2024-09-05 00:55:52

Dünyanın peşinde olduğu Hürjet'e ABD engeli! Yine yaptılar yapacaklarını

F-16 Blok-72 savaş uçağı, yüzlerce füze ve modernizasyon kitlerinin alımı konusunda ABD ile henüz nihai bir anlaşmaya varılamadı.

F110 ve F404 tipi jet motorlarının lisans altında Türkiye'de üretilmesi teklifine de Washington'dan olumlu bir cevap gelmedi.

F-16 uçaklarında ve Milli Muharip Uçak KAAN'ın ilk prototiplerinde General Electric üretimi F110 motoru kullanılıyor. Çok geniş ihracat potansiyeli bulunan HÜRJET'e ise aynı şirketin F404 motoru güç veriyor.

TUSAŞ önümüzdeki yıldan itibaren her ay 2 adet HÜRJET üretmeyi hedeflerken, Amerikan motor şirketinin düzenli olarak F404 gönderip göndermeyeceği yahut bu motorların TUSAŞ Motor Sanayii/TEI'de lisans altında üretilip üretilmeyeceği şimdilik meçhul.

Amerikan yönetimi ve Amerikan savunma şirketleri Yahudi lobilerinin kontrolünde bulunduğu için motor tedarikine dair soru işaretlerinin kısa zamanda çözülmesi beklenmiyor.

TEI Genel Müdürü Mahmut Akşit, 200 adet F404 motorunun Türkiye'de üretilmesi için General Electric ile görüşme yürüttüklerini duyurmuştu.

Şirketin bu teklife sıcak baktığı biliniyor ancak motorların gerek satışı gerekse de Türkiye'de üretilmesi konusunda ABD Senatosu'nun onayı gerekiyor. Bu konuda Kongre'den aylardır bir karar çıkmış değil.

Mısır Uluslararası Havacılık Fuarı için bu ülkeye giden millî uçak HÜRJET, El Alamein Havaalanı'ndaki gösteri uçuşuyla nefes kesti.

Gelinen noktada Türkiye'nin, HÜRJET'e güç verecek motoru kendi imkânlarıyla geliştirene kadar alternatif motor tedarik etmesi yönündeki beklentiler güçlendi. TUSAŞ eski Genel Müdür Temel Kotil, F404 motorunun tedarikinde problem yaşanması halinde ihracat riski ortaya çıkıp çıkmayacağına ilişkin bir soruya şu cevabı vermişti: "Bu bizi sadece birkaç yıl geciktirir. Öyle bir durum sözkonusu olursa HÜRJET için de millî motor geliştirilir."

Kotil'in halefi, TUSAŞ'ın yeni Genel Müdürü Mehmet Demiroğlu da geçtiğimiz günlerdeki açıklamasında bu konuya değinmiş ve olası bir ambargo durumunda alternatif çözümü devreye sokacaklarını söylemişti.

HÜRJET ihracatının ABD'nin motor ambargosuyla baltalanma ihtimali, F404 muadili Rus motorunu gündeme taşıdı. Rus uçakları MiG-29 ve MiG-35 başta olmak üzere çevikliğiyle ünlü MiG serisinin bazı modellerine güç veren jet motoru Klimov RD-33, Amerikan F404'ün en önemli alternatifi durumunda.

Rus motoru RD-33, hem art yakıcısı kapalı durumdayken hem de art yakıcı açıkken F404'ten daha fazla güç üretiyor. Normal seyir esnasında Amerikan motoru 11 bin libre güç üretirken, Rus motoru 11 bin 100 libre güce ulaşıyor. Art yakıcı devreye sokulduğunda ise Rus motoru 17 bin 700'e karşı 18 bin 300 librelik güç oranıyla farkı daha da açıyor. RD-33'ün normal seyir esnasında yakıt kullanımı da F404'ten daha düşük (0,78'e karşı 0,77).

Fakat F404'ün Rus motoruna göre boyut avantajı bulunuyor. General Electric motorunun boyu, rakibine göre yaklaşık 15 santimetre daha kısa ve çapı da 13 santimetre daha dar. İki motorun ağırlıkları birbirlerine çok yakın durumda: F404 (1036 kg) ve RD-33 (1055 kg). İki motor, performans hedefleri bakımından benzer nitelikler taşıyor. TUSAŞ Motor Sanayii tarafından HÜRJET için özgün bir millî motor geliştirilene dek Rus yapımı RD-33, oldukça güçlü bir alternatif olarak öne çıkıyor.

13,6 metrelik uzunluğu ve 9,5 metrelik kanat açıklığıyla hemen hemen F-16 boyutunda olan HÜRJET'e, yerden yüksekliği 5,1 metreye denk gelen arka dik kanadı keskin manevra gücü sağlıyor. 14 kilometre irtifada saatte 1700 kilometre (1,4 mach) hıza ulaşması beklenen milli uçak, havalandıktan sonra 1 dakika içerisinde 12 kilometre irtifaya tırmanabilecek.

2 bin 222 km menzile yakıt tankı olmadan gidebilecek HÜRJET, kanatlar ve gövde altında 2 bin 700 kilogram faydalı yük taşıyabiliyor. HÜRJET şimdiye dek 100'den fazla test uçuşuna imza attı. İspanya Hava Kuvvetleri'nin açtığı jet eğitim uçağı ihalesinin en güçlü adayı durumundaki HÜRJET'in önümüzdeki dönemde çok sayıda ülkeye ulaşması bekleniyor. Madrid'in Ankara'ya '24 adet HÜRJET karşılığında 6 adet A400M nakliye uçağı' için takas teklifinde bulunduğu iddia ediliyor. Türk Hava Kuvvetleri'ne 2026 başından itibaren teslim edilmeye başlanak HÜRJET için Türk ordusunun 17 adet kesinleşmiş siparişi bulunuyor.

KAYNAK: TRHABER