Türkiye’de yüksek seyreden enflasyon neticesinde 2022 ve 2023 yıllarında, asgari ücret artışları, altı aylık aralılarla birlikte senede iki defa gerçekleşmişti.

Bu kapsamda 2022’nin ilk altı aylık döneminde 4253 TL olan asgari ücret, takip eden yarı yıllık süreçlerde 5500 TL, 8506 TL ve 11,402 TL’ye yükselmiş, 2023 yılı da bu ücret seviyesinden tamamlanmıştı. 2024 yılına gelindiğinde ise asgari ücret 17,002 TL olarak açıklandı.

Takvimler temmuz ayına doğru ilerlerken, bu yıl da ara zam beklentisi artmıştı. Yılın ilk çeyreği geride kalırken 3 aylık enflasyonun yüzde 15 olarak gerçekleşmesi ve bu yıl ilk yarı enflasyon beklentilerinin de yüzde 24-25 civarında şekillenmesi üzerine, “ara zam” sesleri yükselmeye başlanmıştı. Ancak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, dün yaptığı açıklamada, asgari ücrette herhangi bir ara zam düşünülmediğini net şekilde dile getirdi.

Bundan sonraki süreçte kamuoyunun beklentilerinin ve tepkilerinin nasıl şekilleneceği, iş dünyasının ve ekonomi yönetiminin yaklaşımları ve enflasyonun seyrinin belirleyici olması bekleniyor. Ancak asgari ücret artışları konusunda özellikle iki kesimden ciddi uyarılar gelmişti. İlk olarak iş dünyası, gelinen ücret seviyelerinin dünya ile rekabetçi olmaktan uzaklaştığını ve şirketler üzerindeki işçilik maliyenin gittikçe arttığını dile getirmişti. İkinci olarak TCMB tarafından hükümete yazılan mektupta, asgari ücret zamlarının enflasyonist baskıları artırdığına dikkat çekilmişti.

Asgari ücrete dolar bazında bakılması gerektiğini savunan Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Mustafa Gültepe; 2023 öncesi 15 yıllık süreçte 300-400 dolar bandında bulunan asgari ücretin, son dönemde bu bandın üzerinde seyretmeye başladığını ve bunun da ihracatçıların rekabetçi fiyatlarla ürünlerini dünya pazarına sunamaması gibi bir problemi beraberinde getirdiğini, neticede milyarlarca dolarlık ihracatın, işçilikteki bu maliyet artışına takıldığını dile getirmişti.

Bugünkü fiyatla asgari ücret Türkiye’de, 525 dolar seviyesinde bulunuyor. Üretimde Türkiye’ye en büyük rakip olan ülkelere bakıldığında;

-Mısır’da asgari ücret, mart ayındaki son devalüasyon sonrasında 80 dolar oldu.

-Avrupa pazarı için önemli rakip ülkelerden olan Fas’ta asgari ücret 312 dolar,

-Yine Kuzey Afrika’daki üretim üslerinden Tunus’ta asgari ücret 400 dolar seviyesinde bulunuyor.

Yakın coğrafya ve Asya ülkelerine bakıldığında ise asgari ücret rakamları yaklaşık olarak şu şekilde:

-Azerbaycan: 204 Dolar

-Gürcistan: 262 Euro

-Bulgaristan: 399 Euro

-Romanya: 606 Euro

-Ukrayna: 232 Dolar

-Çin: 360 Dolar

-Hindistan: 200 dolar

-Endonezya: 250 dolar

TİM Başkanı Gültepe başta olmak üzere iş dünyasının temsilcileri dünyadaki bu tabloya dikkat çekerek, Türkiye’de de asgari ücretin 350 dolara yakın seyretmesi gerektiğini, 500 dolarlık bir asgari ücret denkleminde ise SSK primleri ve vergiler üzerinden çeşitli teşviklerle işletmelerin desteklenmesinin şart olduğunu savunuyor.

Bu arada Türkiye’de ücretlilerin yaklaşık yüzde 40’ı asgari ücretle çalışıyor. Ekonomistler; “Bu tablo, asgari ücretin artık ortalama ücret haline gelmeye başladığını bize gösteriyor. Bu sebeple ülkemizde ücret artışları çok fazla gündemi meşgul ediyor. Bir diğer mesele asgari ücrette yaşanan artış, diğer ücretlere de etki ediyor.

Ancak aynı oranda yansımadığı görülüyor. Asgari ücrete gelen yüzde 50 zam, mühendis maaşlarına da aynı şekilde yansımıyor. Bu da nitelikli çalışanlar aleyhine bir durum ortaya koyuyor. Neticede artan maaşlar, hizmet ve gıda başta olmak üzere bütün kalemlere yansıtılıyor. Bu da enflasyona sebep oluyor. TCMB de bu noktaya dikkat çekiyor” görüşünü dile getiriyor.

KAYNAK: TÜRKİYE GAZETESİ