faturası bile ödemiyor"

Kosovalı gazeteci, Kosova'da %1.5'lik nüfus oranında olan Sırp topluluğuna ana dilde eğitim fırsatı verildiğini, tüm kurumlarda Arnavutlardan daha fazla iş imkânı sağlandığını yine de Belgrad yönetiminin haksızlık ve baskı iddiasında olduğunu söyledi.

20 yıldır elektrik faturalarını bile Kosova Hükümeti ödüyor. Sadece 2022 yılı elektrik faturalarına 40 milyon euro bütçe ayrıldı.

"Kosova en hassas konu"

Vuçiç bir yandan kimlik kartları konusunda Albin Kurti ile anlaşma sağlarken diğer yandan sorunları devam ettirecek bir açıklama yaptı. Cumartesi günü Belgrad'da düzenlediği basın toplantısında 'Başkan olarak Kosova'nın Sırbistan olduğunu ne unutabilirim ne de unutmak isterim.' diyen Vuçiç, Albin Kurti'nin Amerikan siyasetini temsil ettiğini söyledi. Ayrıca diğer ülkelerin Kosova'nın bağımsızlığını tanımasını engellediğini belirtti. Kosova ile anlaşmaya vardığı gün Vuçiç'in böyle sözler sarf etmesi hakkında konuşan Çesko, Sırbistan yönetimi için en hassas konunun Kosova olduğunu söyledi.

"Hiçbir siyasetçi ortodoks kilisesi'ni karşısına alamaz"

Kosova'yı manevi açıdan kutsal gören Ortodoks Kilisesi'ni karşısına alabilecek hiçbir siyasetçi yok. Bu nedenle de çok uzun bir zaman daha Kosova'yı tanıyabileceklerini tahmim etmiyorum. İktidardan muhalefete Sırp siyasetçilerin tamamı 'Kosova Sırbistan'ın bir parçasıdır' anlayışını benimsemiştir.'

"Kosova'yı Bosnalaştırmak istiyor"

Sırbistan'ın temelde iki hedefinin olduğunu söyleyen Çesko, Kosova'nın bağımsızlığını ilân ettiği gerçeğiyle hâlâ yüzleşemediklerini ve 'Kosova'dan ne alabilirsem kârdır' mantığıyla hareket ettiklerini söyledi. Sırp Belediyeler Birliği anlamına gelen 'Zajednica' ile bunun hedeflendiğini söyleyen Çesko, bunu 'Kosova'nın Bosnalaşması' olarak tanımladı.

Zajednica'nın amacı ülke içinde çoğunluğu Sırplardan oluşan bölgelerde küçük küçük bir nevi eyaletler oluşturmaktır. Avrupa Birliği bu konuda Kosova’yı sıkıştırsa da Başbakan Albin Kurti, bunun mümkün olmayacağını, Anayasamıza aykırı olduğunu açık ve net bir şekilde belirtti. Ancak bu baskılara ne kadar dayanabilecek, orasını zaman gösterecek.

"'Kosova’yı almak için 600 yıl Türklerin zayıflamasını bekledik' demişti"

Çesko, Sırbistan'ın ikinci hedefinin ise Avrupa Birliği ve ABD’nin bölgede etkisini kaybettiğinde Kosova’yı tekrar işgal etmek olduğunu söyledi.

1989'da Sırp lider Slobodan Miloşeviç 'Kosova meydan muharebesinin yapıldığı yerde ve yıl dönümü kutlamalarında, Kosova’yı almak için 600 yıl Türklerin zayıflamasını bekledik' demişti. Yani ne kadar zaman geçerse geçsin, Sırbistan Kosova’dan vazgeçmesi mümkün değil. 600 yıl sonra bile yine Kosova’yı işgal etmeyi amaçlayacaklar.

Kaynak: Trhaber