YALAN: Suriyeliler ev alarak vatandaş oluyor. DOĞRU: Suriyeliler, 1927 yılında çıkarılan Mukabele-i Bilmisil Kanunu’ndan bugüne Türkiye’de ev, arazi gibi taşınmazlar edinememektedir. 1062 sayılı Kanun gereğince, Suriyelilerin ülkemizde taşınmaz edinmesi yasaktır. 1966 yılında çıkarılan Yönetmelikte, Suriyelilerin başka bir ülkenin vatandaşlığını kazansa dahi 1062 sayılı Kanun çerçevesinde getirilen sınırlamalara tabi olacakları açıkça ifade edilmiştir.

YALAN: Suriyeliler hastanede sıra beklemiyor. DOĞRU: Bu iddialar için paylaşılan fotoğraflarda, hasta için “Yasal Öncelikli Hasta” ibaresi tamamen yanlış yorumlanıyor. Acil vakalar “Yasal Öncelikli Hasta” statüsünde sayılıyor. Hastane poliklinik hizmetlerinde muayene öncelik sırası Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan genelge ile belirlenmiştir. Bu genelgeye göre yasal öncelik acil vakalar, engelli hastalar, hamileler, hizmetteki askeri personel, şehit yakınları, gazi ve gazi yakınları, 65 yaş üstü hastalar ile yedi yaşından küçük çocuklara verilmektedir. Yani Suriyelilere hastanelerde yasal bir öncelik tanımlanmamıştır.

YALAN: Suriyeliler bayram tatili için ülkelerine gidip geliyorlar. DOĞRU: Her bayram benzer iddialarla paylaşılan görüntüler, 2022 yılı öncesine aittir. 2022 yılının Nisan ayında İçişleri Bakanlığı’nın aldığı kararla, Suriyelilere bayram izni verilmesi uygulaması sonlandırılmıştır. Belirlenen cenaze gibi istisnai durumlar dışında, Suriye’ye geçmek isteyen kişiler bir daha Türkiye’ye alınmamaktadır.

YALAN: Suriyeliler Türklerle evlenerek vatandaş oluyor. DOĞRU: Geçici Koruma Kimlik Belgesi uzun dönem ikamet iznine geçiş hakkı sağlamaz. Geçici koruma altında geçirilen süre de ikamet izni toplamında dikkate alınmaz ve Türk vatandaşıyla evlilik yoluyla Suriyeliler vatandaşlık hakkı kazanamaz.

YALAN: Suriyelilerin tüp bebek masraflarını devlet karşılıyor

DOĞRU: Geçici koruma kapsamındaki Suriyelileri kapsayan Sağlık Hizmeti Protokolü’nde yer almadığından dolayı tüp bebek tedavisinin ücretsiz olarak sunulması mümkün değildir.

YALAN: TSK’ya Suriyeli subay ve astsubaylar alınıyor DOĞRU: Türk Silahlı Kuvvetlerinde vatandaşlığa sonradan kabul edilmiş olanlardan muvazzaf subay veya astsubay bulunmamaktadır. Bunun yanında Askeralma Kanunu kapsamında, vatandaşlığa sonradan kabul edilenler dâhil olmak üzere belirli bir yaşa gelen her erkek vatandaşımızın askerlik hizmetini yerine getirme yükümlülüğü bulunmaktadır. Bu kapsamda, vatandaşlığa sonradan kabul edilenler de askerlik yükümlülüklerini şartlarına ve TSK ihtiyaçlarına göre yapabilmektedir.

YALAN: Suriye’de mültecilerin geri dönüşü için yapılan evlerin bütçesi Türkiye tarafından karşılanıyor. DOĞRU: Suriyelilerin gönüllü dönüşü için yürütülen projeler kapsamında, Suriye’nin kuzeyine yapılacak 240 bin evin tamamı, Katar devleti tarafından yapılmaktadır. Katar Kalkınma Fonu ve AFAD iş birliğinde Suriye’de 9 ayrı bölge belirlenmiş, burada yapılacak evlerin ihalesi yine Katar tarafından yapılmıştır. İlk etapta yapılacak 240 bin konut, Suriye’ye dönen 1 milyon sığınmacıyı barındıracaktır. Şu ana kadar, savaş nedeniyle ülkemizde geçici koruma statüsünde bulunan Suriyelilerden 554 bininin gönüllü geri dönüşü sağlanmıştır.

YALAN: Suriyeliler özellikle Hatay’da çok fazla ev alarak bazı projelere hizmet ediyor. DOĞRU: Hatay’da yabancılara mülk satışı, 1980 yılında yasaklanmıştır. Aynı zamanda Bakanlar Kurulunun 2011 yılında aldığı bir karar çerçevesinde, hazine arazilerinden bu tip mülk satışları tamamen yasaklanmıştır. Yine Bakanlar Kurulunun 27 Ekim 2008 tarihli kararı ile kamu yararı ve ülke güvenliği gerekçesiyle Hatay, Kilis, Mardin illerinde yabancıların taşınmaz edinimi yasaklanmıştır.

YALAN: Suriyeliler seçimlerde oy kullanıyor. DOĞRU: Türkiye Cumhuriyeti Anayasası gereğince Türk vatandaşı olmayanlar seçimlerde oy kullanamaz. Bu nedenle ülkemizdeki geçici sığınma kapsamındaki Suriyelilerin oy kullanmaları mümkün değildir.

YALAN: Suriyeliler vergi vermiyor. DOĞRU: Suriyeli iş yeri sahiplerinin vergi konusunda muafiyetleri veya ayrıcalığı yoktur. Ayrıca, ilgili birimler tarafından gerekli vergi denetimleri düzenli olarak yapılmaktadır.

YALAN: Suriyeliler araç muayene ücreti ödemiyor. DOĞRU: TÜVTÜRK tarafından yapılan araç muayene işlemi, Suriyeliler de dahil olmak üzere herkes için ücretlidir.

YALAN: Suriyeliler üniversitelere sınavsız giriyor. DOĞRU: Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen esaslar dahilinde geçici koruma kapsamındaki Suriyeliler yabancı öğrenci sınavına girerek ya da yatay geçiş yaparak Türkiye’deki üniversitelerde öğrenim görebilmektedir. Sınav zorunluluklarını yerine getirmeyen ve şartları sağlayamayan hiç kimse üniversitelere yerleşemez.

YALAN: Devlet üniversiteye giden her Suriyeliye burs veriyor. DOĞRU: Üniversiteye giden Suriyelilerin tamamına burs verilmemektedir. Suriyeliler de dahil olmak üzere Türkiye’de eğitim alan yabancılara verilen eğitim bursları Türkiye Bursları tarafından finanse edilmektedir. Burslara tüm dünya ülkelerinden öğrenciler başvuru yapabilmektedir. Yani bu burs Suriyelilere özel bir burs değildir.

YALAN: Suriyelilere kamu hizmetlerinde öncelik tanınıyor. DOĞRU: Suriyeliler kamu hizmetlerinde öncelikli olmadığı gibi kendilerine bu hizmetlere erişimlerinde herhangi bir ayrıcalık da tanınmaz. Mevzuat gereği hiçbir yabancıya Türk vatandaşlarından daha fazla hak ve imkân sağlanamaz, bu nedenle kamu hizmetlerinde Suriyelilere yönelik herhangi bir öncelik söz konusu değildir

YALAN: Suriyelilere TOKİ’den ev veriliyor. DOĞRU: Toplu Konut İdaresi Başkanlığından (TOKİ) konut edinmenin ön koşulu Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmaktır. Bu nedenle Suriyelilere TOKİ’den ev verilemez.

YALAN: Suriyelilere devlet maaş bağlıyor. DOĞRU: Ülkemizdeki Suriyelilere devlet tarafından maaş bağlanmamakta ve kira yardımı yapılmamaktadır. Ancak, Avrupa Birliği tarafından finanse edilen Sosyal Uyum Yardımı Projesi kapsamında ihtiyaç sahibi yabancılara Kızılay Kart aracılığıyla kişi başı belli bir miktar yardım yapılmaktadır. Devlet tarafından Suriyelilere özel ayni ve nakdi yardımlar yapılmamaktadır.

YALAN: Suriyeliler istedikleri ilde ikamet ediyor, şehirler arası izinsiz ve kontrolsüz hareket ediyor. DOĞRU: Suriyeliler istedikleri ilde kalamaz ve izinsiz seyahat edemez. Suriyeliler kayıt işlemi sonrası haklarında düzenlenen Geçici Koruma Kimlik Belgesi’nde belirtilen ilde ikamet etmekle yükümlüdür. Suriyeliler hak ve hizmetlere yalnızca kimlik belgesi üzerinde yer alan ilde erişebilmektedir. İkamet ilini değiştirmek isteyenler izin almak zorundadır. İkamet ilinden izinsiz ayrılarak seyahat edenlere idari yaptırım uygulanmaktadır.

YALAN: Suriyeliler devlet memuru oluyor. DOĞRU: 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 48’inci maddesi gereğince, Türk vatandaşı olmayanlar devlet memuru olamaz. Bu nedenle ülkemizde bulunan Suriyelilerin devlet memuru olmaları mümkün değildir.

YALAN: Suriyeli çocuklar Türk vatandaşı yapılıyor. DOĞRU: Türk Vatandaşlık Kanunu’na göre Türk vatandaşı anne veya babadan doğan çocuk doğrudan Türk vatandaşlığı kazanmaktadır. Geçici koruma statüsünde bulunan Suriyelilerin ülkemizde doğan çocukları da geçici koruma statüsünde ve Suriye vatandaşı oldukları için vatansız olarak tanımlanmamaktadır. Bu nedenle bu çocuklar sadece Türkiye’de doğmuş olmaları nedeniyle vatandaşlık kazanamazlar.

YALAN: Devlet Suriyeli öğrencilere özel bir burs veriyor. DOĞRU: Vakıflar Genel Müdürlüğü ile Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığınca belli kriterleri sağlayan başarılı uluslararası öğrencilere burs olanakları sağlamaktadır. Dolayısıyla bu burslar Suriyeli öğrencilere özel değildir.

YALAN: Suriyeliler elektrik, su ve doğalgaz faturası ödemiyor. DOĞRU: Türkiye’de yaşayan hiç kimsenin ücretsiz elektrik, su veya doğalgaz kullanma hakkı yoktur. Türk vatandaşları gibi Suriyeliler de faturalarını ödemekle yükümlüdür.

YALAN: Suriyelilerin telefon faturasını devlet ödüyor. DOĞRU: Suriyelilere devlet tarafından telefon hattı dağıtıldığı ve bu hatlar üzerinden Suriyelilerin yurt dışı ile ücretsiz görüşme yaptıkları iddia edilmektedir. Söz konusu kartlar ankesörlü telefon kartıdır. Geri Gönderme Merkezlerimizde sınır dışı edilmek üzere tutulan, kendi maddi imkânlarıyla iletişimlerini sağlayamayan ve belge temini için kendi ülke makamlarıyla görüşecek olan yabancılara bu kartlar verilmektedir. Kartlarının bedeli Avrupa Birliği tarafından karşılanmaktadır.

YALAN: Suriyeliler okullarda öğretmenlik yapıyor. DOĞRU: Suriyeli çocukların kapsayıcı bir eğitim sistemine ve koruyucu ortama erişimini sağlamak amacıyla 2021 yılında Suriyeli Destek Personeli Programı (SDP) başlatılmıştır. SDP’ler hiçbir şekilde öğretmenlik yapamaz ve sınıf içindeki eğitim öğretim faaliyetlerinde yer alamaz. Bu programın bütçesi UNICEF’e fon sağlayan kurumlar tarafından karşılanmaktadır.

YALAN: Suriyeliler çocuklarını istedikleri okula kaydettiriyor. DOĞRU: Geçici Koruma Kimlik Belgesi olan Suriyeli öğrencilerin okul kayıtları, Milli Eğitim Bakanlığımızın e-Okul sisteminde otomatik olarak ikamet adreslerinin bulunduğu kayıt bölgesindeki okula düşmektedir. Bu nedenle Suriyelilerin çocuklarını istedikleri okullara kaydettikleri iddiası gerçek dışıdır.

YALAN: Suriyeliler çalışma izni alıp istedikleri her yerde çalışabiliyor. DOĞRU: Geçici Koruma Sağlanan Yabancıların Çalışma İzinlerine Dair Yönetmelik hükümlerine göre Suriyeliler istihdam edilmektedir. Çalışma iznine başvurulan iş yerinde çalışan geçici koruma sağlanan yabancı sayısı, iş yerinde çalışan Türk vatandaşı sayısının yüzde onunu geçemez.

YALAN: Suriyeliler sınavsız ehliyet sahibi oluyor. DOĞRU: Türkiye’de ehliyet sınavları tüm adayları kapsayacak şekilde çevrim içi yöntem ile yapılmaktadır. Ehliyet almak isteyen sürücü adayları, herhangi bir sürücü kursuna başvurarak teorik eğitim almak zorundadır. Akabinde adaylar, başvuru yaptıkları bölgedeki e-Sınav merkezlerinde sınava girmekte ve başarılı oldukları takdirde ehliyet alabilmektedir.

YALAN: Suriyeliler ülkemizde kayıtsız olarak kalıyor. DOĞRU: Ülkemizde bulunan Suriyeliler; parmak izleri, fotoğrafları ve kimlik bilgileri ile İl Göç İdaresi Müdürlükleri tarafından kayıt altına alınmakta ve kendilerine Geçici Koruma Kimlik Belgesi düzenlenmektedir. Geçici Koruma Kimlik Belgesi olmayan hiçbir Suriyeli Türkiye’de hak ve hizmetlerden faydalanamaz.