Batı'nın Rusya'nın petrol ihracatına yönelik yaptırımlarının başarısızlığı, Yunanistan'ın sahil kasabası Gytheio'dan kısa bir tekne yolculuğu ile görülüyor. Burada paslı gövdeli ve toplam 57 yaşında iki petrol tankeri birbirlerinden sadece birkaç metre uzakta duruyor. Gemilerin sahiplerinin ve sigortacılarının kimlikleri bilinmiyor. Yetkililer tarafından çok yüksek riskli olarak kabul edilen dünyadaki tek bayrak altında seyrediyorlar. Rus yakıtının ticaretinden elde edilen kârın nihai varış noktası ise bir muamma.

Hareketleri bile şüpheli. Dijital takip sistemleri, 26 yaşındaki Turba'nın, 900 metrelik Simba yakıt yükünü Bloomberg News'un tam görüş alanı içinde daha küçük bir gemiye boşaltırken, dört milden fazla uzakta yüzdüğünü gösterdi. Eylül ayında bu gemiden gemiye transferin gerçekleştiği gün, geniş bir gölge filonun parçası olan bir düzineden fazla benzer gemi aynı şeyi yaparak ya da yapmaya hazırlanarak yakınlarda yüzüyordu.

Kremlin'in Ukrayna'ya yönelik askeri saldırısının finansmanını azaltmak için tasarlanan ve bir yıl önce bu hafta kabul edilen yaptırım anlaşması, deniz yoluyla taşınan Rus petrolü için varil başına 60 dolarlık bir fiyat sınırı içeriyordu. Ancak bu anlaşma finansmanı azaltmanın aksine izlenmesi zor çok sayıda tüccar ve nakliye şirketi için bir kazanç kapısı oluşturdu. Bloomberg tarafından derlenen ticaret verilerine göre, petrolün Rusya'dan çıkışından alıcılara ulaşmasına kadar geçen sürede yılda 11 milyar dolar kadar petrodolar buharlaşıyor.

Fiyat sınırı uygulaması, petrol 60 doların üzerinde satılırken G7 grubu ülkelerindeki şirketlerin Rusya'ya nakliye ve sigorta gibi hizmetler vermesini engellemek üzere yapılandırıldı. Aynı zamanda Avrupa Birliği, o zamana kadar bloğun ana tedarikçisi olan Rusya'dan neredeyse tüm petrol ithalatını yasaklayarak Moskova'yı iki baskın müşterinin kollarına itti: Çin ve Hindistan.

Yaptırım planı, küresel enerji fiyatlarında bir artışa neden olmadan Rusya'nın petrol gelirlerini kısıtlamanın bir yolu olarak tasarlandı. Bunun bir yan ürünü de petrol ve deniz ticaretinin finansal mimarisinin, bazı uzmanların çatışmanın sonunda ya da mevcut yaptırım rejiminin nihai olarak kaldırılmasından sonra geri döndürülmesinin zor olabileceğini söylediği bir şekilde yeniden yapılandırılmasına neden oldu. Bu durum çevresel felaket korkularını arttırdı ve görünmeyen petrol fonlarının Ukrayna çatışmasını finanse etmek üzere Kremlin'e geri akmasına açık kapı bıraktı. Yerli ve gölge filo sahipleri 2023'ün ilk dokuz ayında Rus petrol yüklerinin yüzde 70'inden fazlasını birlikte taşıyarak Moskova'nın ihracatı üzerindeki kontrolünü sürdürmesine ve fiyatları kademeli olarak artırmasına olanak sağladı. Hindistan'ın resmi gümrük verileri bu yıl Rus petrolü için ödenen fiyatın varil başına ortalama 72 dolar olduğunu gösteriyor. Kiev Ekonomi Okulu'na bağlı ve Moskova'ya yönelik sert yaptırımların destekçisi olan KSE Enstitüsü tarafından derlenen verilere göre bu rakam, Rusya'daki ihracat noktasında beyan edilen fiyatlardan 12 dolar daha yüksek. Rusya'nın bu yıl günde 3,5 milyon varile yakın petrol ihraç ettiği göz önüne alındığında, bu yaklaşık 11 milyar doların teslimat farkı olarak adlandırılabilecek bir alana gittiği anlamına geliyor. Bunun bir kısmı yasal nakliye masraflarını temsil ediyor ancak neredeyse tamamı anonim tüccarlar veya bilinmeyen nakliye şirketleri üzerinden gidiyor. Şubat 2022'de Ukrayna'nın işgalinden önce Rus petrolünün büyük kısmı Londra ve Cenevre gibi yerlerde çalışan süper güçlü tüccarlardan oluşan küçük bir grup tarafından idare ediliyordu.