Kuzey Makedonya seçimleri...
Kuzey Makedonya Cumhuriyeti, haftalardır ülkenin tek gündem haline gelen, siyaset dolu günleri nihayet geride bıraktı.
8 Eylül 1991’de Makedonya ismiyle eski Yugoslavya’dan ayrıldıktan sonra gerçekleştirilen yedinci cumhurbaşkanlığı ve on birinci genel seçim için sandık başına gitti.
24 Nisan’da yapılan cumhurbaşkanlığı seçimi ilk turuna, on bin imzaya ulaşan, yedi aday katıldı.
İktidardaki Makedonya Sosyal Demokrat Birliği-SDSM ve Avrupa Geleceği İçin koalisyonu ortak adayı, mevcut Cumhurbaşkanı Stevo Pendarovski oldu.
Ana muhalefet konumundaki Makedon İç Devrim Örgütü/Makedonya Ulusal Birliği Demokrat Partisi- VMRO/DPMNE’nin adayı, başka küçük partilerin de desteğiyle, Gordana Silyanovska Davkova idi.
Ülkenin en büyük Arnavut partisi ve iktidar ortağı konumundaki Demokratik Bütünleşme Birliği-BDİ ve Avrupa Cephesi koalisyonunun adayı olarak Buyar Osmani ilan edildi.
Arnavut muhalefet bloğu VLEN koalisyonundan Arben Taravari, ZNAM Hareketi - Makedonyamız İçin oluşumundan Maksim Dimitrievski, Sol (Levica) Parti’den Bilyana Vankovska Tsvetkovska ve GROM’dan Stevço Yakimovski, Cumhurbaşkanlığı seçiminin diğer adayları oldular.
Bir başka ifadeyle, ilk turda, iki Arnavut ve beş Makedon yarıştı. İkinci tura hiçbir Arnavut aday kalamadı. Beklendiği üzere iktidar ve ana muhalefetin adayları Stevo Pendarovski ve Gordana Silyanovska Davkova, ikinci tura kaldılar.
8 Mayıs’ta düzenlenen ikinci tur cumhurbaşkanlığı seçimi ve genel seçimde, ana muhalefet konumundaki VMRO/DPMNE çok zafer ilan etti. Evet, VMRO/DPMNE’nin her iki seçimde de ipi önde göğüslemesi bekleniyordu. Ancak bu derece açık bir farkı kimse tahmin etmiyordu.
Cumhurbaşkanlığı seçiminde…
VMRO/DPMNE öncülüğündeki ittifakın desteklediği Gordana Silyanovska Davkova, oyların yüzde 64,14’ünü aldı. SDSM öncülüğündeki ittifakın desteklediği eski Cumhurbaşkanı Stevo Pendarovski ise oyların sadece yüzde 29,25’ini alabildi.
Bir önceki seçimde de cumhurbaşkanı adayı olan Gordana Siyjanovska Davkova, 2019 yılında yenildiği Pendarovski’ye bu sefer ağır bir mağlubiyet yaşatarak, rövanşı aldı. Böylelikle, Kuzey Makedonya’nın ilk kadın cumhurbaşkanı oldu.
Gordana Siyjanovska Davkova, milliyetçi sağ siyasete sahip olan VMRO/DPMNE laboratuvarında dikkatle seçilmiş bir isimdir. Nikola Gruevski ve Gjorge İvanov çizgisinin temsilcisidir. Bizim (Türkiye) için olumlu tarafı, Yunanistan siyasetine karşı tavizsiz oluşudur. Yani şimdi Yunanlılar düşünsün.
Yeni cumhurbaşkanı, Prespa Anlaşması’nın bir soru işareti olduğuna inanmakta ve “Kuzey Makedonya Cumhuriyeti” anayasal ismini kabul etmemektedir. Bu siyasetin bir yansıması olarak, daha ilk dakikadan tavrını koyup, yemin töreninde yaptığı konuşmada “Kuzey Makedonya” ifadesini hiç kullanmadı.
Siyaset sivri köşeleri sevmez, törpüler. Muhalefetteki pek çok söylem iktidarda unutulur veya ertelenir. Taze cumhurbaşkanı bu yaklaşımını daha ne kadar sürdürecek hep birlikte göreceğiz. Ancak işsizliğin yüzde 13’ün üzerine çıktığı, ekonominin Avrupa ve ABD ile sürtüşme lüksü tanımadığı bu şartlarda, mutlaka, geri adım veya bir orta yol ihtiyacı gündeme gelecektir.
Genel seçimde de benzer bir sonuç ortaya çıktı. VMRO/DPMNE, Kuzey Makedonya parlamentosunda tek başına çoğunluk elde edemedi. Ancak uzun zamandır uzak kaldığı iktidar koltuğuna çok yaklaştı.
120 sandalyeli ülke parlamentosunda…
VMRO-DPMNE öncülüğündeki Senin Makedonya’n ittifakı 59 milletvekili, SDSM’nin öncülüğündeki Avrupa’nın Geleceği için Koalisyon ittifakı ise 19 milletvekili çıkardı. Arnavutların desteklediği Demokratik Bütünleşme Birliği-BDİ öncülüğündeki Avrupa Cephesi ise 18 sandalye kazandı.
Parlamentoya girme hakkı elde eden partilerden Arnavut muhalefet bloğu VLEN koalisyonunun 13, Sol (Levica) Parti’nin 6 ve ZNAM Hareketi - Bizim Makedonya’mız İçin oluşumunun da 5 milletvekili olacak.
Bu sonuçlardan sonra SDSM ve BDİ, iktidar koalisyonu artık sonlanmış oldu. VMRO/DPMNE öncülüğünde ve Arnavut muhalefet bloğu VLEN’in ortaklığında, yeni bir hükümet kurulması ihtimali oldukça kuvvetli.
Gelelim Türk partilerine…
Bu seçimlere katılan Türk partileri arasında en fazla oyu alan Türk Demokratik Partisi-TDP Genel Başkanı Beycan İlyas, yeni parlamentonun üyeleri arasında yer alıyor. Ancak BDİ ile ortak hareket eden Avrupa Cephesi koalisyonunun bir parçası olduğundan yeni iktidarın bir parçası olamayabilir.
Avrupa Cephesi koalisyonunun bir diğer parçası olan Makedonya Türkleri Hak ve Demokrasi Hareketi’nin milletvekili adaylarından Salih Murati de yeni parlamentonun üyesi oldu. Ancak bu hareketin bir diğer adayı Prof. Dr. Süleyman Baki, ne yazık ki seçilemedi. Hem Kuzey Makedonya hem de Türkiye adına oldukça üzüntü verici. Ne diyelim, kader.
Bu seçimlere katılan Türk partileri arasında en az oyu alan Erdoğan Saraç liderliğindeki Türk Milli Birlik Hareketi-TMBH, mevcut sonuçlara göre parlamentoya temsilci gönderemedi. Ancak VMRO/DPMNE koalisyonun bir parçası olduğundan, şu veya bu şekilde, iktidarın da bir parçası olacaktır.
İktidarı kaybeden koalisyonun bir parçası olan Türk Hareket Partisi-THP Genel Başkanı Enes İbrahim, parlamento dışında kaldı. Yalan yok, 15 Temmuz darbe girişimi esnasında FETO militanlarıyla eş zamanlık olarak, kendi sosyal medyasından “Yurtta Sulh…” sloganını paylaşan kişinin layık olduğu yerde kalmasına sevindik.
Sürprizlerle dolu bu sonuçların neler getireceğini, ilerleyen günlerde, hep birlikte göreceğiz. Ancak ne derler bilirsiniz: Kimsenin aklı, milletten daha fazla çalışmaz!